Użytkowanie maszyn a wyłączenie systemów bezpieczeństwa

Kategoria: Warunki pracy
Autor: Lesław Zieliński
Data: 26-11-2014 r.

Użytkowanie maszyny bez kompletu zabezpieczeń, w jakie została wyposażona przez producenta jest niedopuszczalne. Jeżeli użytkowane w zakładzie maszyny nie odpowiadają potrzebom firmy, nie oznacza to że można modyfikować je przez likwidowanie w nich systemów bezpieczeństwa. Takie działanie może odbić się na bezpieczeństwie obsługi i osób postronnych. Istnieją jednak sytuacje, kiedy wyłączenie systemów bezpieczeństwa może być uzasadnione.

Wyłączanie systemów bezpieczeństwa może być uzasadnione, np. podczas wykonywania czynności konserwacyjno-remontowych, ale z zachowaniem warunków określonych w fabrycznej instrukcji maszyny wraz z zapisami zakładowej instrukcji bhp.

Wymagania dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa maszyn przez ich projektantów i producentów są opisane w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. nr 199, poz. 1228 ze zm.). Natomiast potwierdzeniem spełnienia zasadniczych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konkretnej maszyny jest, między innymi, oznakowanie jej znakiem CE.

Aby maszyna zachowała wymagane warunki bezpieczeństwa musi być, w szczególności:

  • kompletna i
  • eksploatowana zgodnie z dołączoną do niej instrukcją.

Wyłączanie urządzenia ochronnego zmniejszającego ryzyko urazów, niezależnie od osłon stałych, jest znaczącą zmianą w maszynie mającą wpływ na zapewnianie bezpieczeństwa, czyli na jej systemy bezpieczeństwa.

Skutki wprowadzania zmian w systemie bezpieczeństwa

Wprowadzenie przez użytkownika maszyny zmian w jej systemie bezpieczeństwa, tzn. wyłącznie zabezpieczeń uniemożliwiających wejście w strefę niebezpieczną, spowoduje, z dużym prawdopodobieństwem, pogorszenie jej bezpieczeństwa. W takim przypadku cała odpowiedzialność za tę sytuację spadnie na pracodawcę (użytkownika maszyny), a nie tylko na przełożonego operatora maszyny, który zmiany wprowadził.

Należy mieć na uwadze również to, że maszyna o zmienionej konstrukcji systemów bezpieczeństwa powinna być potraktowana jak „maszyna nowa” (czyli inna niż zaprojektowana, wykonana i oznaczona znakiem CE)  w rozumieniu zapisów rozporządzenia w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn.

Pamiętać należy również o przepisach mówiących, że:

  • urządzenia  ochronne nie mogą utrudniać wykonywania operacji technologicznej ani ograniczać możliwości śledzenia jej przebiegu (...),
  • używanie maszyny bez wymaganego urządzenia ochronnego lub przy jego nieodpowiednim stosowaniu jest niedopuszczalne

(§ 56 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jeden.: Dz.U. z 2003r. nr 169, poz.1650 ze zm.).

Również Kodeks pracy podkreśla odpowiedzialność pracodawcy za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Zaznaczając jednocześnie, że na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (...) (Art. 207. § 1. Kodeksu pracy). Wskazuje także, że to pracodawca ma obowiązek dopilnować, aby stosowane maszyny i inne urządzenia techniczne: zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczały pracownika przed urazami (...) (Art. 215 Kodeksu pracy). Przepisy ustawy mówią również jasno, że niedopuszczalne jest wyposażanie stanowisk pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności określonych w odrębnych przepisach (Art. 217 Kodeksu Pracy).

Lesław Zieliński, były główny inżynier zarządzania bezpieczeństwem pracy, rejestrowany audytor pomocniczy SZBP wg ISRS

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Poznaj skuteczne sposoby zmniejszania ryzyka wypadków przy pracach na wysokości

pobierz

Odpowiedzialność za uchybienia w zakresie szkoleń bhp

pobierz

5 praktycznych przykładów omawiania bezpieczeństwa pożarowego w ramach szkoleń bhp ułatwi Ci przygotowanie szkolenia

pobierz

Ryzyko zawodowe a ergonomia stanowisk pracy

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 36105 )
Array ( [docId] => 36105 )