Aby prawidłowo rozliczać się z przychodów, należy wiedzieć czy dana praca podlega pod definicję działalności gospodarczej czy wykonywanej osobiście. Umowy cywilnoprawne można zawierać w ramach obu. Czasem podatnik może wybrać czy daną umowę wykona jako przedsiębiorca czy osoba fizyczna, ale bywa, że jego status zależy od postanowień umowy. Co ustawodawca uznaje za działalność wykonywaną osobiście?
Przychody z umów cywilnoprawnych, które wg prawa podatkowego kwalifikują się do przychodów uzyskiwanych z działalności osobistej (czyli jako osoba fizyczna, a nie jako przedsiębiorca), są rozliczane inaczej, niż przychody uzyskiwane z działalności gospodarczej. Oznacza to, że np. w danej sytuacji podatnikowi może nie przysługiwać prawo do rozliczania się z fiskusem wg stawki liniowej. Co zatem należy wiedzieć?
W myśl art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), za przychody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście uważa się:
- przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej,
literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z
tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz
dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia
sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody
sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych;
- przychody z działalności duchownych, osiągane z innego tytułu niż umowa o pracę;
- przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi;
- przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z
pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na
sposób ich powoływania, nie wyłączając odszkodowania za utracony
zarobek, z wyjątkiem przychodów należących do organów osób prawnych;
- przychody osób, którym organ władzy lub administracji
państwowej/samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych
przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody
biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz
płatników (nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej), i
inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu
udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji
państwowej/samorządowej, z wyjątkiem przychodów z umów o zarządzanie;
- przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich
powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub
innych organów stanowiących osób prawnych;
- przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i
jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej
osobowości prawnej,
- właściciela (posiadacza) nieruchomości, w
której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy
albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla
potrzeb związanych z tą nieruchomością z wyjątkiem przychodów uzyskanych
na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika
pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów z umów o
zarządzanie;
- przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie
przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym
charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach
prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z
wyjątkiem przychodów należących do organów osób prawnych.
Wszystkie przychody wynikające z umów cywilnoprawnych wyczerpujących
znamiona powyższych rodzajów działalności, na gruncie podatkowym i ZUS
są traktowane inaczej, niż przychody uzyskiwane w ramach prowadzenia
jednoosobowej działalności gospodarczej. Jako takie, musza być stosownie
rozliczane i opodatkowane.
oprac.: H. K.
źródło: „Umowy cywilnoprawne i ich podatkowe konsekwencje”, Paweł Ziółkowski prawnik, doświadczony trener i konsultant podatkowy, WIP
