Jeśli chcemy przeanalizować jakiekolwiek sprawozdanie finansowe z danego okresu, musimy sprawdzić – przed przystąpieniem do interpretacji wyników firmy czy jej stanu majątkowego na podstawie tego sprawozdania – jak w tym czasie, za który sporządzano to sprawozdanie, kształtowała się inflacja.
Zjawisko inflacji utrudnia porównanie sytuacji finansowej firmy w poszczególnych okresach. Wzrost przychodów czy kosztów nie wynika bowiem tylko i wyłącznie
z działalności firmy, ale także ze wzrostu poziomu cen. Dotyczy to zarówno oceny przeszłości (analiza ex post), jak i prognoz finansowych (ocena ex ante).
Można więc założyć, że konwersja danych na ceny stałe pozwoli wyeliminować wpływ czynnika inflacji ze sprawozdań, co skutkuje wyciągnięciem wniosków dotyczących zmian jedynie w samym przedsiębiorstwie oraz oceną realnej poprawy czy pogorszenia jego sytuacji. Pamiętajmy jednak, że zabieg ten wymaga dodatkowych nakładów pracy i nie musi być zawsze prosty.
Zanim zdecydujemy się na konwersję danych na ceny stałe, trzeba przede wszystkim ocenić, czy możliwy do uzyskania efekt jest wart ponoszenia dodatkowych kosztów. Trudno jest jednoznacznie ocenić, która metoda oceny sprawozdań finansowych – oparta na danych wyrażonych w cenach bieżących czy w cenach stałych – jest bezwzględnie lepsza.
Zasadniczo obie metody – czyli ocena na podstawie danych w cenach bieżących oraz na podstawie cen stałych – są równie dobre, jeśli tylko potrafimy wyciągać właściwe wnioski z dostępnych sprawozdań i analiz, a także o ile jednocześnie pamiętamy, czy obliczone wskaźniki dynamiki, rentowności czy opłacalności itd. pokazują zmianę realnych czy nominalnych wielkości.
Sam wybór metody analizy danych finansowych powinieneś więc dostosować do potrzeb informacyjnych firmy i przyjętych w niej norm raportowania, możliwości konwersji danych, a także odbiorców, dla których przygotowujemy raporty.
Wykorzystanie cen stałych w analizie ex post sprawozdań finansowych pozwala na wyeliminowanie wpływu inflacji na wyniki, dzięki czemu możemy przeanalizować efekty realnych zmian, które zaszły w firmie.
Konwersji sprawozdań na ceny stałe dokonujemy zwykle za pomocą wskaźników inflacji, publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. Wskaźniki te prezentują średnie zmiany cen w gospodarce, czyli pokazują utratę wartości nabywczej pieniądza.
Julita Zdończyk
Zobacz także:
