Kształtowanie struktury kapitału przedsiębiorstwa jest bardzo trudnym zagadnieniem i istotnym dla analityka czy kontrolera finansowego, ponieważ decyzje dotyczące wyboru źródeł finansowania działalności firmy mają wpływ na efektywność jej działania. Mogą też niestety doprowadzić do poważnych kłopotów.
Wyznaczenie optymalnej struktury kapitału jest kwestią indywidualną każdej firmy.
Struktura ta będzie zależała od takich czynników, jak:
-
charakter działalności,
-
preferencje właścicieli,
-
motywacje zarządzających,
-
plany strategiczne itp.
Struktura zadłużenia zawsze jest kompromisem pomiędzy dążeniem do obniżenia kosztu kapitału (WACC) a bezpieczeństwem funkcjonowania.
A zatem z jednej strony spółki będą chciały mocniej się zadłużać, żeby zwiększać swój potencjał i korzystać z efektu dźwigni finansowej, a z drugiej strony będą dbały o zachowanie odpowiedniego poziomu kapitału własnego, który uchroni firmę przed utratą płynności finansowej.
Oczywiście nie wolno przy tym zapominać, że warunkiem wzrostu wartości firmy jest efektywne wykorzystanie pozyskanego kapitału.
Przedsiębiorstwo musi tak gospodarować otrzymanymi środkami finansowymi, żeby zarobić na odsetki dla dawców kapitału obcego i wypracować nadwyżki dla właścicieli (przynajmniej na poziomie ich oczekiwań).
O strukturze kapitału zdecyduje także pozycja firmy na rynku - nowe podmioty mają większe problemy z pozyskaniem zewnętrznego finansowania niż firmy stabilne o długiej historii, dlatego w przypadku tych pierwszych w strukturze będzie, przynajmniej w początkowej fazie rozwoju, dominować kapitał własny.
Warto pamiętać, że koszt kapitału nie jest jedynym czynnikiem decydującym o wyborze takiej lub innej struktury finansowania.
Świadczyć o tym może przykład finansowania działalności zobowiązaniami handlowymi. Jest to, przynajmniej w niektórych przypadkach, jedno z tańszych źródeł finansowania -jeżeli firma wynegocjuje długie terminy płatności, to nie trzeba płacić odsetek za zwłokę, a przez okres kilkudziesięciu dni działalność firmy finansuje kontrahent.
Stosując jednak taką politykę, firma niekiedy ograniczy sobie korzyści płynące z konkurencji. Na przykład można by podobnej jakości towar otrzymać taniej od innego kontrahenta, tylko że on nie jest skłonny finansować firmę aż tak długo.
Jeżeli dokładnie przeanalizujemy problem, to może się okazać, że korzystniej byłoby zaciągnąć kredyt krótkoterminowy i skorzystać z oferty tańszego dostawcy, mimo że musielibyśmy zapłacić mu wcześniej.
Julita Zdończyk, doradca w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania