NSA: GIODO nie może zwlekać z reakcją na skargi obywateli

Sprawa zaczęła się od skargi mężczyzny do GIODO, który w październiku 2013 r. zarzucił administratorowi danych bezprawne przetwarzanie jego danych osobowych. Przez rok jego sprawa nie została rozpatrzona. W związku z tym mężczyzna w październiku 2014 roku złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zarzucił w niej Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych bezczynność i przewlekłe prowadzenie jego sprawy.

GIODO tłumaczył długi czas rozpatrywania sprawy koniecznością zgromadzenia wyczerpującego materiału dowodowego i wykorzystania wszystkich instrumentów prawnych wskazanych w art. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Organ wyjaśnił, że sprawą zajął się w styczniu 2014 roku, kiedy to zwrócił się do administratora danych o zajęcie stanowiska wobec skargi. Po otrzymaniu odpowiedzi poinformował skarżącego o rozpoczęciu postępowania dowodowego. Zapytał go też, czy chce rozszerzyć swoją skargę na inny podmiot. Skarżący zrobił to w marcu 2014 roku, a dwa miesiące później GIODO przeprowadził czynności sprawdzające. Wówczas zwrócił się też do podmiotu, na który skarga została rozszerzona o wyjaśnienia. W październiku 2014 roku zwrócił się do podmiotów, przeciwko którym została wniesiona skarga o uzupełnienie dokumentacji. Już po wniesieniu skargi do WSA, w kwietniu 2015 roku GIODO rozpatrzył sprawę pod względem merytorycznym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga mężczyzny była zasadna. WSA przypomniał, że zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego, organy administracji publicznej powinny działać wnikliwie i szybko. Są też zobowiązane do załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki – rozstrzygnięcie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie organ powinien informować strony.

Zdaniem WSA, GIODO rozpatrując sprawę działał przewlekle. Dopiero po prawie trzech miesiącach od wniesienia skargi organ rozpoczął prowadzenie czynności sprawdzających. Aż 6 miesięcy od odebrania ostatnich wyjaśnień, zajęło Generalnemu Inspektorowi merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Przez cały czas trwania sprawy organ nie powiadomił też skarżącego o nowym terminie jej załatwienia.

Sąd stwierdził, że nie ma wytłumaczenia dla tak opieszałego działania Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, a taka zwłoka w załatwieniu sprawy, zwłaszcza przez organ centralny, musi być uznana za rażącą za co ukarał GIODO grzywną w wysokości 2 tys. zł.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych w październiku 2015 roku złożył skargę kasacyjną na wyrok WSA. Jednak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 lipca 2016 r. ją oddalił. NSA podzielił stanowisko wyrażone przez w wyroku sądu pierwszej instancji. Potwierdził, że o przewlekłości (i to rażącej) świadczą kolejne miesiące, które poprzedzały podejmowanie poszczególnych działań przez GIODO.

Irena Kamińska, sędzia sprawozdawca podkreśliła, że zarówno w orzecznictwie krajowym i europejskim wskazuje się, że np. problemy organu z obsadą kadrową czy organizacją pracy, nie mogą negatywnie wpływać na prawa obywateli. Przede wszystkim nie mogą być przyczyną przewlekłości. NSA podkreślił, że GIODO jako organ centralny powinien działać zgodnie z prawem, zasadą zaufania do państwa i dawać gwarancję poszanowania uprawnień obywateli.