Uprawnienie żądania odkupu akcji pozwala akcjonariuszom mniejszościowym na wystąpienie ze spółki przez zbycie ich akcji bez konieczności poszukiwania ich nabywcy. Nabywca taki jest bowiem ustawowo określony.Z punktu widzenia akcjonariuszy większościowych , uprawnienie to ma przymusowy charakter, jako że z zasady mają oni obowiązek uwzględnić żądanie akcjonariusza mniejszościowego nabycia od niego jego akcji.
Obowiązek ten nie jest jednak bezwzględny .Prawo do przymusowego odkupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych może - w pewnym uproszczeniu - być utożsamiane jako przeciwieństwo przymusowego wykupu akcji takich akcjonariuszy przez akcjonariuszy większościowych.
Walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95 % kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5 % kapitału zakładowego.
Uchwała wymaga większości 95 % głosów oddanych. Statut może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały. Uchwała, powinna określać akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określać akcje przypadające każdemu z nabywców. Akcjonariusze, którzy mają nabyć akcje i głosowali za uchwałą, odpowiadają solidarnie wobec spółki za spłacenie całej sumy wykupu.
Akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi, powinni, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki. Jeżeli akcjonariusz nie złożył dokumentu akcji w terminie, zarząd unieważnia ją w trybie art. 358 ksh, a nabywcy wydaje nowy dokument akcji pod tym samym numerem emisyjnym.
Skuteczność uchwały o przymusowym wykupie akcji zależy od wykupienia akcji przedstawionych do wykupu przez akcjonariuszy mniejszościowych, których akcje nie zostały objęte uchwałą. Akcjonariusze ci, obecni na walnym zgromadzeniu, powinni, w terminie dwóch dni od dnia walnego zgromadzenia, natomiast pozostali w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki. Akcjonariuszy, którzy nie złożą dokumentów akcji w terminie, uważa się za wyrażających zgodę na pozostanie w spółce.
Podstawa prawna:
- Ustawa kodeks spółek handlowych ( Dz. U z 2000 Nr 94 poz. 1037 ze zm.)
