Decyzjami ostatecznymi są takie decyzje, od których w postępowaniu podatkowym nie przysługuje odwołanie. Wynika to z art. 128 Ordynacji podatkowej.
Jeżeli otrzymana przez spółkę decyzja nie jest jeszcze decyzją ostateczną, nie można skorzystać z możliwości wystąpienia o wzruszenie tej decyzji. Na przykład, gdy otrzymamy decyzję naczelnika urzędu skarbowego, przysługuje nam 14-dniowy termin na wniesienie odwołania od decyzji organu podatkowego. Uprawnienie do zaliczenia tej decyzji jako ostatecznej, będzie przysługiwało dopiero z chwilą, gdy utracimy prawo do odwołania na przykład w wyniku upływu terminu.
Tryby nadzwyczajnego wzruszenia decyzji
Trzy
nadzwyczajne tryby wzruszenia decyzji ostatecznej przewidziane są w Ordynacji podatkowej, są to:
-
wznowienie postępowania,
-
stwierdzenie nieważności decyzji,
-
uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej.
Możliwość skorzystania z jednego z tych trybów uzależnione jest od spełnienia określonych, wyraźnie, wyszczegółowionych warunków, które są różne dla każdego trybu.
Skorzystanie z jednego z trybów nie powoduje wyłączenia możliwości
skorzystania z innego, oczywiście pod warunkiem, że będziemy w stanie
spełnić warunki wymagane do zastosowania ich obydwu. W praktyce raczej
niemożliwe, ze względu na przeznaczenie trybów, będzie jednoczesne
zastosowanie przez organ podatkowy wznowienia postępowania oraz
stwierdzenia nieważności decyzji.
Wznowienie postępowania
Celem podjęcia trybu wznowienia postępowania jest ponowne uruchomienie postępowania podatkowego, które da możliwość skutecznego wyjaśnienia sprawy i wydania nowej, prawidłowej decyzji.
Wznowienie postępowania może nastąpić nie tylko na nasz wniosek, ale i również organ podatkowy może dokonać go z urzędu, bez jakiejkolwiek naszej inicjatywy. Wyjątkiem jest wznowienie postępowania na skutek okoliczności wymienionych w punktach 4, 8 i 9, które może być dokonane wyłącznie na nasz wniosek.
Jeśli więc przykładowo nie braliśmy udziału w postępowaniu i dopiero po jego zakończeniu dowiedzieliśmy się o wydaniu decyzji w naszej sprawie, nie należy liczyć na to, że organ sam dokona wznowienia postępowania. Powinniśmy w takim przypadku sami wystąpić z odpowiednim wnioskiem.
Stwierdzenie nieważności decyzji
Stwierdzenie nieważności decyzji można zastosować w przypadku, gdy decyzja ostateczna. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji nie jest postępowaniem mającym na celu ponowne rozpoznanie sprawy. Organ podatkowy nie wnika więc ponownie w merytoryczne kwestie ani nie bada, czy np. w decyzji dobrze została dokonana wykładnia przepisów.
Celem tego postępowania jest rozstrzygnięcie, czy istnieje przynajmniej jedna wymieniona wada.
Kierując do organu podatkowego wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji nie należy zawierać w nim swoich zarzutów co do treści decyzji ostatecznej, ani nie przytaczać ponownie swoich zarzutów, które podniesione zostały w trakcie postępowania podatkowego.
Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej
Decyzja ostateczna może być uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes podatnika. Ta możliwość dotyczy jednak sytuacji, gdy na mocy decyzji ostatecznej nie nabyliśmy żadnych praw. Jeśli na mocy decyzji podatnik nabył jakiekolwiek prawa, zmiana lub uchylenie decyzji może nastąpić tylko i wyłącznie za jego zgodą, chyba że przepisy szczególne sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji. Organ podatkowy w takich przypadkach nie może wydać decyzji na niekorzyść strony.
Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej musi być wniesiony nie później niż po upływie 5 lat od doręczania decyzji ostatecznej.
Podstawa prawna: ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 749).
Marcin Sikora, doradca podatkowy, wspólnik w Kancelarii Sikora i Wspólnicy
Zobacz także:
