Przed wniesieniem zorganizowanej części przedsiębiorstwa aportem do spółki, należy najpierw wydzielić go organizacyjnie, funkcjonalnie i księgowo w podmiot, który jest w stanie samodzielnie spełniać określone zadania gospodarcze.
Jak wyodrębniać majątek spółki
Wyodrębnienie może nastąpić poprzez przeniesienie określonych składników majątkowych do nowoutworzonej spółki lub do oddziału istniejącej spółki. Trzeba najpierw dokładnie określić składniki majątkowe, które mają być przedmiotem aportu; mogą to być np.: umowy z kontrahentami, pracownicy, określone urządzenia i materiały związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, know-how, gotówka zgromadzona na rachunkach bankowych.
W razie wątpliwości, czy wydzielone elementy majątku spółki stanowią już zorganizowaną część przedsiębiorstwa czy są tylko zespołem odrębnych składników majątkowych, można poprosić o indywidualną interpretację podatkową dotyczącą klasyfikacji przedmiotu planowanego aportu.
Co można wnieść w aporcie
Do spółki można wnieść zakład lub oddział innego większego przedsiębiorstwa, w tym spółki prawa handlowego. Dla oceny, czy oddział jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, nie ma znaczenia, czy w akcie jego powołania stwierdzono, że tak jest i czy odwołano się do wspomnianego przepisu.
O tym, czy oddział jest przedsiębiorstwem, decyduje fakt, że powstał i został wpisany do KRS jako samodzielna jednostka organizacyjna na pełnym wewnętrznym rozrachunku, powołana do prowadzenia określonej działalności gospodarczej (wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2003 r., sygn. akt IV CKN 51/01).
Przedmiotem aportu może być także przedsiębiorstwo wspólników spółki cywilnej, przy czym udziały, jakie otrzymują wspólnicy spółki cywilnej w zamian za to przedsiębiorstwo, stanowią przedmiot wspólności łącznej. Wniesienie przedsiębiorstwa spółki cywilnej jako aportu do spółki z o.o. nie zawsze też musi prowadzić do jej rozwiązania (uchwała Sądu Najwyższego z 22 maja 1996 r., sygn. akt III CZP 49/96, OSNC 1996/9 poz. 119).
Określony przedmiot może stanowić aport do spółki bez względu na to, czy wnoszony jest przy tworzeniu spółki, czy już w trakcie jej istnienia (w/w uchwała Sądu Najwyższego z 22 maja 1996 r., sygn. akt III CZP 49/96, OSNC 1996/9 poz. 119).
Aport w zamian za udziały
Wniesienie wkładu polega na przeniesieniu prawa ze wspólnika na rzecz
spółki. Wniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa aportem do
spółki powoduje zatem przejście składników tworzących zorganizowaną
część przedsiębiorstwa na spółkę.
Wniesienie aportem przedsiębiorstwa do spółki jest jednym z typów
zbycia przedsiębiorstwa (uchwała Sądu Najwyższego z 25 czerwca 2008 r.,
sygn. akt III CZP 45/08). Analogicznie trzeba więc przyjąć, że
wniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa aportem do spółki jest
jedną z form zbycia części przedsiębiorstwa.
Prawo cywilne nie przewiduje konstrukcji automatycznego przeniesienia
praw i obowiązków wynikających z umów. W praktyce oznacza to, że biorąc
pod uwagę umowy cywilnoprawne zawarte przez określone przedsiębiorstwo z
konkretnymi kontrahentami, wniesienie zorganizowanej części
przedsiębiorstwa aportem do spółki
nie spowoduje automatycznej zmiany podmiotu (strony) każdej z tych umów
cywilnoprawnych ze zbywcy na nabywcę (spółka prawa handlowego).
Nabywca, czyli spółka z o.o., nie stanie się więc, z mocy prawa, stroną
zawartych przez zbywcę umów handlowych.
Autor: Anna Żak, adwokat, członek Izby Adwokackiej w Łodzi
opracowanie redakcyjne: Honorata Krzyś
Zobacz także:
