Jakie są skutki odmowy pracy w godzinach nadliczbowych

Kiedy dopuszczalna jest praca w godziną nadliczbowych

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w przypadku:

• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• szczególnych potrzeb pracodawcy.

Wymieniony wyżej zapis dotyczący „szczególnych potrzeb pracodawcy” - jako przesłanki polecenia wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych - nie jest sprecyzowany w przepisach prawa pracy. Oznacza to, że to pracodawca decyduje, kiedy takie okoliczności zachodzą.

Kiedy można odmówić pracy w godzinach nadliczbowych

Nawet, gdy zajdą przesłanki w postaci prowadzenia akcji ratowniczej lub szczególnych potrzeb pracodawcy pracy w godzinach nadliczbowych nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.

Jakie są skutki odmowy wykonania pracy w godzinach nadliczbowych

W praktyce problem dla pracownika mogą stanowić skutki odmowy wykonania pracy w godzinach nadliczbowych. Chodzi o to, że stosunek pracy zakłada element podporządkowania poleceniom pracodawcy. Jest to wskazane wprost w przepisach Kodeksu pracy. Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracownika obowiązek wykonywania pracy sumiennie i starannie oraz stosowania się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, o ile te polecenia nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

W ramach starannego wykonywania pracy i obowiązku stosowania się do poleceń przełożonego pracownik ma obowiązek m.in.:

• przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
• przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
• dbać o dobro zakładu pracy, czyli o to, aby interesy pracodawcy nie doznały uszczerbku.

Powyższe oznacza, że pracownik ma obowiązek stosowania się także do polecenia pracodawcy wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. W razie niepodporządkowania się temu poleceniu może skończyć się to dla pracownika:

• karą porządkową,
• rozwiązaniem umowy o pracę (pracodawca może potraktować taką odmowę jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracownika).

W razie ewentualnego sporu przed sądem pracownik może podnosić argument, że wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych było spowodowane błahymi powodami, a nie szczególnymi potrzebami pracodawcy, o których jest mowa w Kodeksie pracy.

Aneta Mościcka

• Kiedy jest dozwolona praca w godzinach nadliczbowych
  
• Sposoby wskazania limitu godzin ponadwymiarowych niepełnoetatowca
• Praca w godzinach nadliczbowych w zadaniowym czasie pracy