W jednym zakładzie pracodawca może zastosować kilka systemów czasu pracy

System czasu pracy to grupa norm regulujących czas pracy danej kategorii pracowników. Przykładowo, w sys­temie podstawowym norma dobowa wynosi 8 godzin, norma tygodniowa – przeciętnie 40 godzin, a okres rozliczeniowy nie powinien przekraczać 4 miesięcy.

Z kolei, w systemie równoważnym, można planować pracę na więcej niż 8 godzin na dobę – gdyż norma dobowa jest wydłużona do 12, 16 lub nawet 24 godzin. Norma średniotygodniowa jest taka sama jak w systemie podstawowym (przeciętnie 40 godzin). Natomiast okres rozliczeniowy zasadniczo nie powinien przekraczać miesiąca (z możliwością wydłużenia w niektórych przypadkach – maksymalnie do 4 miesięcy).

Wprowadzenie systemu czasu pracy

Systemy czasu pracy należy określić w regulaminie pracy (o ile pracodawca nie dokonał tego w układzie zbiorowym czy też obwieszczeniu jeżeli zatrudnia poniżej 20 osób). W jednym zakładzie pracy możliwe jest stosowanie kilku różnych systemów. W takim jednak przypadku należy pamiętać, że odmienne systemy dla poszczególnych podwładnych muszą być uzasadnione sytuacją i organizacją pracy. Zróżnicowanie nie może ponadto prowadzić do dyskryminacji niektórych pracowników w stosunku do pozostałych zatrudnionych.

Uwaga! Zróżnicowanie systemów czasu pracy w ramach tego samego działu nie jest możliwe. Trudno na przykład o uzasadnienie dla wprowadzenia systemu równoważnego dla części pracowników działu obsługi klienta, podczas gdy inni pracownicy na identycznych stanowiskach pracują w systemie podstawowym.

Jeżeli pracodawca wprowadził w regulaminie nowy system czasu pracy, nie musi dokonywać wypowiedzeń warunków umów o pracę. System czasu pracy nie jest bowiem elementem umowy o pracę. Od tej zasady są jednak wyjątki. Dotyczą one systemu pracy weekendowej i skróconego tygodnia pracy, które wprowadza się właśnie w umowach o pracę.

Podstawa prawna: art. 135–150 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

Monika Frączek

Iwona Jaroszewska-Ignatowska