Zakres odpowiedzialności pracodawcy z tytułu mobbingu

Mobbing to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi:

• polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej,
• powodujące lub mające na celu poniżanie lub ośmieszanie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

To obowiązkiem pracodawcy jest przeciwdziałanie mobbingowi. Powinien dbać o to nie tylko ze względu na strach przed konsekwencjami ale także ze względu na fakt, że mobbing tworzy złe warunki pracy. Przyczynia się do obniżenia wydajności pracowników a także powoduje, że pracownicy niechętnie przychodzą do pracy, co z kolei przekłada się na wzrost absencji.

Za mobbing w pracy zawsze odpowiada pracodawca. Nie ma tu znaczenia, czy to on mobbinguje czy mobbingu dopuszcza się inny pracownik. W przypadku gdy pracodawca nie przeciwdziała mobbingowi, pracownikowi przysługują roszczenia względem niego.

Jakie roszczenia ma mobbingowany pracownik

Na podstawie przepisów Kodeksu pracy pracownik może dochodzić od pracodawcy

• zadośćuczynienia za krzywdę w przypadku gdy mobbing wywołał u niego rozstrój zdrowia,
• w przypadku natomiast gdy pracownik wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę – ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania

Natomiast jeżeli mobbing będzie przyczyną rozwiązania umowy o pracę przez pracownika – może on dochodzić odszkodowania zarówno z powodu traktowania w pracy jak i rozwiązania umowy.

Zadośćuczynienie

W przypadku, gdy mobbing wywołał u pracownika rozstrój zdrowia, może on domagać się zadośćuczynienie za krzywdę.

Przykład:

Pracownik dochodząc zadośćuczynienia z tytułu mobbingu wskazuje, iż następstwem znęcania się nad nim był stres o takim nasileniu, że dostał nerwicy i był zmuszony rozpocząć leczenie – sytuację taką z całą pewnością uznać należy za rozstrój zdrowia a zatem uprawnia do dochodzenia zadośćuczynienia.

O tym, jaka będzie wysokość zadośćuczynienia z tytułu mobbingu, decyduje sąd ustala biorąc pod uwagę rozmiar doznanej przez pracownika krzywdy.

Odszkodowanie

Pracownik może dochodzić odszkodowania od pracodawcy, jeżeli na skutek mobbingu musiał rozwiązać umowę o pracę. Aby mógł skutecznie dochodzić sowich roszczeń, musi mobbing wskazać jako przyczynę wypowiedzenia/rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Jak wynika z powyższego, pomiędzy mobbingiem a rozwiązaniem umowy o pracę musi zachodzić związek przyczynowy. Nie oznacza to jednak, iż musi być to jedyna przyczyna, którą pracownik wskazuje w oświadczeniu o rozwiązaniu umowy (por. wyrok SN z 6 lutego 2009 r., sygn. akt I PK 147/08, niepublikowany).

Przykład:

Pracownik rozwiązuje z pracodawcą umowę o pracę wskazując jako przyczyny: nieterminowe wypłacanie wynagrodzenia, częste odwoływanie bez przyczyny z urlopu a także zachowania noszące znamiona mobbingu. Wskazanie takich przyczyn uprawnia do dochodzenia odszkodowania z tytułu mobbingu (wystarczy aby jedną ze wskazanych przyczyn był mobbing).