Czasowe powierzenie innej pracy - uzasadnione potrzeby pracodawcy

Data: 23-05-2014 r.

Gdy pracodawca potrzebuje na krótki okres przesunąć pracownika na inne stanowisko, nie musi od razu wręczać mu wypowiedzenia zmieniającego czy też zawierać porozumienia zmieniającego warunki umowy o pracę. Może po prostu wydać mu polecenie wykonywania innej pracy. Muszą jednak zostać spełnione pewne warunki.

Przepis art. 42 § 4 Kodeksu pracy zezwala na czasową zmianę rodzaju pracy pracownika w drodze polecenia służbowego, jeżeli:

  1. istnieją uzasadnione potrzeby pracodawcy,
  2. powierzona praca odpowiada kwalifikacjom pracownika,
  3. czasowa zmiana rodzaju pracy nie powoduje obniżenia wynagrodzenia pracownika,
  4. powierzenie następuje maksymalnie na 3 miesiące w roku kalendarzowym.

Pracodawca ma więc prawo stosować art. 42 § 4 Kodeksu pracy zawsze, gdy jest to podyktowane jego uzasadnioną potrzebą, czyli np. jeśli może to zapobiec:

  • dezorganizacji normalnego toku pracy w zakładzie czy
  • wystąpieniu szkody w mieniu pracodawcy.

Można się powołać na dodatkowe zlecenia

Jako uzasadniające zastosowanie powierzenia innej pracy w trybie art. 42 § 4 Kodeksu pracy można wskazać następujące sytuacje:

  • przeniesienie pracownika na inne stanowisko na czas urlopu czy choroby innego pracownika w celu jego zastępstwa,
  • chwilowy brak zleceń na pracę danego pracownika, przy jednoczesnym zapotrzebowaniu na inne usługi świadczone przez pracodawcę, które pracownik może wykonywać,
  • konieczność wykonania dodatkowego zlecenia, w razie zwiększonego popytu na produkty lub usługi przedsiębiorstwa, gdy stali pracownicy zatrudnieni przy tych pracach nie są ich w stanie wykonać sami,
  • powrót do pracy po zakończeniu długotrwałej nieobecności, gdy stanowisko pracownika jest już obsadzone przez inną osobę.
Przykład:

Pracownik zatrudniony jako kierowca-dostawca w dziale transportu w jednej ze spółek został zwolniony za wypowiedzeniem. Odwołał się do sądu pracy i po wielomiesięcznym procesie został przywrócony do pracy prawomocnym wyrokiem sądu (wypowiedzenie zostało uznane za bezprawne). Jednak w międzyczasie jego stanowisko zostało już zajęte przez inną osobę. W tej sytuacji pracodawca potrzebuje czasu na dokonanie niezbędnych zmian organizacyjnych. Powinien najpierw dopuścić przywróconego pracownika do pracy na dotychczasowych warunkach (na stanowisko kierowcy-dostawcy). Wtedy może – nawet tego samego dnia – skierować go przejściowo do wykonywania innej pracy niż ta, którą ten wykonywał przed zwolnieniem. Można także przenieść tymczasowo do innej pracy pracownika, który aktualnie świadczy pracę kierowcy-dostawcy.

Zdaniem Sądu Najwyższego: Pracownik ma prawo kwestionować twierdzenie, że powierzenie mu okresowo innej pracy niż określona w umowie o pracę jest podyktowane uzasadnionymi potrzebami zakładu pracy (art. 42 § 4 Kodeksu pracy) i okoliczność ta podlega ocenie (…) sądu. Jeżeli jednak kwestionując tę okoliczność, zaprzestaje świadczenia pracy, a twierdzenia swojego nie udowodni, wówczas ponosi konsekwencje swojego postępowania. Pracodawca może zastosować art. 42 § 4 Kodeksu pracy, gdy stanowisko, na które pracownik ma być przywrócony, jest już obsadzone przez inną osobę i potrzeba odpowiedniego czasu na dokonanie zmian organizacyjno-personalnych (z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 1976 r., I PR 103/76, PiZS 1978/11/60).

Nie mogą to być powody dotyczące pracownika

Nie można natomiast uzasadniać czasowej zmiany rodzaju pracy przyczynami leżącymi głównie po stronie pracownika, np. jego stanem zdrowia uniemożliwiającym pracę na zajmowanym stanowisku. I to pomimo że fakt, iż chory pracownik nie może wykonywać dotychczasowej pracy, godzi także w interesy danej firmy. Oznacza to, że jeżeli pracownik w trakcie zatrudnienia stanie się niezdolny do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku ze względu na stan zdrowia, nie można zmienić mu rodzaju pracy na podstawie art. 42 § 4 Kodeksu pracy. W takiej sytuacji należy zastosować:

  • wypowiedzenie zmieniające albo
  • porozumienie stron zmieniające umowę o pracę.

Zdaniem Sądu Najwyższego: Pojęcie „potrzeb pracodawcy” z art. 42 § 4 Kodeksu pracy nie obejmuje zmiany zakresu obowiązków pracownika z powodu stanu jego zdrowia (wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1999 r., I PKN 293/99, OSNP 2001/4/113).

Janusz Stacki

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

30 najciekawszych pytań z prawa pracy

pobierz

Różnicowanie wynagrodzeń na takich samym stanowiskach

pobierz

Dokumentacja pracownicza

pobierz

Pracownik może krytykować decyzje szefa, ale nie jego osobę

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 34935 )
Array ( [docId] => 34935 )