Kontrola zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem

Data: 20-11-2013 r.

Płatnik składek może zwrócić się do ZUS o przeprowadzenie kontroli zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem. Może też sam – jeśli jest płatnikiem zasiłków – skontrolować, np. czy zwolnienie jest zasadne oraz czy jest wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje m.in., jeżeli:

oprócz ubezpieczonego są inni członkowie rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny; nie dotyczy to jednak opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat,
zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, ubezpieczony wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Zarówno ZUS, jak i płatnicy składek będący płatnikami zasiłków są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz są upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich. Do obowiązków płatnika składek należy także kontrola formalna zaświadczeń lekarskich stanowiących podstawę zwolnienia od pracy.

Kontrola formalna zaświadczeń lekarskich polega na sprawdzeniu, czy zaświadczenie:

nie zostało sfałszowane,
zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich.

Kontrola prawidłowości wykorzystywania przez ubezpieczonych zwolnień lekarskich od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny polega na ustaleniu, czy:

ubezpieczony nie wykonuje pracy zarobkowej,
ubezpieczony nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z jego celem,
poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę; nie dotyczy to sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

W razie podejrzenia, że zaświadczenie lekarskie zostało wydane niezgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, płatnik składek występuje o wyjaśnienie sprawy do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS.

Wątpliwości, czy zwolnienie lekarskie od pracy było wykorzystywane niezgodnie z jego celem, rozstrzyga właściwa jednostka organizacyjna ZUS, uzyskując w miarę potrzeby opinię lekarza leczącego, i wydaje w razie sporu decyzję, od której przysługują środki odwoławcze określone w odrębnych przepisach

Podstawa prawna:

art. 35 ust. 2, art. 68 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.),
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. nr 65, poz. 743).

Joanna Stankiewicz, specjalista w zakresie zasiłków

Zobacz także:

Tagi: opieka nad dzieckiem, kontrola zus, zwolnienie lekarskie