Podnoszenie kwalifikacji pracownika – umowa i porozumienie szkoleniowe

Z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą musi zostać – co do zasady – zawarta na piśmie umowa określająca wzajemne prawa i obowiązki stron . Nie ma obowiązku zawierania umowy szkoleniowej z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą jedynie wtedy, gdy pracodawca nie zamierza zobowiązywać pracownika do pozostawania przez określony czas w firmie po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji (art. 103⁴ § 3 kp), czyli nie zamierza żądać „odpracowania” np. szkolenia.
 

Umowa szkoleniowa powinna określać co najmniej:

• pozytywną decyzję pracodawcy co do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika, czyli informację, że odbywa się za zgodą pracodawcy bądź odpowiednio – z jego inicjatywy,

• wymiar zwolnień z całości lub części dnia pracy, jeżeli podnoszenie kwalifikacji w danej formie (kurs szkolenie, studia podyplomowe) będzie wymagać udzielania takich zwolnień,

• zobowiązanie pracownika do poinformowania pracodawcy o terminie egzaminu, o którym jest mowa w art. 103² kp (np. o terminie obrony pracy dyplomowej), jeżeli dana forma podnoszenia kwalifikacji kończy się egzaminem, na który ten przepis przewiduje obowiązek udzielenia urlopu szkoleniowego,

• rodzaj i wysokość świadczeń dodatkowych, o ile pracodawca zdecyduje się je przyznać pracownikowi. Mogą to również być świadczenia inne niż wymienione np. w art. 103³ kp. Przykładowo pracodawca może przyznać płatny (np. 5-dniowy) urlop szkoleniowy na odbycie egzaminów w ramach sesji egzaminacyjnych po każdym roku studiów magisterskich pracownika,

• zobowiązanie pracownika do zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych w przypadkach wskazanych w art. 103⁵ kp – jeśli tylko pracodawca pokryje te koszty,

• ewentualne zapisy na korzyść pracownika, np. postanowienie, że na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami pracodawca może odstąpić od żądania zwrotu kosztów, mimo zaistnienia przypadków wskazanych w art. 103⁵ kp, ewentualny obowiązek pracownika pozostania w zatrudnieniu przez pewien okres (nie dłuższy niż 3 lata) po zakończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (tzw. obowiązek odpracowania).

Natomiast w treści umowy szkoleniowej nie można m.in.:

• zmniejszyć wymiaru urlopu szkoleniowego przysługującego obligatoryjnie pracownikowi zgodnie z art. 103² § 1 kp,

• postanowić o nieudzielaniu pracownikowi zwolnień od pracy na obowiązkowe zajęcia, mimo że zajęcia te w ramach danej formy podnoszenia kwalifikacji zawodowych pokrywają się z dniówką roboczą pracownika,

• nakazać pracownikowi odpracowywania podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez okres dłuższy niż 3 lata,

• żądać zwrotu kosztów podnoszenia kwalifikacji w sytuacjach innych niż wskazane przepisami, np. w razie rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron,

• odstąpić od umowy (cofnąć zgodę na podnoszenie kwalifikacji) w przypadku zmiany harmonogramu zajęć pracownika, choćby to kolidowało z planami biznesowymi i harmonogramami pracy obowiązującymi u pracodawcy.

Ewentualnie możliwe jest cofnięcie przez pracodawcę zgody na finansowanie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub na udzielanie innych świadczeń dodatkowych. Natomiast cofnięcie zgody na podnoszenie kwalifikacji w całości jest bardzo wątpliwe.