Czy pracownik może się powstrzymać od niebezpiecznej pracy

Powstrzymanie się od pracy niebezpiecznej

Prawem pracownika w zakresie BHP jest przede wszystkim prawo do powstrzymania się od pracy, która nie odpowiada przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy. Zasadą zawarta w Kodeksie pracy stanowi, że w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy.

Ponadto pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, gdy praca przez niego wykonywana grozi niebezpieczeństwem innym osobom. W obu przypadkach jednak pracownik musi o fakcie powstrzymania się od pracy zawiadomić niezwłocznie swojego przełożonego.

W przypadku, kiedy pracownik powstrzymał się od wykonywania pracy, ale zagrożenie dla zdrowia i życia nadal istnieje, wtedy pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia. O tym fakcie również musi zawiadomić niezwłocznie przełożonego.

Pracownik nie może z powodu powstrzymania się od pracy niebezpiecznej lub oddalenia się z miejsca zagrożenia ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji. Co ważne za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Z powyższych uprawnień nie może skorzystać pracownik, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.

Powstrzymanie się od pracy wymagającej szczególnej sprawności

Pracownik oprócz prawa do powstrzymania się od wykonywania niebezpiecznej pracy, ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób. Pracownik musi poinformować o tym przełożonego.

Jakie prace wymagają szczególnej sprawności fizycznej? Rodzaje tych prac określił Minister Pracy i Polityki Socjalnej w drodze rozporządzenia. Należą do nich między innymi:

• Prace kierowców: autobusów, pojazdów przewożących materiały niebezpieczne oraz pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 ton i długości powyżej 12 m, trolejbusów i motorniczych tramwajów.
• Prace przy materiałach łatwo palnych, środkach toksycznych i materiałach biologicznie zakaźnych.
• Prace przy wytwarzaniu, transportowaniu, wydawaniu i stosowaniu materiałów wybuchowych i samozapalnych.
• Prace doświadczalne z nowymi rodzajami uzbrojenia i amunicji.
• Prace pilota morskiego.
• Prace na wysokości na masztach i wieżach antenowych.
• Prace pilota samolotowego, śmigłowcowego i szybowcowego, balonu wolnego i skoczka spadochronowego zawodowego.
• Prace kontrolera ruchu lotniczego.
• Prace kaskadera filmowego.
• Prace treserów dzikich zwierząt i akrobatów cyrkowych.