Umowa zlecenia nie może przypominać umowy o pracę

Autor: Marek Rotkiewicz
Data: 04-07-2014 r.

Zawieranie umów zlecenia może być dobrą alternatywą na obniżenie kosztów w zakładzie pracy. Niemniej jednak należy uważać na zapisy w takich umowach. Nie mogą sugerować, że zatrudnienie odbywa się w warunkach umowy o pracę.

Zdarza się, że umowa cywilnoprawna (np. umowa zlecenia) zawiera postanowienia charakterystyczne również dla zatrudnienia pracowniczego. Jest to niekiedy ryzykowne, ale nie musi od razu oznaczać, że faktycznie mamy do czynienia z ukrytym stosunkiem pracy.

Cechy stosunku pracy

Przede wszystkim, zgodnie ze wskazaną w art. 22 Kodeksu pracy definicją, przez nawiązanie stosunku pracy:

  • pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a

  • pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

  • bezwzględny obowiązek osobistego świadczenia pracy przez pracownika;

  • wykonywanie pracy:

    • w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę,

    • pod kierownictwem pracodawcy,

    • na jego ryzyko,

    • za wynagrodzeniem.


Zatrudnienie na wskazanych warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy (art. 22 § 11 kp).

Jednak kwalifikacja umowy, jako umowy cywilnoprawnej bądź umowy o pracę, w praktyce w wielu przypadkach nie jest wcale prosta.

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 2008 r., I UK 282/07 (LEX nr 411051), o rodzaju zawartej umowy decyduje nie tylko i nie tyle jej nazwa, ile cel i zgodny zamiar stron. O wyborze podstawy zatrudnienia decyduje bowiem przede wszystkim zgodna, autonomiczna wola stron. Kwalifikacja umowy o świadczenie usług jako umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej budzi zaś w praktyce istotne trudności i należy jej dokonywać metodą typologiczną, tj. poprzez rozpoznanie i wskazanie jej cech przeważających (dominujących).

Jeżeli zaś umowa wykazuje wspólne cechy dla umowy o pracę i umowy prawa cywilnego z jednakowym ich nasileniem, o jej typie (rodzaju) decyduje zgodny zamiar stron i cel umowy, który może być wyrażony także w nazwie umowy (wyrok Sądu Najwyższego z 18 czerwca 1998 r., I PKN 191/98, OSNP 1999/14/449). Z drugiej strony trzeba pamiętać o tym, że zamiar zawarcia umowy zlecenia, a także świadome podpisanie przez strony takiej umowy nie mogą nadać cywilnoprawnego charakteru zatrudnieniu zainicjowanemu taką umową, jeśli wykazuje w przeważającym stopniu cechy stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2008 r., I PK 315/07, LEX nr 470956).

Marek Rotkiewicz, prawnik, specjalista z zakresu prawa pracy, trener

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

30 najciekawszych pytań z prawa pracy

pobierz

Różnicowanie wynagrodzeń na takich samym stanowiskach

pobierz

Dokumentacja pracownicza

pobierz

Pracownik może krytykować decyzje szefa, ale nie jego osobę

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 35241 )
Array ( [docId] => 35241 )