Jest sposób na to, aby udzielać pracownikowi czasu wolnego na naukę, ale nic za to nie płacić. Takie bezpłatne szkolenie będzie możliwe, gdy strony zawrą tzw. dobrowolne porozumienie szkoleniowe – z art. 103[6] kp. Jeśli jednak pracodawca chce domagać się od pracownika odpracowania nauki, porozumienie nie wystarczy. Potrzebna będzie umowa szkoleniowa i przyznanie pracownikowi płatnych świadczeń.
Pracownikowi, który podnosi kwalifikacje zawodowe na wniosek pracodawcy lub za jego zgodą przysługują dwa obowiązkowe świadczenia:
- płatne zwolnienie z całości lub części dnia pracy w celu stawienia się na zajęcia (jeśli brak zwolnienia uniemożliwiałby punktualne przybycie na nie) oraz
- płatny urlop szkoleniowy (w przypadkach określonych prawem, gdy nauka kończy się egzaminem np. na studiach licencjackich czy magisterskich).
Inne świadczenia np. dofinansowanie do nauki, zwrot kosztów dojazdu na szkolenie, pracodawca może ale nie musi ponieść.
Pracodawca może zmniejszyć wynagrodzenie
Może się zdarzyć, że pracodawca chce umożliwić pracownikowi dokształcanie się, ale nie ma środków, aby płacić mu np. za czas zwolnień na zajęcia. Ma zamiar zwalniać go z pracy na zajęcia, ale z potrąceniem mu pensji za czas wyjścia. Dla pracodawcy będzie to więc bezpłatne szkolenie (pracownik poniesie jego koszty, nie otrzyma też wynagrodzenia za czas nieobecności z powodu nauki, ale za to pracodawca zwolni pracownika z obowiązku pracy w godzinach zajęć).
W przypadku takiego bezpłatnego szkolenia rozwiązaniem jest zawarcie tzw. porozumienia szkoleniowego z art. 103[6] Kodeksu pracy. Wówczas pracodawca nie uznaje szkolenia pracownika za podnoszenie kwalifikacji, lecz zgadza się przyznać mu niepłatne świadczenia związane z nauką. Porozumienie to najlepiej zawrzeć na piśmie (dla celów dowodowych), a następnie umieścić w części B akt osobowych.
Odpracowanie jest wykluczone
Zdarza się, że pracodawcy zgadzają się zwalniać pracownika na zajęcia, pod warunkiem, że ten przepracuje jakiś czas u pracodawcy (np. 2 lata po zakończeniu studiów). Jest to jednak możliwe tylko w ramach podnoszenia kwalifikacji – i tylko wówczas, gdy strony zapiszą to w umowie szkoleniowej (a nie w porozumieniu). Ponadto za złamanie tego zakazu można przewidzieć najwyżej obowiązek zwrotu dobrowolnie przyznanych płatnych świadczeń np. dofinansowania do opłat za studia a nie świadczeń obowiązkowych (np. wynagrodzenia za czas zwolnienia na zajęcia).
Podstawa prawna: art. 103[1]-103[6] ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).
Monika Frączek
Zobacz także:
Wzór bezpłatnego porozumienia szkoleniowego można znaleźć we wrześniowym numerze „
Aktualności kadrowych”.
