Zasady wykorzystania urlopu na żądanie – w regulaminie pracy

Na podstawie z art. 167² Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Żądanie takie musi być zgłoszone najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Wymiar urlopu na żądanie nie zależy od wielkości etatu. Także pracownikowi zatrudnionemu na część etatu przysługują 4 dni tego urlopu w roku kalendarzowym.

Ponieważ Kodeks pracy nie określa szczegółowych zasad udzielania tego urlopu, warto (a nawet powinno się) poczynić ustalenia w tej kwestii w przepisach wewnętrznych pracodawcy – np. w regulaminie pracy. Zapewni to nie tylko porządek pracy, ale też zabezpieczy firmę przed nadużyciami i samowolą ze strony pracowników.

I tak, konieczne jest uregulowanie:

• w jakiej formie ma być zgłaszane żądanie urlopu (pisemny wniosek, zgłoszenie telefoniczne, SMS-em itp.) oraz czy i jak jest potwierdzane jego wykorzystanie,
• do kogo pracownik ma się zwrócić z żądaniem urlopu,
• kiedy najpóźniej powinien być złożony wniosek urlopowy.

Warto też podkreślić w regulaminie pracy, że na urlop można udać się dopiero po zaakceptowaniu wniosku przez pracodawcę. Jak bowiem czytamy w wyroku Sądu Najwyższego z 16 września 2008 r. (II PK 26/08, OSNP 201/3-4/36), pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie tylko wtedy, gdy pracodawca mu go udzieli (wyrazi zgodę). Jeśli zaś, ze szczególnie ważnych dla firmy powodów, tego nie uczyni, pracownik ma obowiązek stawić się w pracy - w przeciwnym przypadku naraża się nawet na dyscyplinarne zwolnienie z pracy.

Podstawa prawna: art. 167² ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

Grażyna Mazur, prawnik, specjalista prawa pracy