Kiedy można podpisać między tymi samymi stronami stosunku pracy więcej niż jedną umowę o pracę? W jakim przypadku, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, w razie zawarcia dwóch umów o pracę pracodawca może zostać posądzony o próbę obejścia przepisów o czasie pracy?
Dwie umowy o pracę z tym samym pracownikiem
Pracodawca, chcąc powierzyć pracownikowi wykonywanie dodatkowej pracy przez okres dłuższy niż 3 miesiące, może połączyć dwa stanowiska w jednej umowie lub zawrzeć kolejną. Niekiedy jednak takie podwójne zatrudnienie może zostać uznane za próbę obejścia przepisów o czasie pracy. Jak więc zgodnie z prawem połączyć dwa stanowiska w jednej lub dwóch umowach? Na co uważać, by nie narazić się na zarzut „ukrywania” nadgodzin?
Odrębne umowy tylko na prace innego rodzaju
Zasadą jest, że ten sam pracownik i ten sam pracodawca powinni być związani tylko jedną umową o pracę (por: wyrok Sądu Najwyższego z 13 marca 1997 r., I PKN 43/97, OSNP 1997/24/494). Jednak już w wyroku z 8 stycznia 1981 r.(II URN 186/80, niepublikowany) Sąd Najwyższy stwierdził, że pracodawca zawierający drugą umowę z jednym pracownikiem ma obowiązek powierzyć mu wykonywanie innej rodzajowo pracy niż ta, która przewidziana jest w pierwszej umowie o pracę. Nie może ponadto dopuścić do naruszenia przepisów o czasie pracy oraz o wynagrodzeniu za godziny nadliczbowe. Z kolei wiele lat później Sąd Najwyższy w wyroku z14 lutego 2002 r. (IPKN 876/00, OSNP 2004/4/60) orzekł, że w razie wykonywania na rzecz pracodawcy kilku rodzajów pracy podporządkowanej należy domniemywać, że strony łączy jeden stosunek pracy, niezależnie od tego, czy zawarto jedną, czy kilka umów o pracę odrębnie na każdy rodzaj pracy!
Dwa stanowiska w ramach dwóch umów
Mając na uwadze przytoczone orzecznictwo Sądu Najwyższego, należy zatem przyjąć, że niekiedy, w drodze wyjątku, można powierzyć pracownikowi pracę na dwóch stanowiskach w ramach 2 umów o pracę. Jest jednak warunek: każda z tych umów musi dotyczyć pracy wyraźnie innego rodzaju.
Przykładowy zapis w umowie o pracę nr 1 w zakresie stanowiska pracy i wymiaru etatu:
Rodzaj pracy: kierowca samochodu dostawczego poniżej 3,5 tony – 1/2 etatu.
Przykładowy zapis w umowie o pracę nr 2 w zakresie stanowiska pracy i wymiaru etatu:
Rodzaj pracy: ogrodnik – 1/2 etatu.
Dwie umowy na ten sam rodzaj pracy
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego w razie zawarcia dwóch umów o pracę dotyczących pracy tego samego rodzaju pracodawca może zostać posądzony o próbę obejścia przepisów o czasie pracy.
Przykład:
Dwie umowy, dwa stanowiska, a praca ta sama
Pracownik jest zatrudniony w dziale reklamy na 1/2 etatu. W ramach swojej pracy sprzedaje klientom produkty danej firmy. Pracodawca zawarł z nim dodatkową umowę o pracę na 1 etat na stanowisko przedstawiciela handlowego. Jednak w ramach tej pracy pracownik również sprzedaje produkty firmy. Pracodawca czas pracy w ramach każdej z zawartych umów wylicza oddzielnie. Jest to obejście przepisów o czasie pracy, ponieważ mimo innej nazwy stanowiska, pracownik – na podstawie dwóch umów – wykonuje taką samą pracę. A zatem czas pracy z obu umów musi być zliczany i praca na stanowisku przedstawiciela handlowego ponad 1/2 etatu będzie nadliczbowa.
Zapamiętaj!
Dwie umowy o pracę mogą w sumie przekroczyć 1 etat (np. jedna umowa na cały etat i druga na 1/2 etatu) tylko wtedy, gdy rodzaje pracy wykonywane na podstawie każdej z nich są wyraźnie różne.
Dwie umowy mogą być przydatne
Ponieważ pracodawca nie może wydać polecenia służbowego wykonania innej pracy niż określona w umowie o pracę, zawarcie dwóch umów o pracę z tym samym pracownikiem jest z tego punktu widzenia korzystne. Chroni bowiem przed naruszaniem przepisów o pracy nadliczbowej (np. polecaniem pracy nadliczbowej innego rodzaju niż umówiona, stałym wykonywaniem pracy w godzinach nadliczbowych).
Przykład:
Umowa jednorazowa
Pracownicy wykonują pracę sprzedawców. Przed kontrolą sanepidu pracodawca chce posprzątać magazyn i chłodnię. Obawia się, że pracownicy magazynu nie zdążą na czas. Nie może jednak nakazać sprzedawcom w ramach pracy nadliczbowej sprzątać magazynu i chłodni. Może natomiast podpisać z nimi dodatkowe umowy o pracę, np. na 1/2 etatu, na czas wykonania określonej pracy, jaką będzie uprzątnięcie magazynu i chłodni.
Podstawa prawna:
art. 22 § 1, art. 29 § 1 pkt 1, art. 94 pkt 2, art. 151 § 5 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r., poz. 1502).
Zobacz także:
Tagi: umowa o pracę
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
Zobacz także
Polecane artykuły
Znajdź nas na Facebooku
