Jak wybrać buty dla dziecka aby uniknąć płaskostopia (platfusa)

Wraz z rozwojem dziecka mięśnie stóp stopniowo się wzmacniają. W efekcie tego procesu po wewnętrznej stronie stopy tworzy się charakterystyczne sklepienie. U niektórych dzieci z powodu za małego napięcia mięśni, łuk między piętą a paluchem jest za niski albo w ogóle go nie ma. Mówimy wtedy o płaskostopiu, popularnie nazywanym platfusem. Wadę tę ma wiele dzieci. Często przyczyniają się do tego błędy rodziców. Jak uniknąć problemu?

Aby stopy rozwijały się właściwie, dziecko powinno nimi swobodnie poruszać. Dlatego nie wolno zakładać mu za małych śpiochów ani obcisłych skarpetek krępujących ruchy, bo mięśnie zamiast rozwijać się, będą słabły. Warto w czasie zabawy połaskotać malucha w podeszwy, wtedy dziecko odruchowo kurczy palce, ćwicząc wiotkie mięśnie stóp.

Częściej płaskostopie mają dzieci, które nie raczkowały lub za wcześnie stawały na nogach. Lepiej nie namawiać dziecka do chodzenia. Gdy układ kostny i mięśniowy będzie gotowy, samo zacznie chodzić. Nie powinno się dzieci wkładać w tzw. chodziki, ponieważ niszczą one stawy biodrowe i powodują zniekształcenie stóp (tzw. stopy końsko-szpotawe). Trzeba kupić dziecku tzw. pchacza, czyli zabawkę, która będzie się przesuwała razem z dzieckiem. Zdaniem ortopedów dziecku, które jeszcze nie umie chodzić, lepiej nie zakładać butów, bo to utrudnia właściwy rozwój stopy.

Płaskostopie rozpoznaje się, gdy dziecko ma 4–5 lat. Można to zrobić samemu, oglądając mokry ślad na suchej posadzce lub na piasku. Jeśli w środkowej części stopy nie widać wcięcia, to znaczy, że stopa nie rozwinęła się prawidłowo. Dzieci, które mają platfusa, zwykle chodzą na wewnętrznych krawędziach, zdzierając zelówki i obcasy po we-wnętrznej stronie buta.

Dziecku do 3. roku życia najlepiej wybierać obuwie zdrowotne, gdyż zapewnia prawidłowy rozwój stopy.

Buty dla dzieci powinny być:

1. skórzane lub z nieimpregnowanego płótna łączonego ze skórą,
2. z grubą, sprężystą podeszwą,
3. sztywnym zapiętkiem,
4. szerokim noskiem,
5. wkładką wyprofilowaną w podbiciu i wiązane nad kostką.

Dobrze, gdy mają tzw. obcas Thomasa, po wewnętrznej stronie buta wysunięty do przodu podeszwy i podniesiony przyśrodkowo.

Nie wolno kupować butów za małych ani na wyrost (stopa nie powinna „latać”). Buty mierzy się na stojąco, bo stopa pod wpływem ciężaru wydłuża się i poszerza. Złym pomysłem jest kupowanie butów na podstawie „miarki” z patyka czy sznurka. Trzeba też brać pod uwagę tęgość stopy i odpowiednio dobrać szerokość buta. Producenci różnie to oznaczają, np. Polski Bajbut F wąskie stopy, G szerokie, a niemiecki Elefanten M i W.

Jeśli zaobserwujemy niepokojące objawy, trzeba pójść z dzieckiem do ortopedy. Gdy lekarz stwierdzi płaskostopie, zaleci ćwiczenia wzmacniające mięśnie podbicia. Dziecko będzie musiało wykonywać je nawet kilka razy dziennie. Dobre efekty przynosi chodzenie boso po trawie, piasku, grubym dywanie. Czasem potrzebne są wkładki, dobrane na zamówienie. Wkładka pomaga utrwalić prawidłowy kształt stopy, ale nie zastępuje ćwiczeń.