Kontuzja stawu kolanowego

Data: 03-12-2014 r.

Stawy kolanowe to jedne z bardziej skomplikowanych w naszym organizmie. Ale i takie, które najczęściej ulegają kontuzjom. Na bóle stawów kolanowych narzekamy niezależnie od wieku. Starsi cierpią z powodu zmian zwyrodnieniowych, a młodzi z powodu urazów.

Choroby zwyrodnieniowe stawów mają różne przyczyny i mogą się rozpocząć w każdym wieku. Zwyrodnienie, czyli zniszczenie stawu, może być następstwem nieleczonych urazów więzadeł i łąkotek. Skutkiem uszkodzeń jest to, że staw nieprawidłowo pracuje. Jego powierzchnie szybciej się ścierają, co prowadzi do degeneracji całego stawu.

Ale zmiany degeneracyjne w stawach wywołują też choroby ogólnoustrojowe, najczęściej schorzenia reumatyczne lub endokrynologiczne – na przykład choroby tarczycy. Zmiany zapalne błony maziowej spowodowane zakażeniem boreliozą albo chlamydiami, bakteriami lub wirusami prowadzą do uszkodzenia chrząstki stawowej, a więc także do zwyrodnienia stawów. Kolejną grupą zwyrodnień są te o nieustalonej przyczynie, czyli idiopatyczne. Powodem zwyrodnień stawów może być też, chociaż u nas zdarza się to bardzo rzadko, endemiczny niedobór selenu w diecie.

Sposoby na chrząstkę

Do zniszczenia chrząstki stawowej dochodzi nie tylko wskutek procesów zwyrodnieniowych, ale także podczas urazów. Jeżeli uszkodzeniu uległa niewielka powierzchnia chrząstki, skuteczną metodą jej naprawienia jest zabieg, który polega na nawierceniu w kości znajdującej się pod zniszczoną chrząstką maleńkich otworków. Z dziurek do stawu wycieka krew, stymulując powstawanie tkanki bliznowatej zastępującej zniszczoną chrząstkę. Blizna kształtuje się przez 6–12 miesięcy.

Nadwaga i otyłość

Nadwaga i otyłość to kolejny powód niszczenia stawów. Warto o tym pamiętać, bo zrzucenie 10 zbędnych kilogramów zmniejsza o 30–40 proc. ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej w stawach kolanowych.

Jeżeli ta metoda okaże się nieskuteczna lub gdy uszkodzenie chrząstki jest bardzo rozległe, można zastosować przeszczep chondrocytów.

Wtedy od pacjenta operacyjnie pobiera się fragment chrząstki stawowej o wielkości dwóch łebków zapałki. Następnie w specjalnych warunkach laboratoryjnych jest ona namnażana. Gdy uzyska się odpowiednią ilość komórek, przenosi się je na biomateriał kolagenowy. Tak przygotowaną chrząstkę wszczepia się do kolana. Tu komórki dalej się namnażają i z czasem całkowicie wypełniają ubytek chrząstki. Zabiegi przeszczepiania chrząstki nie są refundowane przez NFZ.

Nowe amortyzatory

Łąkotki działają jak amortyzatory, bo pochłaniają energię, która działa na staw. W każdym kolanie są dwie łąkotki, czyli elastyczne chrząstki, które wyglądem przypominają podkowę. Jej uszkodzenie to najczęstszy uraz kolana. Objawia się silnym bólem w kolanie lub – w przypadku oderwania się i przemieszczenia fragmentu chrząstki – blokowaniem możliwości poruszania stawem.

W czasie urazu kolana łąkotka może pęknąć lub rozerwać się. Wtedy najlepszym sposobem jej naprawy jest artroskopowe zszycie poszczególnych fragmentów.

Nowatorskie operacje polegają na naszyciu łatki z kolagenu wokół pękniętej łąkotki. Kolagen jest nasączony komórkami macierzystymi pobranymi w trakcie zabiegu od pacjenta. Zabieg trwa krótko i wykonywany jest przy użyciu endoskopu, dzięki czemu chorzy szybko wracają do sprawności.

Oko stabilności

Stabilność kolanom zapewniają więzadła, z których najważniejsze to: więzadło krzyżowe przednie i tylne, poboczne piszczelowe i strzałkowe. Można je porównać do mało elastycznej taśmy, która łączy kość z kością. Jednak rola więzadeł polega nie tylko na mechanicznej stabilizacji kolana. Więzadła pełnią kluczową rolę we właściwej propriocepcji – czyli czuciu wewnętrznym stawu. Chodzi o to, że informują one ośrodkowy układ nerwowy np. o tym, jak ułożone jest kolano, po jakim podłożu stąpamy i jak szybko się poruszamy. Przepływ tej informacji odbywa się bez naszej świadomości. Kolano pozbawione więzadła traci możliwość komunikacji z mózgiem.

Najbardziej narażone na urazy jest więzadło krzyżowe przednie. Bez operacji nie da się go naprawić. Zabieg polega na wstawieniu w miejsce uszkodzonego więzadła fragmentu ścięgna pobranego od pacjenta.

Naprawianie kolana

Operacja jest skomplikowana i wymaga wielkiej precyzji, bo więzadło krzyżowe ma zaledwie 2–3 cm długości.

Operację wykonuje się przy użyciu artroskopu. W czasie zabiegu nawierca się kość udową i piszczelową, a następnie w powstałe otwory wprowadza ścięgno. Gdy jest ono na właściwym miejscu, zostaje umocowane najpierw do kości udowej, a po odpowiednim naprężeniu do kości piszczelowej. Użyte podczas zabiegu śruby nie muszą być usuwane w ramach reoperacji.

W nowoczesnych klinikach stosuje się już więzadła syntetyczne, ale nie u wszystkich pacjentów można ich używać.

Anna Wilk

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Mądra pochwała, twórcza krytyka

pobierz

Jak nauczyć dziecko dbania o porządek

pobierz

Ziołowa apteczka

pobierz

Zdrowy kręgosłup i stawy

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 36150 )
Array ( [docId] => 36150 )