Termoterapia czyli leczenie temperaturą

Źródłem ciepła mogą być specjalne lampy, koce elektryczne czy kąpiele. Zimny okład można zrobić nawet z kostek lodu zawiniętych w gazę lub lnianą ściereczkę. W sytuacji awaryjnej można na chore miejsce przyłożyć nawet mrożonkę. Ważne jednak, aby wiedzieć, co i kiedy zastosować, aby przyniosło ulgę.

W terapii ciepłem stosuje się dwa jego rodzaje: mokre i suche. Suche jest wtedy, gdy do określonego miejsca ciała przykładamy coś ciepłego albo nagrzewamy je np. suszarką do włosów. Wilgotne zaś, gdy jest to zabieg wodoleczniczy, czyli gdy nakładamy ciepły mokry okład, kompres, stosujemy natryski albo kąpiel.

Gdy działamy na tkanki ciepłem, rozszerzają się w tym miejscu naczynia krwionośne i limfatyczne. Powoduje to zwiększony przepływ krwi, dostarczając komórkom tlenu i substancji odżywczych. To pomaga także odprowadzać z chorych miejsc toksyczne substancje i w efekcie wpływa na leczenie stanów zapalnych w tym miejscu. Ciepło łagodzi ból, ponieważ powoduje rozluźnienie mięśni i usuwa sztywność stawów. Gdy odczuwamy ból w stawach, ale nie pojawiły się obrzęki ani zaczerwienienie, wskazane jest właśnie ogrzewanie stawów.

Domowymi metodami można to zrobić, przykładając do chorego miejsca poduszkę elektryczną, termofor, robiąc ciepłe kompresy z parafiny, borowin. Można nagrzewać się lampą sollux, rozgrzewać żelami.

Bardzo dobrym zabiegiem cieplnym jest sauna, której działanie polega na naprzemiennym nagrzewaniu i ochładzaniu ciała (kabina sauny i zimny prysznic). W efekcie zaczynają działać mechanizmy adaptacyjne organizmu, m.in. zwiększa się liczba krwinek czerwonych, naczyń włosowatych w organizmie, wzrasta ilość wydzielanych hormonów nadnerczy, a to podnosi odporność organizmu.

Temperatura działająca na tkanki nie może być zbyt wysoka. Trzeba uważać, aby nie doszło do oparzenia skóry. Podczas pobytu w saunie należy pamiętać, że ciało poddane działaniu wyższej temperatury intensywnie się poci. Trzeba więc uzupełnić ubytki płynów, pijąc lekko osoloną wodę (pot jest słony, a więc organizm pozbywa się oprócz wody także soli).

Wskazania: stany po stłuczeniach i urazach tkanek miękkich po ustąpieniu odczynu zapalnego, zwyrodnienie dużych i małych stawów, przewlekłe zapalenie tkanki okołostawowej, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa.

Przeciwwskazania: odwapnienie kości (np. osteoporoza), ostre stany zapalne, gruźlica, obrzęki, w chorobach skóry, w stanach, które grożą krwawieniem, zapalenie żył.

Krioterapia, czyli leczenie zimnem to bardzo skuteczna metoda leczenia różnych chorób i dolegliwości. Polecana jest często, gdy w stawie toczy się ostry i przewlekły proces zapalny, występują obrzęki po urazach, w przewlekłych chorobach zwyrodnieniowych stawów, zapalnych i zwyrodnieniowych chorobach chrząstek stawowych, wypadnięciu jądra miażdżycowego, reumatyzmie tkanek miękkich, w niektórych chorobach neurologicznych.

Niska temperatura, w chwili gdy trwa zabieg, powoduje obkurczenie się naczyń krwionośnych w skórze pod okładem albo w całym organizmie, gdy zabieg odbywa się w kriokomorze. Chwilę później krew zaczyna szybciej krążyć, aby przywrócić prawidłową temperaturę oziębionych tkanek. A działanie to utrzymuje się nawet kilka godzin po zabiegu i powoduje dostarczenie do tych tkanek większej ilości tlenu i substancji odżywczych, co przyspiesza leczenie.

Leczenie niskimi temperaturami może mieć formę najprostszych działań w domu lub wyrafinowanych zabiegów specjalistycznych, przeprowadzanych w ośrodkach fizjoterapii. Najprostszym zabiegiem jest polewanie chorego miejsca zimną wodą z kranu (ok. + 15 st. C przez 3–5 min.). Można zrobić okład z mokrego, oziębionego w zamrażalniku ręcznika. W medycynie sportowej używa się chlorku etylu w sprayu, który rozpyla się na skórę.

W szpitalach i gabinetach zabiegowych stosuje się krioterapię miejscową za pomocą oziębiania azotem. Czasem używa się oziębionej borowiny, nałożonej na tkaninę lnianą lub bawełnianą.

Wskazania: Krioterapia całego ciała jest wskazana przy przewlekłych chorobach stawów, przede wszystkim reumatoidalnym zapaleniu stawów, gośćcu łuszczycowym, liszaju rumieniowatym, reumatyzmie tkanek miękkich i kolagenozie.

Przeciwwskazania: Zabiegów chłodzących nie wolno stosować przy ciężkich chorobach serca i układu krążenia, po zawale mięśnia sercowego, przy nadciśnieniu i chorobach płuc.