Jednostki, które obligatoryjnie poddają swe sprawozdania finansowe badaniu przez biegłego rewidenta, muszą przygotować rachunek przepływów pieniężnych. Zasada ta nie dotyczy jednak jednostek mikro, które mogą sporządzić go dobrowolnie.
Rachunek przepływów pieniężnych obrazuje kondycję NGO
Kategoria: Rachunkowość i podatki
Data: 02-02-2016 r.
Organizacje pozarządowe zaliczane do tzw. jednostek mikro mogą, ale nie muszą, przygotować rachunek przepływów pieniężnych. Może on pomóc w zarządzaniu płynnością organizacji, ponieważ pozwala na ocenę zdolności do uzyskiwania przepływów w działalności operacyjnej fundacji i stowarzyszenia.
Cash flow na życzenie kapitałodawcy
Organizacje pozarządowe, które nie mają obowiązku sporządzania rachunku przepływów pieniężnych, często czynią to dobrowolnie. Dzieje się tak np. wtedy, gdy ubiegają się o leasing czy dofinansowanie z zewnętrznych źródeł (np. dotację). Kapitałodawcy wymagają czasem – jako części wniosku do umowy – właśnie tego elementu sprawozdania finansowego. Rachunek przepływów pieniężnych najlepiej pokazuje kondycję podmiotu. Dane w nim zawarte nie są podatne na wpływ zastosowanych w jednostce metod wyceny aktywów i pasywów. Raport pokazuje zdolność jednostki do generowania środków pieniężnych, źródła ich pochodzenia oraz kierunki wydatkowania.
Podział przepływów
W rachunku przepływów pieniężnych jednostka wykazuje przepływy pieniężne, które nastąpiły w okresie sprawozdawczym, w podziale na przepływy działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. Są to specyficzne definicje wykorzystywane wyłącznie do sporządzenia tego elementu sprawozdania. W sytuacji gdy jedno zdarzenie obejmuje różnie klasyfikowane przepływy pieniężne, zaleca się, aby pieniężne koszty i korzyści z nim związane były zaliczane do tego samego rodzaju działalności co właściwe zdarzenie, z którym się wiążą.
Przykład:
Fundacja ma zamiar nabyć urządzenie medyczne ze Stanów Zjednoczonych za 100.000 dolarów. Zapłata ma być dopiero za 3 miesiące i organizacja chce zabezpieczyć wartość rozchodu środków z rachunku walutowego. Kierownictwo chce, aby otrzymana zapłata nie była niższa niż równowartość tych 100.000 dolarów po kursie 4,01 zł/dolara, więc zawarło kontrakt terminowy na ten kurs. Zawarcie kontraktu terminowego jest nabyciem pochodnego instrumentu finansowego, a więc związane z działalnością inwestycyjną. Jednak skoro kontrakt terminowy jest związany ze sprzedażą towarów i zabezpieczeniem tej transakcji, wszystkie przepływy pieniężne z niego wynikające powinny być zaliczone do działalności inwestycyjnej.
Aktywa pieniężne, płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia (lokaty) zalicza się na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej. Może więc wystąpić niezgodność sumy przepływów pieniężnych netto i zmiany stanu środków pieniężnych wynikającej z bilansu (aktywa, pozycja B.III.1 lit. c „Inne środki pieniężne”).
Zdarzenia związane z działalnością operacyjną
Najwięcej trudności przy sporządzaniu rachunku przepływów pieniężnych sprawiają zwykle zdarzenia związane z działalnością operacyjną. Występują one najczęściej i tworzą główny nurt przepływu środków pieniężnych. Zdarzenia determinujące przepływy w tej działalności obejmują przede wszystkim skutki pieniężne tych operacji i zdarzeń, które wymagają uwzględnienia przy ustalaniu wyniku finansowego (zysku/straty) ze sprzedaży. Jeżeli jednostka wytwarza określony rodzaj produktów, w działalności operacyjnej wykazuje wpływy i wydatki związane z produkcją i sprzedażą tych wyrobów lub świadczeniem usług. Jeśli natomiast zajmuje się obrotem towarowym (handlem), wykazuje wpływy i wydatki związane z zakupem i sprzedażą towarów.
W fundacjach i stowarzyszeniach otrzymywane dotacje są ujmowane jako przepływy z działalności operacyjnej, jeśli są dofinansowaniami do ceny sprzedawanych wyrobów lub świadczonych usług. W przeciwnym wypadku stanowią wpływ z działalności finansowej. Wydatki na prowadzenie działalności statutowej powinny być pokazane w ramach działalności operacyjnej.
Metoda pośrednia polega na tym, że wynik finansowy netto roku obrotowego koryguje się o pozycje niepowodujące zmian stanu środków pieniężnych lub ich ekwiwalentów, jak też o wyniki innych działalności niż operacyjna oraz elementy pieniężne wyniku, które zalicza się do właściwych rodzajów działalności (inwestycyjnej, finansowej). Korekty polegają głównie na:
-
wyłączeniu pozycji niepieniężnych (np. amortyzacji, zmiany stanu rezerw, wyniku na działalności inwestycyjnej),
-
wyłączeniu przychodów i kosztów wpływających na wynik finansowy, ale dotyczących działalności inwestycyjnej lub finansowej (np. zapłacone odsetki od kredytów, odsetki otrzymane z tytułu inwestycji, otrzymane dywidendy),
-
uwzględnieniu zmian stanu krótkoterminowych aktywów (zapasów, należności, rozliczeń międzyokresowych) oraz zobowiązań związanych z działalnością operacyjną.
Korekta wyniku o amortyzację
We wszystkich jednostkach występuje konieczność skorygowania wyniku o amortyzację. Jest to koszt niepieniężny, dlatego należy jej wartość dodać. Korekta dotyczy zarówno amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak i nieruchomości inwestycyjnych (jest ujęta w rachunku zysków i strat w pozycji „Inne pozostałe koszty operacyjne”), a także amortyzacji wartości firmy.
Przykład:
W stowarzyszeniu ABC w 2015 roku naliczono amortyzację urządzeń – 28.900 zł, budynków – 32.000 zł i pozostałych środków trwałych – 73.000 zł. W pozostałych kosztach operacyjnych ujęto odpis amortyzacyjny od budynku będącego lokatą kapitału – 20.000 zł. W pozycji „Amortyzacja” w rachunku przepływów pieniężnych należy zaprezentować wartość (+)153.900 zł.
Podstawa prawna:
art. 48b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Zobacz także:
Tagi: polityka rachunkowości
Zaloguj się, aby dodać komentarz
Nie masz konta? Zarejestruj się »
