Zmiany w ustawie o wspieraniu niektórych form budownictwa mieszkaniowego już obowiązują

Nowelizacja przepisów jest odpowiedzią na sygnalizowane przez inwestorów bariery udziału w Narodowym Programie Mieszkaniowym. Chodzi tu przede wszystkim o finansowanie wyłącznie lokali na wynajem, bez możliwości finansowania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, bezwzględny warunek przeznaczenia minimum 50% lokali dla osób wychowujących co najmniej jedno własne lub przysposobione dziecko, czy też bariery w montażu finansowym przedsięwzięć.

Zmiany mają też rozwiązać problemy wynikające z dalszej eksploatacji lokali mieszkalnych wybudowanych w ramach programu. Dotyczy to m.in. znacznie obniżonych w wyniku ostatniej nowelizacji limitów dochodowych najemców w zasobach na wynajem, zaostrzonych zasad podnoszenia czynszu osobom o dochodach przekraczających nawet nieznacznie limity określone ustawą, oraz mechanizmu waloryzacji wpłaconej partycypacji w kosztach budowy lokali.

Nowe przepisy rozszerzają zakres przedmiotowy udzielania finansowania zwrotnego o budowę przez spółdzielnie mieszkaniowe lokali mieszkalnych, do których ustanowione zostanie spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Obecnie finansowym wsparciem objęta jest wyłącznie budowa przez kredytobiorców lokali mieszkalnych na wynajem. Zmiany te postulowali inwestorzy społecznego budownictwa czynszowego. Jako argument za dopuszczeniem do programu mieszkań spółdzielczych lokatorskich wskazywali oni przede wszystkim różnice w tym zakresie między nowym programem społecznego budownictwa czynszowego a programem realizowanym ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, który przewidywał wsparcie na tworzenie takich lokali. W przypadku programu byłego KFM-u finansowanie mieszkań spółdzielczych lokatorskich stanowiło, co do zasady, podstawową formę wykorzystania poprzedniego instrumentu wsparcia przez spółdzielnie mieszkaniowe. Możliwość budowania przez spółdzielnie mieszkaniowe w ramach nowego programu wyłącznie mieszkań użytkowanych na zasadach najmu, a nie na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, była w związku z tym odbierana przez część środowiska jako rozwiązanie pozbawiające je istotnej przewagi w konkurowaniu o środki finansowe oraz jako forma, która nie oddaje specyfiki celów spółdzielczości mieszkaniowej.

Pomimo wprowadzenia przedmiotowej zmiany, w odniesieniu do całego zasobu powstałego z udziałem finansowania zwrotnego stosowane będą takie same zasady dotyczące kwalifikacji gospodarstw domowych do zamieszkania oraz użytkowania lokali mieszkalnych.

Nowelizacja ma też na celu umożliwienie finansowania budowy dodatkowych powierzchni użytkowych, które będą służyły zaspokajaniu potrzeb osób starszych (np. pomieszczeń rekreacyjnych, ambulatoryjnych), jak również będą mogły być wykorzystywane przez pozostałych najemców lokali mieszkalnych znajdujących się w zasobach danego towarzystwa budownictwa społecznego (dalej: TBS). Koszty związane z ich utrzymaniem będą ponosić najemcy w częściach równych.

Uregulowany został również sposób postępowania w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego ustanowionego dla lokalu wybudowanego w ramach programu. Z uwagi na istniejący w stosunku do zasobu utworzonego z udziałem finansowania zwrotnego zakaz wyodrębniania mieszkań na