Nie płaciłeś składek ZUS - jak postąpić

Kategoria: Finanse
Data: 11-10-2016 r.

Placówki medyczne błędnie oceniały zbieg tytułów ubezpieczeń emerytalnych i rentowych w przypadku dodatkowych umów cywilnoprawnych zawieranych z własnymi lekarzami. To w konsekwencji prowadziło do mylnego stosowania reguły, w myśl której umowa zlecenia jest zwolniona z obowiązku ubezpieczenia społecznego, wówczas gdy dotyczy osoby świadczącej umowę o pracę. To spowodowało, że wiele szpitali ma zaległości z tytułu niewykonywania obowiązków wobec ZUS. Jak teraz postąpić?

W przypadku wykrycia takiej nieprawidłowości ZUS wydaje decyzję o konieczności zapłacenia zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od momentu, w którym pracownik podjął ze szpitalem współpracę w ramach odrębnej umowy. Zaległe składki należy zapłacić wraz z odsetkami. Ponadto ma prawo wymierzyć karę w wysokości do 100% powstałej zaległości.

Jak szpital ma zatem rozpoznać, czy problem go dotyczy? Trzeba wskazać, czym jest zbieg tytułów ubezpieczenia. Mamy z nim do czynienia, gdy jedna osoba wykonuje różne rodzaje działalności, z których każda jest związana z obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. I o ile ochrona ubezpieczeniowa ma miejsce już w przypadku jednego tytułu ubezpieczenia, więc nie ma potrzeby wprowadzania obowiązku ubezpieczenia od każdego rodzaju działalności, o tyle w Polsce obowiązuje zasada obowiązkowego podlegania ubezpieczeniu z kilku tytułów, określana także zasadą wielości tytułów ubezpieczenia (ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z taką sytuacją mamy właśnie do czynienia, kiedy jedna osoba wykonuje różne rodzaje działalności. Wyróżnia się dwa rodzaje tytułów ubezpieczenia – bezwzględne oraz ogólne. Bezwzględne rodzą zobowiązanie ubezpieczeniowe zawsze i nie może w ich przypadku dojść do zwolnienia z obowiązku ubezpieczenia. Ogólne zaś, to takie w przypadku których może dojść do zwolnienia, a ubezpieczenie może mieć charakter dobrowolny. W praktyce najwięcej kłopotów rodzi po pierwsze właściwa kwalifikacja danego rodzaju działalności i określenie, czy rodzi on bezwzględny, czy ogólny tytuł ubezpieczenia. A po drugie właściwe stosowanie reguł interpretacyjnych przy zbiegu kilku źródeł dochodu.

W przypadku zatrudniania „etatowych” lekarzy dodatkowo przez firmy zewnętrzne źródłem błędu była niewłaściwa kwalifikacja tytułu ubezpieczenia. Gdy dana osoba jest zatrudniona na umowę o pracę u jednego z pracodawców, zaś z innym podmiotem ma zawartą umowę zlecenie, wówczas obowiązkowemu ubezpieczeniu podlega z tytułu umowy o pracę.

Od generalnej zasady ustawodawca wprowadził istotny wyjątek. Otóż zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 i 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej usus) za pracownika z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych uznaje się zarówno osobę pozostającą w stosunku, ale także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego bądź umowy o dzieło – jeżeli umowy takie zawarto z własnym pracodawcą lub praca na podstawie tych umów jest wykonywana na jego rzecz.

Czy placówka może uniknąć kary

Najprostszym sposobem na uniknięcie nałożenia kary jest samodzielne zwrócenie się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o naliczenie wysokości składek wraz z odsetkami. Warto przy tej okazji skorzystać z możliwości odroczenia terminu spłaty składek. Zgodnie z przepisem art. 29 usus ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie ZUS może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Co istotne, od składek, które rozłożono na raty, nie nalicza się odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie tych ulg. Odroczenie terminu płatności oraz rozłożenie na raty następuje w formie umowy zawartej między płatnikiem, w tym przypadku szpitalem a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

Żeby uniknąć nałożenia kary przez ZUS, należy samodzielne zwrócić się z wnioskiem o naliczenie wysokości składek wraz z odsetkami.

Każdy zarządzający powinien sprawdzić, czy w podmiocie leczniczym doszło do naruszenia obowiązku płatności składek na ubezpieczenie społeczne, przeanalizować umowy cywilnoprawne z podmiotami trzecimi, które skutkowały świadczeniem dyżurów przez osoby zatrudnione jednocześnie w szpitalu na umowę o pracę.

Anna Banaszewska, Kancelaria Radcy Prawnego Michał Modro, prezes zarządu Fundacji Centrum Inicjatyw. Gospodarka i Zdrowie, dyrektor zarządzająca Polskiej Federacji Szpitali

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Ochrona danych osobowych w gabinecie lekarskim – przygotuj się do dużych zmian

pobierz

Elektroniczna dokumentacja medyczna

pobierz

Jak zarządzać ryzykiem w ujęciu ISO 9001:2015

pobierz

Jak przygotować raport o sytuacji ekonomiczno-finansowej SPZOZ Nowy obowiązek dla kierownika

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 39578 )
Array ( [docId] => 39578 )