Świadczysz usługi medyczne, przygotuj się na zmiany w systemie podatkowym

Jednym z podstawowych argumentów przemawiających za podjęciem decyzji w sprawie rozwoju i inwestycji jest korzystna dla placówki medycznej polityka podatkowa. O podjęciu decyzji nie decyduje wyłącznie możliwość ograniczenia poboru wysokich podatków. Równie istotna jest stabilność systemu i bezpieczeństwo podatkowe podjętych decyzji. Bezpieczeństwu systemu podatkowego przeczą choćby wprowadzona 15 lipca 2016 r. klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, czy obowiązujące od 2017 roku dodatkowe sankcje do 100% zaległości w podatku VAT za jego nieprawidłowe rozliczanie. Niepewność wywołuje również zwiększająca się odpowiedzialność za przestępstwa karne skarbowe.

Bieżące prowadzenie działalności, w której nie dochodzi do działań optymalizacyjnych, może podlegać kontroli z uwzględnieniem nowych przepisów, które mają za cel ograniczanie działań patologicznych. W takim przypadku problemem może okazać się, że przedsiębiorca od lat prowadzący działalność, będzie pociągnięty do odpowiedzialności za czyny na takiej samej zasadzie, jak jednostka prowadząca intensywne przekształcenia, które mają wyłącznie na celu uniknięcie opłacania podatku.

Ordynacja podatkowa wprowadziła zmianę, zgodnie z którą czynność w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzeczna w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej, nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania zmierzał do unikania opodatkowania. 

Stosowanie tej klauzuli niesie za sobą dwa ryzyka. Po pierwsze, przede wszystkim na jej podstawie można kwestionować nie tylko czynności przestępne, ale również wszelkie, które wykonano zgodnie ze swobodą zawierania umów. Problem jednak polega na tym, że przedsiębiorstwo znaczącą część swoich działań motywuje właśnie obniżeniem, przesunięciem w czasie lub wyeliminowaniem należności podatkowej.

Po drugie, klauzula stoi w sprzeczności z obecnie funkcjonującymi zasadami ogólnymi interpretacji prawa podatkowego. Wskazują one, że w razie wieloznaczności przepisów, wszelkie wątpliwości należy rozstrzygać na rzecz podatnika.

Nowe przepisy mówią, że skutki podatkowe czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby wykonano czynność odpowiednią (zgodną z celem, w jakim ustanowiono przepis prawa podatkowego).  Za odpowiednią uznaje się czynność, którą podmiot mógłby w danych okolicznościach wykonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Natomiast czynność uznaje się za podjętą przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej (czyli za czynność „nieodpowiednią”), gdy pozostałe cele ekonomiczne lub gospodarcze czynności, wskazane przez podatnika, są mało istotne.

W każdym przypadku, gdy będziesz wykonywać czynności, które niosą ryzyko podważenia celu transakcji –skrupulatnie, już na etapie prowadzenia transakcji, zadbaj o dowody wskazujące na gospodarczą podstawę ich przeprowadzenia.

Dowody zgromadzone przez przedsiębiorcę muszą wskazywać, że uzyskana oszczędność wynika z podjęcia określonych decyzji biznesowych, a nie jedynie z korzystniejszego opodatkowania danej transakcji.

Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania nie zmienia na szczęście ciężaru dowodu w postępowaniu podatkowym lub w czasie kontroli podatkowej czy skarbowej. Nadal to organy podatkowe muszą wykazać, że podatnik unikał opodatkowania i uzyskał w wyniku tego korzyści podatkowe. Dokumentowanie transakcji jest więc procesem zabezpieczania się na wypadek sporu z organem skarbowym. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania znajdzie zastosowanie dopiero po:

• przedstawieniu dowodów przez organy podatkowe,
• niewykazaniu przez podatnika, że istniały ważne względy lub istotne korzyści ekonomiczne lub biznesowe uzasadniające zastosowanie w okolicznościach konkretnej sprawy kwestionowanej konstrukcji prawnej.

Warto jednak pamiętać, że klauzula nie znajdzie zastosowania:

• jeżeli korzyść podatkowa lub suma korzyści podatkowych osiągniętych przez podmiot z tytułu czynności nie przekracza w okresie rozliczeniowym 100.000 zł, a w przypadku podatków, które nie są rozliczane okresowo - jeżeli korzyść podatkowa z tytułu czynności nie przekracza 100.000 zł,
• do podmiotu, który uzyskał opinię zabezpieczającą - w zakresie objętym opinią (jej koszt to bagatela, 20.000 zł),
• do podatku od towarów i usług oraz do opłat i niepodatkowych należności budżetowych,
• jeżeli zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Zmiany w systemie podatkowym mają służyć ograniczeniu wyłudzeń podatkowych oraz ściganiu przestępstw o podłożu gospodarczym. Problem w tym, że narzędzia, które oddano do rąk fiskusa, mogą sprawić, że działające legalnie placówki medyczne nie będą mogły spać spokojnie. Ich działania mogą być częściej i w prostszy sposób kwestionowane. Jak będzie w praktyce – czas pokaże.