Pacjent nie mówi po polsku - czy możesz odmówić leczenia

Odmowa udzielenia świadczenia zdrowotnego w pewnych przypadkach może być uzasadniona koniecznością zapewnienia pacjentom właściwej dostępności do świadczeń oraz jakości ich wykonania. Skierowanie pacjenta do innej placówki medycznej powinno być jednak ostatecznością.

Lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, z tym jednak zastrzeżeniem, że w przypadku odstąpienia od leczenia ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza.

Obowiązkiem lekarza jest uzasadnienie tego faktu w dokumentacji medycznej pacjenta oraz zgłoszenie tego przypadku właściwemu oddziałowi Narodowego Funduszu Zdrowia, jeśli realizuje umowę z NFZ, która dotyczy podstawowej opieki zdrowotnej. Warunkiem odstąpienia od leczenia, jak i jego niepodjęcia, jest niezachodzenie przypadku, że zwłoka w udzieleniu świadczenia mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia lub innego, niecierpiącego zwłoki.

Niepodjęcie leczenia pacjenta będzie oznaczało, że lekarz z jakichś, ściśle określonych przyczyn w ogóle go nie podjął. Natomiast odstąpienie od leczenia to decyzja lekarza, który leczenie chciał podjąć, lecz na skutek pewnych okoliczności od leczenia odstąpił. Obie decyzje muszą być uzasadnione.

Uzasadnij i odnotuj w dokumentacji medycznej decyzję, jeśli nie podjąłeś lub odstąpiłeś leczenia.

Zawsze decyzja lekarza o niepodjęciu leczenia powinna być uzależniona od ustalenia faktu istnienia bądź nieistnienia konkretnych i uzasadnionych przyczyn. Konkretność przyczyny będzie dotyczyła sytuacji, gdy lekarz rzeczywiście zdiagnozuje ważną przyczynę uniemożliwiającą podjęcie leczenia.

Sam fakt, że pacjent zgłaszający się do lekarza o udzielenie świadczenia zdrowotnego nie komunikuje się w żadnym z języków znanych lekarzowi nie jest jeszcze wystarczającym powodem odmowy podjęcia leczenia.

Jeśli bowiem lekarz nie może przeprowadzić z pacjentem wywiadu, ale jest w stanie ocenić stan zdrowia pacjenta na podstawie samego badania, to brak jest podstaw do odmowy udzielenia pacjentowi pomocy lekarskiej.

Pacjent, który nie posługuje się językiem polskim, może w sposób graficzny, np. przez narysowanie na kartce, przekazać informację o dolegliwości bądź wskazać miejsce tej dolegliwości. Ostatecznością powinno być skierowanie pacjenta do innego lekarza, który posługuje się danym językiem etnicznym. W przypadku rzadkich języków może się to stać zupełnie niemożliwe. Tylko po próbie tych działań uprawnione będzie niepodjęcie leczenia przez lekarza.

Podejmij próbę porozumienia się z pacjentem. Poproś go o wskazanie miejsca dolegliwości albo zobrazowanie na kartce problemu.

Lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem. W takim przypadku ma obowiązek odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej i poinformować o tym przełożonego. W przypadku lekarza pozostającego w stosunku pracy lub pracującego w ramach służby niepodjęcie lub odstąpienie od leczenia pacjenta jest uzależnione od zgody przełożonego. Taką zgodę lekarz powinien otrzymać na piśmie. Może jednak nie podjąć lub odstąpić od leczenia, jeżeli istnieją poważne ku temu powody, po uzyskaniu zgody swojego przełożonego. Oznacza to, że wcześniej powinien uzyskać tę zgodę od przełożonego, następnie nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta. Niezależnie od tych przepisów lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.