Jak zarządzać ryzykiem w placówce medycznej

Ochrona zdrowia jest szczególnym obszarem działalności gospodarczej, który oprócz ważnej misji społecznej polegającej na leczeniu ludzi jest obarczony ponadprzeciętnym poziomem ryzyka. Wielu menedżerów placówek medycznych wciąż jednak traktuje zarządzanie ryzykiem jako nieznaczący element działania organizacji.

Często spotyka się również podejście oparte na preferowaniu oszczędności kosztem braku analizowania konsekwencji zagrożeń.  

Świadomość zagrożeń i ich właściwa komunikacja zapewniają większą pewność dostarczenia pacjentowi usług bezpiecznych i o oczekiwanej jakości oraz uświadamiają personelowi:

• co może pójść nie tak,
• jakie jest tego prawdopodobieństwo,
• co się stanie, jeśli coś pójdzie nie tak,
• co należy zrobić, aby usunąć zagrożenie,
• co można zrobić, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia zagrożenia.

Identyfikacja ryzyka jako najważniejszy etap zarządzania ryzykiem nie ogranicza się wyłącznie do obszaru zagrożeń, lecz również do poszukiwania szans. Polega na szczegółowej analizie różnych sytuacji, które mogą powodować pozytywy bądź negatywny wpływ na bezpieczeństwo pacjentów oraz przerwanie czy zakłócenie ciągłości działania organizacji.

Jest jedną z form kultury organizacyjnej opartej na tzw. risk base thinking, czyli myśleniu opartym na ryzyku. Zgodnie z nią wszystkie podejmowane działania w organizacji powinny odbywać się rutynowo i automatycznie przez wymianę informacji o zagrożeniach i możliwościach ich ograniczenia.

Decyzje dotyczące ryzyka mogą wiązać się ze:

• zmniejszeniem prawdopodobieństwa ryzyka – ograniczenie prawdopodobieństwa negatywnych wyników zdarzenia lub całkowite wyeliminowanie możliwości jego wystąpienia,
• zmniejszeniem skutków ryzyka – ukierunkowane na obniżenie strat; dotyczy to środków podejmowanych zarówno przed zdarzeniem, jak i po nim,
• dzieleniem lub przeniesieniem ryzyka – częściowe lub całkowite,
• unikaniem ryzyka – niepodejmowanie lub zaprzestanie działania narażającego.

Efektem prac związanych z analizą i oceną ryzyka jest ich uszeregowanie według kryterium istotności. Dla każdego z nich należy przeanalizować i opisać stosowany mechanizm nadzoru i sprawdzić, czy w wystarczający sposób zapewnia on kontrolę nad zagrożeniami.

Dla najbardziej istotnych rodzajów ryzyka lub tych, które mogą stwarzać szczególne zagrożenie dla realizacji celów jakościowych należy podjąć odpowiednie działania optymalizacyjne i zapobiegawcze.