Wizerunek dyrektora szkoły, innego członka kadry kierowniczej, nauczyciela, pedagoga oraz pracownika administracji i obsługi podlega szczególnej ochronie prawnej. Stanowi przede wszystkim jego dobro osobiste, prawo podlegające ochronie autorskiej, a także wlicza się do kategorii danych osobowych.
Dyrektor szkoły powinien chronić wizerunek swoich pracowników
Rozpowszechnianie nagrań dokonanych przez uczniów, ich rodziców lub osoby spoza zespołu pracowników, które zawierają wizerunek zatrudnionych w placówce, wymaga uzyskania wcześniejszego zezwolenia. Dyrektor szkoły powinien opracować procedury zabezpieczające prawa podległych mu pracowników.
Rozpowszechnienie nagrania wymaga zgody pracownika
Filmowanie np. nauczyciela przez rodzica w trakcie wykonywania obowiązków służbowych jest dopuszczalne. Dotyczy to m.in. wywiadówek, indywidualnych konsultacji z rodzicami oraz każdej sytuacji, w której na nagraniu możliwe jest zidentyfikowanie pracownika na podstawie jego wizerunku.
W takich sytuacjach może dojść do naruszenia dobra osobistego pracownika szkoły, jakim jest wizerunek, np. przez rozpowszechnianie materiału filmowego zawierającego wizerunek danej osoby bez jej zgody. Stanowi to naruszenie prawa do wizerunku.
Zezwolenie nie zawsze jest konieczne
Gdy nauczyciel nie udzieli zezwolenia na rozpowszechnianie swojego wizerunku, wówczas dyrektor nie może wprawdzie zakazać filmowania jego wizerunku, lecz powinien - w miarę posiadanych możliwości - zapobiec rozpowszechnieniu takiego nagrania.
Z tego względu dyrektor powinien poinformować rodziców o ewentualnym braku zezwolenia na rozpowszechnianie nagrań i skutkach prawnych rozpowszechniania wizerunku bez tego zezwolenia.
Jeżeli jednak filmowany nauczyciel lub pracownik:
- stanowi szczegół całości, np. w trakcie uroczystości szkolnej,
- nie jest możliwy do zidentyfikowania,
wtedy uzyskanie zezwolenia na rozpowszechnienie nagrania nie będzie wymagane.
Odmiennie należy traktować nagrywanie i rozpowszechnianie wizerunku dyrektora szkoły podczas wykonywania przez niego obowiązków służbowych. Dopuszczalne jest bowiem rozpowszechnianie bez zezwolenia wizerunku osoby powszechnie znanej, jeżeli nagranie wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych.
Dyrektor ma wpływ na ochronę wizerunku pracownika
Dyrektor szkoły ma obowiązek występowania z urzędu w obronie pracownika, którego uprawnienia są naruszane. Jako osoba kierująca szkołą musi także chronić przetwarzane w szkole, a dotyczące pracowników dane osobowe – pod rygorem odpowiedzialności karnej. Powinien więc opracować procedurę uzyskiwania zezwolenia nauczycieli, innych pracowników bądź samego dyrektora na rozpowszechnianie wizerunku podczas spotkań i uroczystości szkolnych.
Wygodnym i prawnie dopuszczonym rozwiązaniem jest skierowanie przez dyrektora szkoły pisemnego zapytania o udzielenie zezwolenia do każdego pracownika szkoły w chwili jego zatrudnienia, które będzie jednocześnie stanowić zgodę na przetwarzanie danych osobowych, o czym pracownik powinien być pouczony. Zapytanie powinno wyraźnie wskazywać zakres zezwolenia oraz czas jego obowiązywania. Pracownicy szkoły muszą mieć zapewnioną możliwość wycofania zezwolenia w każdym czasie.
Nagrywanie i rozpowszechnianie wizerunku pracowników i osób trzecich przez dyrektora szkoły poddane jest analogicznym regulacjom prawnym.
- art. 23 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.),
- art. 81 ust. 1, ust. 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.),
- art. 6, art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 1182 ze zm.),
- art. 63 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).