Przemoc wobec dzieci jest jednym z poważniejszych problemów, z którym nie raz musi mierzyć się dyrektor szkoły. Bezpieczeństwo uczniów musi być priorytetem dla nauczycieli, którzy często jako pierwsi dostrzegają niepokojące sygnały. Warto jeszcze przed wakacjami przypomnieć, że do reagowania na przemoc zobowiązuje nie tylko ustawa o systemie oświaty.
Podstawowymi dokumentem, który wyznacza obowiązki dyrektora szkoły jest ustawa o systemie oświaty – dyrektor szkoły odpowiada za kontrolowanie wykonywania przez rodziców obowiązków związanych z wypełnianiem przez dziecko obowiązku szkolnego oraz współpracuje z nimi w kontekście zapewnianiu uczniowi optymalnych warunków do nauki (art. 18 ustawa o systemie oświaty). Konieczność reagowania na wszelkie nieprawidłowości to także obowiązek dla nauczycieli, dlatego jeszcze przed rozpoczęciem wakacji dyrektor szkoły powinien przypomnieć nauczycielom o zadaniach, jakie stoją przed nimi w sytuacji podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone.
Interwencja – ustawa o systemie oświaty i inne ustawy
Podjęcie interwencji wobec zjawiska przemocy w rodzinie ucznia jest dla nauczycieli trudne, często obawiając się o własne bezpieczeństwo wolą nie wtrącać się. Powinni oni wiedzieć, że mimo iż ustawa o systemie oświaty, podjęcie działań określa jako obowiązki dyrektora szkoły, to każdy, kto wie o przemocy ma obowiązek zareagować.
W tabeli poniżej wskazano podstawowe regulacje prawne z których wynika, że dla nauczycieli również przewiduje się obowiązek reagowania na zjawisko lub podejrzenie zjawiska przemocy wobec uczniów:
|
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
art. 12 ust. 1
|
osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora
|
|
Kodeks postępowania karnego
art. 304 § 1 i § 2
|
każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję; instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa
|
|
Kodeks karny
art. 162 § 1
|
kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3
|
|
Kodeks postępowania cywilnego
art. 572. § 1 i § 2
|
każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy; obowiązek ten ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego, sądach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorządu i administracji rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie chorymi
|
Reagowanie na przemoc jest zatem obowiązkiem, któremu podlega dyrektor szkoły, nauczyciele oraz pozostali pracownicy szkoły. Nieudzielenie pomocy jest karane – to ważne nie tylko dla nauczycieli, ale wszystkich osób, które wiedzą i nie reagują.
Wakacje – czas, kiedy szkoła traci kontrolę
Dyrektor szkoły powinien uczulić nauczycieli, że w okresie wakacji szkoła straci kontrolę nad uczniami i ich sytuacją. Jeżeli nauczyciele podejrzewający, że dziecku dzieje się krzywda, nie zareagują przed rozdaniem świadectw – udzielenie mu pomocy w czasie wakacji będzie praktycznie niemożliwe, a to może oznaczać narażenie na niebezpieczeństwo.
art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. 2005 nr 180 poz. 1493 ze zm.),
art. 18 ustawy ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.),
art. 162 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553 ze zm.),
art. 304 § 1 i § 2 ustawy z dnia 4 sierpnia 1997 Kodeks postępowania karnego (Dz.U. 1997 nr 89 poz. 555 ze zm.),
art. 572 § 1 i § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296 ze zm.).
Marta Wysocka
Zobacz także:
