Nauczyciel podlega ochronie tak jak funkcjonariusz publiczny

Funkcjonariuszem publicznym jest osoba zajmująca kierownicze stanowisko w instytucji państwowej – wynika z artykułu 115 § 13 ust. 6 Kodeksu karnego. Zapis ten wskazuje, że dyrektor szkoły lub innej jednostki oświatowej jest funkcjonariuszem publicznym. Z kolei nauczyciel podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Kodeksie karnym, pomimo funkcjonariuszem publicznym że nie jest .

Nauczycielom została przyznana dodatkowa ochrona – taka, jaka przysługuje funkcjonariuszom publicznym. Ochrona ta przysługuje jednak tylko podczas wykonywania obowiązków służbowych, czyli:

• podczas lekcji,

• wycieczek,

• wywiadówek,

• i innych zadań.

Ochrona ta polega na tym, że podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych nauczyciele są chronieni w taki sposób, że czyny zabronione popełnione na ich szkodę są ścigane z urzędu, a nie jak wcześniej – tylko z oskarżenia prywatnego.

Ochrona dyrektora i nauczyciela z urzędu

Organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są obowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla nauczyciela uprawnienia zostaną naruszone. Na przykład gdy dojdzie do znieważenia, dyrektor szkoły zobowiązany jest do:

• złożenia zawiadomienia odpowiednim organom,

• przedsięwzięcia niezbędnych czynności – aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa – do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia.

Wybór organu, do którego należy zgłosić zawiadomienie, zależy od wieku sprawcy. Jeżeli sprawcą czynu karalnego jest uczeń, który nie ukończył 17 lat, zawiadomić należy policję lub sąd rodzinny. Jeśli sprawca ma ukończone 17 lat, powiadamia się policję lub prokuraturę.

Popchnięcie, kopanie, uderzenie

Naruszenie nietykalności oznacza mniej niż uszkodzenie ciała. To przestępstwo, które nie musi powodować zmian anatomicznych ani fizjologicznych organizmu, nie musi pozostawić na ciele żadnych śladów trwałych ani chwilowych. Najczęstsze czyny naruszające nietykalność osobistą to:

• popchnięcie,

• uderzenie,

• kopnięcie,

• przewrócenie,

• oplucie,

• rzucenie w osobę jakimś przedmiotem.

Osoba, która narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, zgodnie z art. 22 § 1 kk podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat. Jednak funkcjonariusz (lub osoba mająca taka ochronę) musi być bez winy. W § 2 tego samego artykułu kk zawarty jest zapis mówiący, że jeżeli czyn naruszenia nietykalności osobistej został sprowokowany niewłaściwym zachowaniem funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia.

Czynna napaść

Czynna napaść jest w prawie karnym definiowana jako gwałtowne, zaczepne, działanie podjęte z zamiarem wyrządzenia fizycznej krzywdy, uszczerbku na zdrowiu lub zadania bólu. Napaść podlega karze nawet wtedy, gdy z jakiegoś powodu nie doszło do realizacji fizycznego ataku. Wynika to z następujących zapisów kk:

• czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub zaniechał działania (art. 6 § 1);

• · czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub zaniechał działania, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić (art. 6 § 2);

• czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi(art. 9 § 1).

Szantaż, zmuszanie

Nauczyciela wykonującego zadania zawodowe nie wolno szantażować ani zmuszać do zaniechania wykonania czynności, na przykład wymuszania ocen pozytywnych, zdania egzaminu, przekazania informacji o pytaniach egzaminacyjnych, odstąpienia od wymierzenia kary, udzielenia nagany i innych zadań wynikających z pełnionej funkcji.

Zniewaga

Zniewaga, to zachowanie obraźliwe wobec osoby, do której jest kierowane, wyrażające pogardę. Może być wyrażona poprzez epitet, wulgaryzm, obraźliwe pismo, list, uwłaczający, spreparowany wizerunek, obelżywy gest. Zniewaga podlega karze także wówczas, gdy dochodzi do niej pod nieobecność osoby znieważanej. Wynika to z zapisów art. 216 § 1 kk, zgodnie z którym ten, kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Dodatkowa ochrona nauczyciela podczas pełnienia zadań zawodowych dotyczy tylko tych, których obowiązuje Karta Nauczyciela. Nie dotyczy więc nauczycieli szkół niepublicznych, ale także niektórych szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, w których nie wszystkie zapisy KN są obowiązujące.