Nowy podział subwencji oświatowej premiuje likwidację szkół

Na 2015 r. planowany udział wydatków na oświatę i wychowanie w PKB zaplanowano na poziomie 2,52%, czyli maleje on o 0,03 %. Jest to kolejny rok spadku wydatków PKB na edukację (w 2014 r. spadek o 0,07 %). Takie niedoszacowanie zadań oświatowych, będzie zdaniem Związku pogłębiało narastanie patologii w systemie oświaty.

W nowym roku nie będzie więcej pieniędzy na zajęcia, doposażenie szkół czy na podwyżki dla nauczycieli (ostatnia podwyżka wynagrodzeń była w roku 2012). Ponadto w przyszłym roku:

• zrezygnowano z programu dofinansowania zadań wynikających z obniżenia wielu szkolnego - „Radosna szkoła”,
• nie zabezpieczono środków na sfinansowanie kosztów pracy nauczycieli przy ustnych egzaminach maturalnych,
• nie została również wyodrębniona pozycja związana z wypłatą tzw. dodatku uzupełniającego.

W ocenie Związku, tak okrojony budżet oświatowy nie pozwala na wywiązywanie się przez samorządy z zadań edukacyjnych. W rezultacie prowadzi to do fikcyjnych likwidacji szkół i zastępowania ich prywatnymi stowarzyszeniami i fundacjami. Gdy gmina pozbędzie się wszystkich szkół, dostanie obniżoną o 80 proc. subwencję oświatową. Resort edukacji znalazł jednak wyjście z tej sytuacji - wprowadził wskaźnik korygujący Di w wielkości 0,87, który gwarantuje subwencję na określonym poziomie mimo braku wymogu w postaci nauczycieli zatrudnionych w szkołach samorządowych. W tym roku gminy, które wyzbyły się wszystkich szkół otrzymają jednak więcej pieniędzy.

W projekcie rozporządzenia o podziale części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2015 resort edukacji dokonał dalszej zmiany wskaźnika korygującego Di w części Wa,i – ustalono go w wielkości 1 w sytuacji, gdy ogólna liczba etatów nauczycieli w danej jednostce samorządu jest równa zero (czyli nie ma w gminie żadnej szkoły samorządowej z Kartą Nauczyciela). Zdaniem ZNP jest to działanie bezprawne.

Projekt rozporządzenia w sprawie podziału subwencji wprowadza też nowe wagi „wiejskie”. Rośnie waga, którą „przeliczani” będą uczniowie szkół podstawowych. Ale maleje waga dla gimnazjów z terenów wiejskich. Oznacza to, że gminy wiejskie, które prowadzą gimnazja będą miały jeszcze większe problemy finansowe z ich utrzymaniem niż dotychczas. Z kolei więcej środków dostaną szkoły podstawowe prowadzone przez stowarzyszenia, ale pod warunkiem, że liczba uczniów nie przekroczy 70.

ZNP uznaje działania MEN i planowany podział subwencji na 2015 r. za niezgodny z prawem, dlatego wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego  o stwierdzenie niezgodności ministerialnych przepisów z Konstytucją.