Odszkodowanie za rozwiązanie stosunku pracy a koszty podatkowe

Prawo do ujęcia w kosztach uzyskania przychodów odszkodowań niewymienionych wprost w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT oraz analogicznym art. 16 ust. 1 ustawy o CIT tj. pośród kosztów niepodatkowych stanowi przyczynę wielu sporów prowadzonych przez podatników z fiskusem. Fiskus odmawia podatnikom prawa do ujęcia w kosztach podatkowych kwot zasądzonych podczas sporów sądowych, które dotyczą bezpodstawnego rozwiązania umowy o pracę.

Podstawowym argumentem organów podatkowych jest okoliczność, że zapłata odszkodowania ma służyć przede wszystkim zwolnieniu się pracodawcy z ciążących na nim zobowiązań wobec byłych pracowników. Poniesienie tego wydatku nie ma związku z przychodami firmy .

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja nr ITPB1/415-302/14/MP) powołał się także na charakter wypłaconego przez podatnika odszkodowania, które nie stanowi wypłaty zaległego wynagrodzenia pracowników, ale jest swoistą dolegliwością za działanie niezgodne z prawem. Według organu podatkowego, wydatek ten nie ma więc związku z przychodami podatnika.

Jednakże we wniosku o wydanie interpretacji podatnik wskazał, że odszkodowanie zostało wypłacone na mocy zawartej przez strony ugody. A zatem można się domyślać, że postępowanie nie zakończyło się rozstrzygnięciem merytorycznym w zakresie zgodności działania pracodawcy z prawem. Na podstawie okoliczności faktycznych można więc stwierdzić, że przedsiębiorca – zawierając ugodę z byłymi pracownikami – działał w celu ograniczenia kosztów, co powinno mieć przełożenie na zabezpieczenie jego przychodów. Ponadto, warto pamiętać, że tzw. koszty pracownicze mają, w większość przypadków, związek z przychodami jednostki, choć zazwyczaj ma on charakter pośredni.

Większość sądów administracyjnych uchyla interpretacje fiskusa, przychylając się do stanowiska podatników, zgodnie z którym tego rodzaju odszkodowania stanowią koszt podatkowy jednostki (np. wyrok NSA z 10 kwietnia 2014 r., II FSK 1122/12). Zdarzają się jednostkowe wyroki negatywne, np. orzeczenie WSA w Krakowie z 19 kwietnia 2013 r. (I SA/Kr 205/13).