Zgodnie z ogólną funkcjonującą w tym zakresie regułą o wysokość straty poniesionej w roku podatkowym wolno obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych. Analogiczne rozwiązanie przewidziano w przepisach ustawy o PIT. Po upływie wspomnianego 5-letniego okresu podatnik traci prawo do odliczeń w zakresie straty za dany rok podatkowy i to niezależnie od tego, czy w tym czasie nastąpiło odliczenie jej w całej wysokości. Jeśli więc przedsiębiorca poniósł stratę w 2012 roku, to wolno mu ją będzie odliczyć przy rozliczaniu dochodu za lata 2013–2017. Przy czym powinien pamiętać o tym, że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może jednak przekroczyć 50% kwoty tej straty, dlatego najkrótszy okres, w którym można rozliczyć tego rodzaju stratę, wynosi 2 lata.
Prawo do obniżenia w ten sposób dochodu powstaje dopiero wtedy, gdy mamy do czynienia ze stratą o charakterze podatkowym. Stwierdzenie samej straty księgowej nie daje podstaw do dokonania wspomnianej operacji.
Podstawowym warunkiem rozliczenia straty jest wystąpienie dochodu w danym roku podatkowym, gdy podatnik go nie osiągnie, nie będzie miał możliwości odliczenia straty. Jeśli dochód osiągnięty w danym roku podatkowym okaże się zbyt niski, aby było możliwe tego rodzaju odliczenie, nie ma przeszkód, aby to zrobić w następnych latach (oczywiście przy zachowaniu ograniczeń czasowych wynikających ze wspomnianego wcześniej okresu 5-letniego). Przy czym przepisy nie nakazują, aby w każdym z tych lat wysokość odliczeń była taka sama. Jak bowiem akcentowały organy podatkowe, podatnik ma prawo wyboru, w jakiej wysokości dokona odliczeń, z zachowaniem warunku co do dopuszczalnej kwoty odliczenia w roku podatkowym. Jeśli więc okaże się, że dochód podatnika za dany rok jest niewystarczający do odliczenia 50% straty z poprzedniego okresu rozliczeniowego, to aby skorzystać z przysługujących w tym zakresie uprawnień, wolno mu przyjąć różne proporcje.
Chociaż rozliczenie straty powinno nastąpić w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, to jednak poszczególnych odliczeń wolno podatnikowi dokonać w dowolnie wybranych przez niego latach (oczywiście w ramach wspomnianego okresu 5-letniego).
Może się również zdarzyć, że w okresie 5 lat, o którym mowa, dojdzie do kumulacji strat, tj. podatnik poniesie kolejną stratę w jednym lub kilku latach podatkowych. W takim przypadku, ze względu na nieosiągnięcie dochodu, nie będzie mógł w danym roku dokonać odliczenia. Nie oznacza to jednak, że jego prawo w tym zakresie przepada. Uprawnienie to będzie mu bowiem przysługiwało w roku kolejnym, pod warunkiem że osiągnie w nim dochód, a także nie przekroczy 5-letniego terminu.
Podstawa prawna:
- § art. 9 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od
osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
- § art. 7 ust. 5 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).
Autor: Mariusz Olech, prawnik specjalizujący się w prawie podatkowym
Opracowanie redakcyjne: Katarzyna Brzozowska
Zobacz także:
