Rozliczenie straty zlikwidowanego zakładu polskiej spółki położonego w UE

Kategoria: CIT
Data: 19-02-2016 r.

Spółka może prowadzić działalność, w którymś z krajów UE w postaci zakładu. Sprawdź, jak rozliczyć stratę osiągniętą przez taki zakład.

Dochód z zakładu położonego na terenie innego państwa UE jest opodatkowany w tym państwie, gdzie położony jest zakład. Strata z działalności zakładu również jest rozliczana od dochodu uzyskanego przez zakład. Powstaje problem w sytuacji, gdy zakład położony na terenie kraju UE uzyskiwał stratę w kolejnych latach podatkowych i nie mógł jej rozliczyć, a następnie zakład został zlikwidowany i pozostała nierozliczona strata. Czy w takiej sytuacji o nierozliczoną stratę uzyskaną ze zlikwidowanego zagranicznego zakładu można pomniejszyć dochody uzyskane przez spółkę z siedzibą w Polsce, a jeśli tak, to czy do rozliczenia tej straty można zastosować zasady przewidziane w art. 7 ust. 5 ustawy o CIT.

W tej kwestii istnieje od wielu lat spór pomiędzy podatnikami i fiskusem. W ocenie organów podatkowych bowiem takiej straty nie można odliczyć od dochodów spółki uzyskanych w kraju. Swoje stanowisko organy argumentują tym, że przepisy ustawy o CIT nie przewidują możliwości odliczenia w Polsce straty, która powstała na skutek działalności zakładu położonego i opodatkowanego w jednym z krajów UE, natomiast wyroki sądów zapadające w ostatnich dwóch latach skłaniają się do jednolitego stanowiska, że w przypadku likwidacji zakładu w położonego w innym kraju UE spółka polska może rozliczyć pozostałą nierozliczoną stratę tego zakładu.

Prymat prawa wspólnotowego nad prawem krajowym

   W przypadku kolizji norm prawa krajowego z normami prawa unijnego pierwszeństwo ma prawo unijne. Zasada prymatu prawa unijnego prowadzi do konieczności interpretowania art. 7 ustawy o CIT według zasady zakazu dyskryminacji ze względu na przynależność państwową oraz swobody przedsiębiorczości i równości konkurencji, przyjętych w art. 18 i art. 49 Traktatu o funkcjonowaniu UE (dalej: TFUE).

Do stwierdzenia ograniczenia swobody przedsiębiorczości trzeba wykazać, iż sytuacja prawnopodatkowa spółki mającej siedzibę w Polsce i posiadającej zakład w innym państwie członkowskim jest mniej korzystna, niż gdyby oddział (zakład) był położony w Polsce. Jednak dla odmowy zastosowania przepisu prawa krajowego nie wystarczy samo stwierdzenie istnienia ograniczenia swobody przedsiębiorczości. Zasada przedsiębiorczości nie jest bowiem zasadą absolutną i może być ograniczona, pod warunkiem że spełnione zostaną określone kryteria. Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał te kryteria, stwierdzając, że ograniczenie swobody przedsiębiorczości można dopuścić jedynie wtedy, gdy jest uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego. To ograniczenie powinno być odpowiednie dla zagwarantowania realizacji danego celu i nie wykraczać poza to, co jest niezbędne do jego osiągnięcia (wyrok z 15 maja 2008 r. w sprawie Lidl Belgium, sygn. C-414/06).

Za prawne uzasadnienie ograniczenia zasady swobody przedsiębiorczości należy w konsekwencji uznać następujące względy interesu ogólnego: (1) ochrona władztwa podatkowego, (2) zapobieganie ryzyku podwójnego uwzględnienia strat, (3) przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. Jeżeli ww. powody nie występują, ograniczenie możliwości rozliczenia straty stanowi nieproporcjonalne ograniczenie swobody przedsiębiorczości. W przypadku gdy zagraniczny oddział zostaje zlikwidowany, nie zachodzi żadna z ww. przesłanek uzasadniających ograniczenie swobody przedsiębiorczości. Takie stanowisko zajął m.in. NSA w wyroku z 15 października 2014 r.

Rozliczenie straty ze zlikwidowanego zagranicznego zakładu

Likwidacja zakładu zagranicznego spółki, która skutkuje nierozliczeniem straty w systemie podatkowym innego państwa UE wymaga przyjęcia, że na gruncie art. 7 ust. 5 ustawy o CIT tej spółce przysługuje uprawnienie do rozliczenia w polskim systemie podatkowym straty wygenerowanej przez zakład. Jak wynika z orzecznictwa (np. wyrok WSA w Warszawie z 21 maja 2015 r., sygn. III SA/Wa 2913/14), jedynie taka wykładnia ustawy o CIT spełni wymaganie prawa wspólnotowego, aby korzystanie przez państwo członkowskie (w tym przypadku Polskę) z autonomii w zakresie regulacji podatków bezpośrednich nie naruszyło zasady swobody przedsiębiorczości, przez tworzenie sytuacji dyskryminujących jedne podmioty gospodarcze (posiadające zakłady zagraniczne w obszarze UE) względem innych (spółki działające jedynie przez zakłady krajowe). A zatem polska spółka jest uprawniona do rozliczenia w Polsce części straty związanej z działalnością swojego zakładu położonego na terenie kraju członkowskiego UE w wysokości, w której strata ta nie będzie mogła być rozliczona w kraju położenia zakładu w chwili likwidacji tego zakładu, nawet jeśli taka możliwość nie wynika z przepisów krajowej ustawy podatkowej. Rozliczenie to powinno nastąpić na tej samej podstawie, na jakiej nastąpiłoby rozliczenie straty w Polsce, tj. na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy o CIT.

Iwona Czauderna, doradca podatkowy

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Najważniejsze zmiany w podatkach 2016 roku

pobierz

Imprezy integracyjne

pobierz

Zmiany w podatkach 2016

pobierz

Sprawdź, jak rozliczać VAT przy okresowym braku sprzedaży

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 38603 )
Array ( [docId] => 38603 )