Ustanowienie (wyznaczenie w procesie karnym) pełnomocnika (obrońcy) z urzędu ma swoje oparcie w odpowiedniej procedurze stosowanej przez sąd (prezesa sądu w sprawach karnych) i rodzi skutek w postaci udzielenia pełnomocnictwa procesowego na rzecz strony postępowania (oskarżonego w procesie karnym).
W zakresie odpowiedniego kwalifikowania, na gruncie ustawy o PIT, do źródła przychodów przedmiotowego wynagrodzenia otrzymywanego przez pełnomocników (adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych) ustanowionych z urzędu, wykonujących zawód w różnych formach prawnych przewidzianych dla tych pełnomocników, z tytułu kosztów udzielonej przez nich nieopłaconej pomocy prawnej, sądy administracyjne zajmowały rozbieżne stanowiska.
Jeden z poglądów mówił, że wynagrodzenie pełnomocnika należy kwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 6 ustawy PIT, tj. jako przychody z działalności wykonywanej osobiście. Pogląd odmienny kwalifikował przedmiotowe wynagrodzenie pełnomocnika do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT, tj. jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.