Kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT). Rozwinięciem tej zasady jest określone w art. 15 ust. 4 i następnych tej ustawy, które statuują podział na koszty bezpośrednio związane z przychodami oraz koszty inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 1 ustawy o CIT).
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 4a i 4f-4h ustawy o CIT, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano), na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Dniem poniesienia kosztu jest dzień, na który podmiot uwzględnia koszt w prowadzonych przez niego księgach rachunkowych.
Z literalnego brzmienia przepisu art. 15 ust. 4e ustawy o CIT wynika jednoznacznie, że ustawodawca uzależnia moment, w którym wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów od momentu ujęcia go w księgach zgodnie z zasadami ustawy o rachunkowości. Przy czym nie chodzi w tym przypadku o jakiekolwiek ujęcie wydatku w księgach (np. na koncie rozliczeń międzyokresowych kosztów), tylko jego „ujęcie jako kosztu”, tzn. uznanie przez podatnika za taki koszt przy zachowaniu zasad rachunkowości: współmierności przychodów i kosztów (art. 6 ustawy o rachunkowości), istotności (art. 8 ust. 1 UoR) i ostrożności (art. 7 UoR).
Potwierdza to szereg interpretacji indywidualnych, w których wprost Dyrektorzy Izb Skarbowych stwierdzają że skoro w rachunkowości jednostka rozlicza koszty w czasie to także na potrzeby podatku dochodowego ma taki obowiązek.
Interpretacja IS
Jeśli zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości, Spółka, dla celów bilansowych wydatki stanowiące pośrednie koszty uzyskania przychodu będzie rozliczała w czasie, to powinna je w tym samym czasie zaliczać do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych. Co do zasady, stanowi o tym art. 15 ust. 4e ustawy o CIT.
Interpretacja indywidualna dyrektora izby skarbowej w Katowicach z 11 października 2012 r. (IBPBI/2/423-85/12/CzP)
Dotyczy to oczywiście podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe. Inne zasady obowiązują podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zależne są one od wybranej przez podatnika metody prowadzenia tej księgi. Otóż jeśli podatnik wybrał tzw. metodę uproszczoną, wówczas koszty uzyskania przychodów potrącalne są tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione, czyli w dniu wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Nie ma tu znaczenia, jakiego okresu koszty te dotyczą. A zatem faktura za zakup prenumeraty czasopism i gazet na 2014 r. powinna zostać ujęta w kosztach podatkowych w dacie wystawienia faktury, czyli w 2013 r.
Przykład:
Ewidencja w PKPiR prowadzonej metodą uproszczoną
Podatnik prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą uproszczoną w listopadzie otrzymał fakturę z 18 listopada 2013 za dostęp do serwisu Wiedzy i praktyki.
180 zł + 41, 40 zł VAT.
Opłacił ją w grudniu.
Okres dostępu od grudnia 2013 do sierpnia 2014 czyli 9 miesięcy.
Podatnik powinien kwotę netto 180 zł ( VAT podlega odliczeniu) ująć pod data faktury czyli 18 listopada jako koszt w kolumnie „pozostałe wydatki”.
Inaczej będzie w przypadku prowadzenia PKPiR metodą memoriałową. W metodzie tej bowiem podatnicy "dzielą" koszty podatkowe na bezpośrednie i pośrednie, podobnie jak podatnicy prowadzący księgi rachunkowe. Co do zasady, koszty pośrednie (np. prenumerata) potrącane są w roku podatkowym, którego dotyczą. Oznacza to, że w metodzie memoriałowej wydatki na zakup prenumeraty czasopism i gazet na 2014 r. należy ująć w kosztach w 2014 r. mimo, że faktura została wystawiona w 2013 r a jeśli jej część dotyczy 2013 roku to tylko tę część w 2013r.
Przykład:
Ewidencja w PKPiR prowadzonej metodą memoriałową
Podatnik prowadzący PKPiR metoda memoriałową w listopadzie otrzymał fakturę z dnia 18 listopada 2013 za dostęp do serwisu Wiedzy i praktyki.
180 zł + 41, 40 zł VAT.
Opłacił ją w grudniu.
Okres dostępu od grudnia 2013 do sierpnia 2014 czyli 9 miesięcy.
Podatnik powinien kwotę netto 20 zł ( VAT podlega odliczeniu) ująć pod data faktury czyli 18 listopada 2013 jako koszt w kolumnie „pozostałe wydatki”, natomiast pozostałą część 160 zł może jednorazowo już w 2014 r jako koszt, też w kolumnie „Pozostałe wydatki”. Warto aby w kolumnie wydatki wskazał iż jest to rozliczenie prenumeraty z faktury z 2013 r do końca sierpnia 2014 r.
Podstawa prawna:
- art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.),
- art. 22 ust. 6b i art. 22 ust. 5c i 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
dr Katarzyna Trzpioła, wykładowca na wydziale Zarządzania UW
Zobacz także: