Nieumyślne przekroczenie limitu prowadzenia ksiąg rachunkowych bez sankcji

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.

Przepisy ustawy o rachunkowości stosuje się do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro.

Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy.

W związku z tym, że średni kurs euro NBP na dzień 30 wrześnie wyniósł 4,1755 zł za euro, to przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi będą musieli w 2015 r. prowadzić księgi rachunkowe, jeśli wartość ich przychodów za 2014 r. wyniesie 5.010.600 zł.

Zgodnie z art. 77 pkt 1 ustawy o rachunkowości, kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.

Zgodnie zaś z art. 60 par. 1 kks, kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.

Przestępstwo określone w ustawie o rachunkowości dotyczy osób odpowiedzialnych za prowadzenie ksiąg rachunkowych w danej firmie, np. w spółce kapitałowej (najczęściej członków zarządu). W związku z tym ten przepis nie znajdzie zastosowania. Natomiast będzie można zastosować przepis z kodeksu karnego skarbowego sankcjonujący niespełnienie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych od 2015 r.

Trzeba jednak pamiętać, że to przestępstwo skarbowe można popełnić umyślnie. Jeżeli przychód podatnika w 2014 r. wyniósł np. kilka lub kilkanaście tysięcy zł poniżej limitu, a w wyniku kontroli skarbowej okazało się, że przychód jednak przewyższył limit 5.010.600 zł, wówczas można mówić o zaniechaniu obowiązku przejścia na prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Zgodnie z art. 4 par. 3 kks, czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł przewidzieć.