Zmienione przepisy mają w dużym stopniu doprecyzować już obowiązujące regulacje i pozwolić na zaangażowanie w postępowanie bądź kontrolę podatkową organu, którego wiedza i doświadczenie, szczególnie przy zorganizowanej przestępczości czy przestępstwach „karuzelowych”, może się okazać decydująca dla sprawy.
Zmieni się właściwość miejscowa organu dla następcy prawnego
Dużą uwagę przy określaniu właściwości zmienione przepisy poświęcają następcom prawnym. Ułatwić pracę organów podatkowych ma przepis wyznaczający właściwość miejscową organu podatkowego następcy prawnego do wszczynania kontroli i postępowania podatkowego za okres, zanim jeszcze doszło do sukcesji podatkowej. Trzeba bowiem pamiętać, że to właśnie następca prawny podatnika posiada dokumentację związaną z prowadzoną przez podmiot działalnością i dzięki tej zmianie ich weryfikacja będzie łatwiejsza i szybsza. Wyjątek od nowej zasady ma dotyczyć tylko spadkobierców będących następcami prawnymi. W takim przypadku właściwy będzie organ ustalony według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.
Nowe uprawnienie dla ministra finansów
Obecnie, gdy po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych właściwy jest organ po zaistnieniu tych zdarzeń. Nowelizacja przewiduje jednak w tym zakresie nowe uprawnienie dla ministra finansów, który od 2014 roku będzie mógł wydać rozporządzenie określające przypadki, w których określi inny właściwy organ podatkowy, uwzględniając w szczególności zmianę miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby podatnika.Dotychczas takie uprawnienie przysługiwało mu, gdy zmiana miejsca zamieszkania bądź siedziby następowała w trakcie roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.
Utrwalenie właściwości organu we wszystkich powiązanych sprawach
Jeśli w trakcie kontroli podatkowej lub toczącego się postępowania podatkowego nastąpi zdarzenie wpływające na zmianę właściwości urzędu, pomimo tego zdarzenia właściwy pozostaje organ podatkowy z dnia wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej. Nowelizacja doprecyzowuje zakres utrwalenia tej właściwości, określając, że rozwiązane to stosuje się do wszystkich spraw związanych z zobowiązaniem podatkowym, którego dotyczy prowadzone postępowanie bądź kontrola. Podkreślić należy, że zasada ta będzie miała zastosowanie, również w sytuacji gdy zmiana właściwości wynikałaby z następstwa prawnego.
W zakresie zakończonej kontroli właściwy jest organ ją przeprowadzający
Jeśli zdarzenie powodujące zmianę właściwości nastąpiło po zakończeniu kontroli podatkowej, a przed wszczęciem postępowania, właściwy miejscowo w zakresie, którego ta kontrola dotyczyła, pozostaje organ właściwy w dniu wszczęcia kontroli. Zasada ta ma również zastosowanie, gdy zmiana właściwości miałaby wynikać z następstwa prawnego.
Jeden organ w sprawach dotyczących różnych właściwości miejscowych
Jeśli podmiot pozostaje w zakresie właściwości różnych organów podatkowych, minister finansów będzie mógł wyznaczyć jednego naczelnika urzędu skarbowego, celnego lub dyrektora izby skarbowej, właściwego do kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego.
Zakres tego wyznaczenia będzie obejmował także przekazanie toczących się kontroli podatkowych oraz postępowań podatkowych. Jednak podjęte przez dotychczasowe organy czynności pozostaną w mocy.
Swoją decyzję dotyczącą wyznaczenia właściwego miejscowo organu podatkowego pierwszej instancji minister finansów wydawać będzie w drodze niezaskarżalnego postanowienia.
Opisane propozycje zmian dotyczące właściwości organów podatkowych przewidziane w założeniach projektu powinny przyczynić się do usprawnienia kontroli oraz postępowań podatkowych, zarówno jeśli chodzi o podatników, jak i organy podatkowe. Łatwiejsze dotarcie do niezbędnych dokumentów ułatwi bowiem przeprowadzanie postępowań, a to powinno mieć wpływ na większą szybkość w wydawaniu decyzji.
Źródło: Założenia projektu ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw z 29 kwietnia 2013 r.
Podstawa prawna:
- art. 15–20 ustawa z29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 749),
Katarzyna Brzozowska, ekspert podatkowy
Zobacz także: