Od 1 stycznia 2016 r. prewspółczynnik utrudnia rozliczanie VAT przy dotacjach

Kwalifikowalność VAT w uproszczeniu oznacza brak prawa do odzyskania VAT np. poprzez odliczenie podatku naliczonego. Podatek objęty jest bowiem dotacją czy innym świadczeniem wynikających z programu operacyjnego.

Podatnik, który otrzymuje granty unijne na prowadzenie działalności, obecnie albo jest w stanie rozdzielić zakupy na potrzeby działalności opodatkowanej i dla działalności zwolnionej z VAT, albo stosuje proporcję. Jeśli tej ostatniej nie prowadzi, nie stosuje proporcji, a jedynie odlicza zakupy na potrzeby działalności opodatkowanej. Starając się o grant, wskazuje więc VAT jako wydatek kwalifikowalny, niepodlegający odliczeniu. Po zmianach będzie musiał z góry określić prewspółczynnik swojej działalności opodatkowanej i nieopodatkowanej, jeżeli ma zakupy służące działalności gospodarczej i pozostałej. Nie będzie przy tym w stanie stwierdzić, czy VAT jest kwalifikowalny, czy też nie, ponieważ odliczanie prewspółczynnikiem nie jest tożsame z obecnym stanem prawnym, który nie nakazuje uwzględniać działalności będącej poza VAT.

Określając we wniosku o grant, czy odzyskamy VAT, czy też nie, możemy nie być w stanie tego sprecyzować, nie znając z góry prewspółczynnika (przy programach wieloletnich, gdyż prewspółczynnik będzie określać się na podstawie roku poprzedniego). Zakwalifikowanie VAT jako wydatku kwalifikowalnego bądź nie, już na etapie wniosku może okazać się w ogóle niemożliwe albo nierzetelne – o tym jednak organizacje przekonają się dopiero po realizacji projektu. Oczywiście w praktyce, jeżeli działalność objęta grantem jest działalnością nieopodatkowaną, to należałoby wskazać, że VAT będzie wydatkiem kwalifikowalnym kierując się zasadą ogólną z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Gorzej, jeżeli prewspółczynnik z zeszłego roku się nie sprawdzi – wówczas może się okazać, że dane określone we wniosku nie będą prawidłowe, np. wykazaliśmy VAT jako wydatek kwalifikowalny, a po roku okazało się, że odliczaliśmy VAT za dużo, ponieważ rzeczywisty współczynnik stanowił np. 25:75 na korzyść działalności nieopodatkowanej.

Jedynym sensownym rozwiązaniem dla przedsiębiorców starających się o grant jest niewykonywanie czynności opodatkowanych, czyli dających prawo do odliczenia VAT. Prewspółczynnik stosować się będzie w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych. Przekładając język przepisu na praktykę – będą to zakupy z prawem do odliczenia i bez tego prawa, jednak nie tylko wyłącznie zwolnione (jak dotychczas), lecz także niepodlegające opodatkowaniu.