Od 1 stycznia 2018 r. podzielona płatność w VAT. Nowe narzędzie do walki z wyłudzeniami VAT

Do konsultacji społecznych przekazano projekt z 12 maja 2017 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadzającej mechanizm tzw. podzielonej płatności.

Istota tego rozwiązania polega na tym, że płatność za towar lub usługę jest dokonywana w wartości netto na rachunek bankowy dostawcy, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług, jest płacona na specjalne konto dostawcy - rachunek VAT. Rachunek VAT to konto, z którego podatnicy będą mogli wyłącznie dokonywać przelewu na inny rachunek VAT oraz będą mogli opłacać swoje zobowiązanie podatkowe z tytułu VAT do urzędu skarbowego.

Na pisemny, uzasadniony wniosek podatnika, naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł wyrazić zgodę na inne przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT. Zgoda wydawana będzie w formie postanowienia, podatnikom którzy nie budzą żadnych wątpliwości organu podatkowego, w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku.

Ministerstwo Finansów liczy, że w ten sposób wyeliminuje oszustwa polegające na pobraniu przez sprzedawcę zapłaty wraz z należnym państwu podatkiem VAT i nieprzekazaniu go do urzędu skarbowego. Mechanizm podzielonej płatności uważany jest za jedno z rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym. Umożliwia bowiem organom podatkowym monitorowanie i blokowanie środków na rachunkach VAT, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT.

Mechanizm podzielonej płatności znajdzie zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników, czyli do transakcji między przedsiębiorcami, tzw. B2B. Rozwiązanie to nie będzie również obligatoryjne. Zgodnie bowiem z dodawanym art. 108a ust. 1 ustawy o VAT, to od nabywcy będzie zależało, czy skorzysta z tzw. dedykowanego komunikatu przelewu.

Korzystanie z tzw. rachunków VAT będzie wiązało się z możliwością uzyskania np. przyspieszonego zwrotu VAT w terminie 25 dni niezależnie od tego, z jakich czynności (czy opłaconych za pomocą rachunku VAT) wynika ten zwrot. Warunkiem takiego przyspieszonego zwrotu jest zgłoszenie w deklaracji VAT żądania zwrotu na specjalny rachunek VAT.

Inne preferencje, jakie wiązać się będą z korzystania z rachunków VAT przez podatników to przede wszystkim brak możliwości zastosowania sankcji VAT, rezygnacja (w pewnych sytuacjach) z zaostrzonych odsetek od zaległości podatkowych w VAT, czy brak odpowiedzialności solidarnej za towary tzw. wrażliwe. Co więcej, banki nie będą uprawnione do pobierania opłat i prowizji za prowadzenie rachunku VAT, natomiast środki zgromadzone na tym rachunku będą oprocentowane.

Kolejnym rozwiązaniem ułatwiającym walkę z przestępczością podatkową miał być centralny rejestr faktur. Zarówno mechanizm podzielonej płatności, jak i centralny rejestr faktur – współgrające z JPK – stworzą profesjonalne narzędzia w posiadaniu aparatu skarbowego, których bez wątpienia – na co wskazują statystyki związane m.in. z niską ściągalnością VAT z tzw. pustych faktur – brakowało polskim skarbowcom.