Podatek VAT od nieodpłatnej dostawy towarów

Ustawodawca przez dostawę towarów za wynagrodzeniem rozumie również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
• wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów.

Celem tego przepisu jest opodatkowanie jako odpłatnej dostawy towaru - wszystkich czynności przekazania towarów przedsiębiorstwa, w stosunku do których służyło prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Jeżeli zatem podatnik dokona ww. czynności, tzn. przekaże lub zużyje towary albo dokona nieodpłatnego przekazania towarów, np. w drodze darowizny, a przy nabyciu tych towarów nie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego ani w całości, ani w części, to takie przekazanie (zużycie) nie podlega opodatkowaniu.

Podatnik, który przekazuje towary, w takiej sytuacji występuje faktycznie jako ich odbiorca ostateczny, konsument. Ponieważ nie odliczył VAT, ponosi ciężar ekonomiczny podatku, a więc nie ma potrzeby naliczać go ponownie, gdyż prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania jednej dostawy towaru.

Od tej reguły są wyjątki. Wyłączeniu z zakresu opodatkowania podlegają trzy kategorie nieodpłatnych dostaw towarów wymienione enumeratywnie w ustawie:

• drukowane materiały reklamowe i informacyjne,
• prezenty o małej wartości i
• próbki.

Oba te pojęcia zostały przez ustawodawcę szczegółowo zdefiniowane. Stosownie do art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:

• łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób,
• których przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.

W konsekwencji nieodpłatne przekazanie prezentu będzie podlegać opodatkowaniu VAT w przypadku:

• prezentów o wartości przekraczającej 100 zł,
• prezentów o wartości powyżej 10 zł, ale nieprzekraczającej 100 zł, gdy nie jest prowadzona ewidencja osób obdarowanych.