Pułapki rejestrowania działalności rolniczej na potrzeby VAT

Zasadą podstawową przyjmowaną przez organy podatkowe przy małżeństwach, które posiadają gospodarstwo rolne w ramach ustawowej wspólności majątkowej, jest rejestracja tylko jednego z małżonków na potrzeby VAT. Rejestracja taka obejmuje wówczas całą działalność rolniczą, jaką może prowadzić gospodarstwo rolne, czyli zarówno produkcję rolną i zwierzęcą, jak i świadczenie usług rolniczych.

Resort finansów w odpowiedzi na interpelację poselską, przypomniał, że przepisy ustawy o VAT w sposób szczególny i specyficzny dla osób prowadzących działalność rolniczą rozstrzygają, kto może korzystać ze statusu podatnika VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o VAT w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne. Przepis ten stosuje się odpowiednio do osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione w ust. 4 sytuacjach.

Zatem, gdy we wspólnie prowadzonym gospodarstwie rolnym (lub w działalności rolniczej prowadzonej wspólnie w innej niż gospodarstwo rolne formie) wykonywana jest zarówno produkcja roślinna i zwierzęca, jak i świadczone są usługi rolnicze, zastosowanie będą mieć przepisy art. 15 ust. 4 i 5 ustawy o VAT. Oznacza to, że nie ma możliwości zarejestrowania jako czynnych podatników VAT w zakresie działalności rolniczej obojga współmałżonków prowadzących wspólne gospodarstwo rolne.

Działalność rolnicza w ramach gospodarstwa rolnego może być prowadzona przez kilka osób – w tym oboje małżonków – jak również może być ono własnością wspólną. Jednak przepisy ustawy o VAT wskazują, iż w odniesieniu do wspólnego gospodarstwa rolnego podatnikiem VAT jest tylko jedna osoba.