Usługa restauracyjna to czynność podlegająca jednej stawce VAT

Dostawa produktów żywnościowych (m.in. dania gotowe, przekąski, napoje czy alkohole do spożycia na miejscu w lokalu), połączone z wykonaniem czynności dodatkowych – może stanowi

świadczenie złożone. Czynności dodatkowe służące konsumpcji produktów w lokalu są elementami charakterystycznymi dla typowej usługi restauracyjnej. W takiej sytuacji mamy do czynienia z usługą złożoną, charakteryzującą działalność restauracyjną (gastronomiczną) związaną z wyżywieniem, jaką jest serwowanie posiłków w lokalu przy zapewnieniu odpowiedniej infrastruktury.

W rozpatrywanej sprawie chodziło o przedsiębiorcę zarządzającego lokalami, w których oferuje do spożycia różnego rodzaju produkty żywnościowe. Są one przygotowywane i podawane w tych lokalach. W ofercie znajdują się m.in. dania gotowe, przekąski, napoje zimne, napoje gorące i alkohole. Wątpliwości dotyczyły m.in. tego, czy w świetle art. 6 ust. 1 unijnego rozporządzenia wykonawczego świadczenie obejmujące wydanie produktu żywnościowego wraz z wykonaniem czynności dodatkowych na rzecz klienta stanowi świadczenie usług restauracyjnych. Organ podatkowy uznał takie zdarzenie za czynność kompleksową (złożoną).

Fiskus przypomniał, że usługa restauracyjna to dostarczenie towarów spożywczych wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi. Usługa restauracyjna (związana z wyżywieniem) – obejmująca dostawę produktu – co do zasady w całości podlega opodatkowaniu 8% stawką VAT. Natomiast w sytuacji, gdy usługa ta obejmuje dostawę produktu żywnościowego lub napoju wymienionego w pozycji 7 załącznika nr 1 do rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT – w całości jest opodatkowana stawką podstawową 23%.

Analizując tą kwestię trzeba mieć na uwadze, iż zarówno regulacje unijne, jak i polska ustawa o VAT rozdziela dwie zasadnicze kategorie zdarzeń podlegających podatkowi – dostawę towarów i świadczenie usług. Tymczasem praktyka gospodarcza pokazała, że taki podział jest wadliwy – nie uwzględnia bowiem sytuacji, w których obydwa te zdarzenia występują nie tylko jednocześnie, ale i łącznie. Co istotne prawo krajowe nie przewiduje nawet przepisów kolizyjnych, pozwalających na odpowiednie zastosowanie istniejących regulacji dotyczących towarów i usług oddzielnie.

Występuje zatem luka w przepisach dotyczących opodatkowania tego rodzaju świadczeń złożonych. Wypełniło ją oczywiście orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE). Wdzięcznym polem do rozważań nad świadczeniami złożonymi są usługi gastronomiczne, czyli połączenie usługi polegającej na obsłudze z dostawą towarów żywnościowych (posiłków). Praktyczne implikacje złożonego charakteru usług gastronomicznych są o tyle istotne, że wiążą się z problematyką stosowania do żywności i żywienia stawek obniżonych, podatnicy są zatem zainteresowani traktowaniem wykonywanych usług jako kompleksowych i złożonych.

Przyjmuje się zatem za TSUE (np. wyrok z 27 października 2005 r. w sprawie o sygn. akt C-41/04), że jeżeli przynajmniej dwa świadczenia są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te czynności stanowią jedno świadczenie do celów VAT.

Takie rozwiązanie, w odniesieniu jednak tylko do usług restauracyjnych i cateringowych znajduje uzasadnienie w art. 6 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego. W usługach tych nad dostawą towarów powinna przeważać jednak strona usługowa.

Jednak nawet w tak oczywistym przypadku świadczenia kompleksowego mogą wystąpić elementy, które z zakresu świadczenia złożonego będą jednak wyłączone. Sytuacja taka będzie miała miejsce wtedy, gdy dostawa towarów opodatkowana jest stawką obniżoną. Wówczas, tak jak wskazano w interpretacji ministra finansów z 14 kwietnia 2014 r. nr IPPP1/443-15/14-2/JL, usługa restauracyjna może być opodatkowane obniżoną stawką VAT z wyłączeniem tej części, która odpowiada wartości sprzedaży produktu opodatkowanego według podstawowej stawki.

Nawet w fiskus w wydawanych interpretacjach zajmuje rozbieżne stanowiska co do tej kwestii. W efekcie podatnicy, którzy wykonują usługę złożoną, której części składowe opodatkowane są różnymi stawkami VAT, powinni ubiegać się o indywidualne interpretacje.

Należałoby jednak w tym przypadku apelować nie tyle o zapewnienie jednolitej linii interpretacyjnej do ministra finansów, co o interwencję prawodawcy unijnego i jasne uregulowanie świadczeń kompleksowych w dyrektywie w sprawie VAT.

Należy jednak pamiętać, że przedsiębiorca sprzedający kompleksową (złożoną) usługę związaną z wyżywieniem opodatkowuje ją jednolitą stawką VAT. Podstawę opodatkowania ustala się na podstawie wszystkiego, co stanowi zapłatę.