Prezentacja utworu a prawo twórcy do jego integralności

Kategoria: Prawo autorskie
Autor: Szczurek Piotr
Data: 28-09-2012 r.

Wyrażona w art. 16 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych zasada nienaruszalności formy i treści utworu, nazywana również prawem do integralności, stanowi gwarancję nieograniczonej w czasie i niepodlegającej zrzeczeniu się lub zbyciu więzi twórcy z utworem.

Doktryna zajmuje odmienne stanowiska w kwestii oceny działań naruszających zasadę nienaruszalności formy i treści utworu. Z jednej strony podkreśla się bowiem, iż literalna wykładnia przepisu, wprowadzająca kategoryczny zakaz modyfikacji utworu, stanowiłaby ograniczenie prawa kontrahentów twórcy do dochodzenia swoich słusznych interesów, z drugiej natomiast, że utwór stanowi zwartą kompozycję nieprzypadkowych elementów twórczych, a usunięcie któregokolwiek z nich musi w sposób oczywisty zniekształcać formę lub treść utworu.

Warto jednak pamiętać, iż również sposób prezentacji utworu może w sposób bezpośredni naruszać prawo do jego integralności. Z sytuacją taką spotkać się można na przykład w przypadku dzieł uważanych powszechnie za kontrowersyjne. Dotyczy to zwłaszcza rzeźb czy też instalacji, których elementy zostają umyślnie zasłonięte lub wręcz usunięte podczas ich publicznej prezentacji. Ekspozycja niekompletnych dzieł uniemożliwia „przypadkowemu” widzowi zapoznanie się z przekazywaną przez twórcę treścią. Można to porównać do sytuacji, w której z zapisanej kartki papieru zostają usunięte losowe słowa. Pomimo iż pozornie treść wydaje się możliwa do odczytania, a nawet niezmieniona, w rzeczywistości brak poszczególnych elementów może całkowicie zniekształcić wydźwięk czytanego tekstu. Podobnie rzecz ma się w przypadku dzieł wizualnych. Należy założyć, iż żaden z elementów utworu nie jest przypadkowy, a zatem usunięcie dowolnego z nich musi naruszyć więź łączącą twórcę z utworem.

Podkreślić trzeba również, iż działanie takie narusza nie tylko autorskie prawo osobiste do integralności utwory, ale również ogranicza w sposób istotny wolność twórczości artystycznej, której jednym z elementów jest wolność prezentacji efektów działalności twórczej publicznemu odbiorcy.


Zobacz także:

Szczurek Piotr

Zaloguj się, aby dodać komentarz

Nie masz konta? Zarejestruj się »

Zobacz także

Monitoring w organizacji a ochrona wizerunku – 20 praktycznych rozwiązaniach

pobierz

Poznaj 14 podstaw przetwarzania danych osobowych zwykłych i szczególnej kategorii

pobierz

Kontrola RODO krok po kroku – sprawdź, czego się spodziewać, jakie działania podjąć i z jakich uprawnień korzystać

pobierz

Powierzenie przetwarzania danych czy ich udostępnienie? Poznaj rozwiązania w 15 różnych sytuacjach

pobierz

Polecane artykuły

Array ( [docId] => 31550 )
Array ( [docId] => 31550 )