Experto24.pl https://www.experto24.pl Porady ekspertów, narzędzia, specjaliści PL-pl Sat, 20 Apr 2024 07:47:38 +0200 Jakość świadczeń na imprezie turystycznej https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/jakosc-swiadczen-na-imprezie-turystycznej.html c2e5440b63fd2036ff868478a5c961fa Sun, 26 Jun 2022 22:45:07 +0200 Experto24.pl Różne okoliczności mogą doprowadzić do tego, że podczas imprezy turystycznej, jej organizator nie zdoła zrealizować zamówionego świadczenia. Wyjściem z sytuacji może być świadczenie zastępcze - jednak musi mieć odpowiednią jakość. < Jakość świadczeń na imprezie turystycznej

Jakość świadczeń na imprezie turystycznej

Experto24.pl

Różne okoliczności mogą doprowadzić do tego, że podczas imprezy turystycznej, jej organizator nie zdoła zrealizować zamówionego świadczenia. Wyjściem z sytuacji może być świadczenie zastępcze - jednak musi mieć odpowiednią jakość. 

Niestety zdarza się, że zamiast wakacji marzeń, trafia się tragikomedia. Nie ten hotel, nie te warunki, nie takie jedzenie - można wymieniać pewnie w nieskończoność listę uchybień, z którymi musiały się mierzyć osoby wyjeżdżające na urlop. 

Zobacz także: Kalkulator wymiaru urlopu wypoczynkowego 

Co o takich sytuacjach mówią przepisy? 

Odpowiedzialność organizatora reguluje ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Zgodnie z art. 48 wspomnianej ustawy, organizator ponosi odpowiedzialność za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej. Dla tej odpowiedzialności nie ma znaczenia, czy usługa ta jest wykonywana przez niego, czy przez inny podmiot. 

Rolą turysty jest natomiast niezwłoczne powiadomienie organizatora o stwierdzeniu pojawiających się niezgodności. 

Zobacz także: Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent za urlop 2022 – czy uwzględnia się ryczałt za media i prąd 

Świadczenie zastępcze

Co powinien zrobić organizator w takiej sytuacji? Przede wszystkim usunąć niezgodność. Jest z tego zwolniony jedynie w przypadku gdy jest to niemożliwe albo wiąże się ze zbyt wysokimi kosztami. Wysokość tych kosztów jest oceniana przez pryzmat zakresu niezgodności i wartości usług turystycznych w których niezgodność wystąpiła.

W miarę możliwości organizator powinien naprawić niezgodności, której nie da się usunąć, poprzez realizację świadczenia zastępczego. Nie może się to jednak wiązać z dodatkowymi kosztami po stronie podróżnego. Nie można jednak posłużyć się świadczeniem jakimkolwiek - świadczenie zastępcze musi być tej samej jakości jak usługi zagwarantowane w programie usługi turystycznej. Jeśli nie - organizator musi obniżyć cenę. 

Ważne: Prawo do obniżki ceny za cały okres występowania niezgodności, chyba że była ona wynikiem tylko i wyłącznie jego działania (zarówno działania jak i zaniechania).

Podróżny może nie zaakceptować świadczenia zastępczego. Jednak ma taką możliwości jedynie wtedy, gdy nie jest ono porównywalne ze świadczeniem które wykupił. Może również odrzucić proponowaną obniżkę ceny, jeśli jego zdaniem jest ona nieodpowiednia. 

Zobacz także: Przesunięcie i przerwanie urlopu wypoczynkowego – 12 przykładów z praktyki kadrowej  

Odpowiedzialność organizatora

Jeśli świadczenie zastępcze nie jest możliwe, a obniżka ceny została odrzucona przez podróżnego, ma on prawo domagać się odszkodowania za szkody i krzywdy poniesione w związku z niezgodnościami.

Ważne: Ważne: Biuro podróży ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 48 ustawy o usługach turystycznych tylko jeśli zaistnieją ogólne przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, czyli obowiązki wynikające z umowy nie zostały wykonane w ogóle, albo w nienależyty sposób i jest to powiązane adekwatnym związkiem przyczynowo-skutkowym z powstałą szkodą. 

Organizator uwolni się od odpowiedzialności odszkodowawczej jeśli udowodni, że to podróżny ponosi winę za niezgodność, bądź ponosi ją osoba trzecia niezwiązana z wykonywanie usługi turystycznej, a tej niezgodności nie dało się usunąć ani uniknąć. Nie będzie zobowiązany do wypłaty odszkodowania także wtedy, gdy niezgodność powstała na skutek nieuniknionymi nadzwyczajnymi okolicznościami.  

Ważne: Ciężar dowodowy spoczywa na organizatorze. 

Poznaj nasze szkolenia:

Źródło:

Wyrok Sądu Rejonowego w Sanoku z 28 stycznia 2021 r. - I C 499/18 - opublikowane na Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych - orzeczenia.ms.gov.pl

Oprac. red.

impreza turystyczna, turysta, odszkodowanie, świadczenie zastępcze

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Notarialny nakaz zapłaty - ciemna strona odciążania sądów https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/notarialny-nakaz-zaplaty-ciemna-strona-odciazania-sadow.html 56ab36116b2fd70a0e8fd083b70ed18d Wed, 15 Jun 2022 18:46:59 +0200 Experto24.pl Możliwość wydawania nakazu zapłaty przez notariuszy w postępowaniu nakazowym ma odciążyć sądy. Drugą stroną medalu jest jednak konsument i ochrona jego praw w całym postępowaniu. Co o proponowanych zmianach sądzi Rzecznik Praw Konsumenta? < Notarialny nakaz zapłaty - ciemna strona odciążania sądów

Notarialny nakaz zapłaty - ciemna strona odciążania sądów

Experto24.pl

Możliwość wydawania nakazu zapłaty przez notariuszy w postępowaniu nakazowym ma odciążyć sądy. Drugą stroną medalu jest jednak konsument i ochrona jego praw w całym postępowaniu. Co o proponowanych zmianach sądzi Rzecznik Praw Konsumenta? 

Nowe przepisy znalazły się w projekcie ustawy prawo o notariacie. Zdaniem RPO przepisy zdają się niekompletne. 

Nowe uprawnienia dla nielicznych - a nowa odpowiedzialność dla wszystkich

Notariusze będą zgodnie z nowymi przepisami nadzorowani - jednak zasady tego nadzoru są zdaniem RPO niejasne, a mnogość podmiotów wyznaczona do jego sprawowania sprawia, że można założyć nieefektywność ich działania. 

Jednocześnie pomysł powołania rzecznika dyscyplinarnego notariatu przez Ministra Sprawiedliwości budzi poważne wątpliwości. Nie wskazano żadnych podstaw do stwierdzenia, że aktualny system odpowiedzialności dyscyplinarnej jest nieskuteczny. W uzasadnieniu zmian nie sięgnięto nawet do statystyk prowadzonych postępowań dyscyplinarnych. Mimo tego tworzona jest niezrozumiała konstrukcja specjalnego rzecznika dyscyplinarnego, bez odniesienia się do jego roli wobec tych już istniejących, a dodatkowo uzależnionego od ministra sprawiedliwości, który będzie miał prawo przyjmować, bądź odrzucać z bez konkretnego powodu, przedstawianych przez tego rzecznika sprawozdań. 

Nowe uprawnienia do wydawania nakazu zapłaty miałyby dotyczyć jedynie notariuszy spełniających określone przesłanki, a przy okazji cały notariat zostałby poddany nowym zasadom odpowiedzialności. 

Zobacz także: Księgi wieczyste - rozszerzenie uprawnień notariuszy 

Notarialny nakaz zapłaty

Nowe przepisy Prawa o notariacie mają przyspieszyć postępowanie w sprawach bezspornych i prostych. Założeniem jest odciążenie sądów, przyspieszenie całego postępowania i możliwości dochodzenia roszczeń bez konieczności kierowania sprawy do sądu.  Notariusze spełniający określone przesłanki będą mogli wydawać notarialne nakazy zapłaty jeżeli zasadność roszczenia nie budzi wątpliwości, szczególnie jeśli zostało ono udowodnione w dołączonym do wniosku dokumencie urzędowym, rachunkiem zaakceptowanym przez dłużnika, bądź pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu dołączonym do wezwania do zapłaty. 

Notariusz będzie mógł wystawić nakaz zapłaty wobec roszczenia w wysokości do 75 tys. zł. 

Jednak sam przepis zawiera sformułowanie "w szczególności" zatem notariusze będą mogli z dużą dozą dowolności uznawać roszczenie za zasadne i niebudzące wątpliwości. 

RPO wprost zaznacza, że nie można dać notariuszowi uprawnień do rozstrzygania sporów cywilnych, bo to nie jest sąd i nie jest też niezawisły. Notariusz powinien mieć możliwość wydania nakazu zapłaty jedynie po wykazaniu, że roszczenie jest bezsprzeczne w konkretnie, enumeratywnie wskazanych dokumentach. 

Przyspieszenie postępowania a prawo do sądu

Kolejnym elementem, który może prowadzić do wątpliwości jest prawo do sądu. Poza tym przepisy zakładają istnienie w obrocie zarówno nakazów sądowych jak i notarialnych, jednak nie określają w jaki sposób należałoby zweryfikować, czy nakaz zapłaty dotyczący tej konkretnej sprawy był już wydany. 

Sytuacja gdy sąd wydał orzeczenie obejmujące to samo roszczenie, albo rozpoczął rozpatrywanie sprawy, albo już inny notariusz wydał nakaz zapłaty o to samo roszczenie powinny być uznawane jako przesłanka odmowy wydania notarialnego nakazu zapłaty, co warto byłoby uzupełnić w katalogu przesłanek zawartym w art. 105d § 1. 

Ważne: To sąd wydaje klauzulę wykonalności notarialnemu nakazowi zapłaty. 

Zobacz także: Wezwanie do zapłaty - zapisy niedozwolone 

Odciążenie sądów kosztem konsumentów

Zdaniem RPO konsument, który stał się dłużnikiem, w żaden sposób nie będzie chroniony w takim systemie wydawania nakazów zapłaty. Zaznacza, że już obecny model postępowania nakazowego nie gwarantuje wystarczającej ochrony, a wprowadzenie dodatkowego uproszczenia jeszcze bardziej ten stan pogłębi. 

Przepisy unijne nakładają obowiązek badania z urzędu przez organ orzekający, treści umów z konsumentem, pod kątem klauzul abuzywnych. Projekt nowego prawa o notariacie nie zakłada takiego rozwiązania. Nie doprecyzowano zasad naliczania kosztów wydania nakazu zapłaty, ani też przerywania biegu przedawnienia poprzez złożenia wniosku do notariusza. 

Zobacz także: Dyrektywa work-life balance 

Źródło:

Informacja umieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej Rzecznika Praw Obywatelskich - bip.brpo.gov.pl

Oprac. red.

dłużnik, postępowanie nakazowe, notariusz, konsument, ochrona konsumenta, nakaz zapłaty

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Nowy system rozliczeń prosumentów https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/ochrona-konsumentow/nowy-system-rozliczen-prosumentow.html 0cd616d0d5b0c717bf9aea9ad3e290f1 Fri, 25 Mar 2022 07:40:04 +0100 Experto24.pl Od 1 kwietnia prosumenci będą rozliczani na zasadach określonych jako net-billing, czyli wartościowego systemu rozliczania nadwyżki wyprodukowanej energii. Wartość ta ma być rozliczana na podstawie ceny z Rynku Dnia Następnego. A zatem punktem odniesienia będzie < Nowy system rozliczeń prosumentów

Nowy system rozliczeń prosumentów

Experto24.pl

Od 1 kwietnia prosumenci będą rozliczani na zasadach określonych jako net-billing, czyli wartościowego systemu rozliczania nadwyżki wyprodukowanej energii. Wartość ta ma być rozliczana na podstawie ceny z Rynku Dnia Następnego. A zatem punktem odniesienia będzie 

Określenie prosumenta stało się popularne wraz z ekspansją fotowoltaiki. Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało nowy system rozliczeń dla uczestników tzw. energetyki obywatelskiej.  

Na czym polega net-billing? 

Zgodnie z zapowiedzią ministerstwa, wprowadzany system rozliczeń jest bardzo prosty. Rozliczenia ma dokonywać operator korzystając z algorytmów określonych w ustawie. To operator obliczy więc wartość nadwyżki na koncie prosumenta. 

Różnica polega na tym, że dotychczas rozliczana była ilość energii w kilowatogodzinach, a teraz będzie to rozliczenie wartości tej energii w pieniądzach. Zmiana podyktowana jest chęcią obniżenia rachunków za energię elektryczną. 

Ten sposób rozliczania implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 11 grudnia 2018 r.  w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (tzw. dyrektywa RED II). Przewiduje ona obowiązek przekazywania prosumentom wynagrodzenia odzwierciedlającego wartość rynkową energii

Kto będzie rozliczany net-billingiem? 

Wprowadzone rozwiązania mają zapewnić stabilny rozwój indywidualnej formy energetyki

Nowy system rozliczeń będzie dostępny dla prosumentów, którzy przyłączą swoje instalacji do sieci po 1 kwietnia 2022 r. Pozostali mogą także samodzielnie podjąć decyzję o tym, że chcą skorzystać z nowego rozliczania. 

Jeśli więc dany podmiot czy osoba nie chcą wprowadzić zmiany i wybierają dotychczasowy sposób rozliczeń z zastosowaniem opustów, to nie muszą wykonywać żadnych dodatkowych czynności. Zgodnie z ustawą o odnawialnych źródłach energii, z systemu opustów będą mogli korzystać przez 15 lat. Nowe rozwiązanie chroni więc prawa nabyte na dotychczasowych zasadach. 

Wnioski do 31 marca

Jeśli prosument zdąży złożyć wniosek do 31 marca, a wniosek będzie kompletny i poprawny, to będzie mógł korzystać z systemu opustów przez 15 lat. 

Jedynym warunkiem dla skorzystania z dotychczasowego systemu rozliczeń jest więc dokonanie prawidłowego zgłoszenia. Nie są natomiast wymagane typowo techniczne czynności, mające wpływ jedynie na faktyczny moment rozpoczęcia działalności prosumenckiej. Nie będzie miał więc znaczenia termin wymiany licznika, samo faktyczne przyłączenie mikroinstalacji, ani fakt wytworzenia energii elektrycznej i przekazanie jej do sieci. Przed zgłoszeniem powinna jednak już istnieć sama instalacja. 

Źródło:

Informacja umieszczona na oficjalnym portalu Ministerstwa Klimatu i Środowiska - portal gov.pl

Oprac. red. 

fotowoltaika, prosument, rozliczanie energii, energetyka obywatelska

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Umowa najmu z datą pewną https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/umowa-najmu-z-data-pewna.html 31d31fd683c922dda45a9cbe34da2ce1 Fri, 08 Jun 2018 09:59:28 +0200 Experto24.pl Stronami umowy najmu są wynajmujący i najemca. Zakres uprawnień i obowiązków obu stron określony został w Kodeksie cywilnym. Niewątpliwie w interesie każdej ze stron jest zapewnienie sobie jak najpełniejszej ochrony w różnych sytuacjach faktycznych związanych z umową najmu. Kiedy warto zastosować datę pewną na umowie najmu?< Umowa najmu z datą pewną

Umowa najmu z datą pewną

Experto24.pl

Stronami umowy najmu są wynajmujący i najemca. Zakres uprawnień i obowiązków obu stron określony został w Kodeksie cywilnym. Niewątpliwie w interesie każdej ze stron jest zapewnienie sobie jak najpełniejszej ochrony w różnych sytuacjach faktycznych związanych z umową najmu. Kiedy warto zastosować datę pewną na umowie najmu?

Zastosowanie daty pewnej na umowie najmu z pewnością zabezpiecza w większym stopniu interes najemcy. Ochrona prawna najemcy jest zwiększona w przypadku zbycia wynajmowanej przez niego rzeczy. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 678 § 1 i § 2 k.c. w razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.

Powyższe uprawnienie do wypowiedzenia najmu nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana.

W związku z powyższym, najemca przy zawarciu umowy najmu z datą pewną, unika ryzyka utraty prawa do rzeczy najętej w przypadku jej zbycia przez wynajmującego. Z kolei zaś nowy właściciel nieruchomości musi respektować postanowienia zawartej umowy najmu z datą pewną, co może być dla niego w niektórych przypadkach niekorzystne.

Uzasadnieniem powyższej regulacji jest założenie, że nabywca rzeczy najętej powinien liczyć się z istnieniem umowy najmu, ponieważ może się o tym dowiedzieć z księgi wieczystej albo z faktu dzierżenia tej rzeczy przez inną osobę niż zbywca. Celem regulacji było zapobieżenie sporządzania antydatowanych umów najmu po zbyciu rzeczy w związku z faktem, że okoliczność dzierżenia rzeczy (w przypadku nieujawnienia w księdze wieczystej) nie daje pewności, czy dzierżenie następuje na podstawie umowy najmu (Tak: A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część szczególna, wyd. II, Lex 2014).

Wskazać należy, że zgodnie z art. 81 § 1 k.c. datą pewną jest urzędowe poświadczenie daty, które jest skuteczne także względem osób nieuczestniczących przy dokonywaniu danej czynności prawnej. W praktyce data pewna najczęściej nadawana jest przez notariusza.

Kancelaria Prawna Griffin
2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Organizacja pozarządowa przed sądem https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/organizacja-pozarzadowa-przed-sadem.html 538d517af596e56ea126269d8950ebe1 Sun, 19 Apr 2015 23:34:34 +0200 Experto24.pl Istotną kwestią jest możliwość występowania – pod pewnymi warunkami – organizacji pozarządowej w procesie sądowym, na rzecz osoby fizycznej. W tym celu wymagana jest pisemna zgoda tej osoby. Organizacja pozarządowa może wystąpić na rzecz osoby fizycznej, wytaczając na jej rzecz powództwo bądź przystępując do niej w toczącym się już postępowaniu. < Organizacja pozarządowa przed sądem

Organizacja pozarządowa przed sądem

Experto24.pl

Istotną kwestią jest możliwość występowania – pod pewnymi warunkami – organizacji pozarządowej w procesie sądowym, na rzecz osoby fizycznej. W tym celu wymagana jest pisemna zgoda tej osoby. Organizacja pozarządowa może wystąpić na rzecz osoby fizycznej, wytaczając na jej rzecz powództwo bądź przystępując do niej w toczącym się już postępowaniu.

Osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą może korzystać jedynie z pomocy organizacji pozarządowej, której jest członkiem, i tylko w postępowaniu toczącym się przeciwko innemu przedsiębiorcy o roszczenie wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej.

Dawna nazwa „organizacje społeczne” została zastąpiona przez ustawodawcę określeniem „organizacje pozarządowe”. Pojęcie to obecnie stosowane jest w coraz większej liczbie aktów prawnych, w szczególności w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jego zakres jest dostatecznie szeroki, aby objąć wszystkie jednostki mieszczące się w dotychczasowym pojęciu „organizacje społeczne”, w tym związki zawodowe. Konsekwencją zmiany terminologii była modyfikacja wszystkich przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, które operowały pojęciem „organizacja społeczna”.

Pojęcia organizacji pozarządowych (NGO – non-governmental organizations), jak również organizacji nienastawionych na zysk (non-profit organizations) są używane także w dokumentach organizacji międzynarodowych. Oznaczają one organizacje niezależne od struktur państwowych, samorządowych i gospodarczych, powołane w celu działalności dla wspólnego dobra, bez możliwości podziału zysku pomiędzy członków. Ich działalność jest nakierowana na realizację celów pożytku publicznego, polegających na prowadzeniu działalności społecznie użytecznej w sferze realizacji zadań publicznych, przy czym osiągnięty przez nie zysk musi być przeznaczony na cele statutowe. 

Podmiot uprawniony do reprezentacji

Ustawodawca upoważnił do wzięcia udziału w postępowaniu cywilnym jedynie te organizacje, do których zadań statutowych należą cele związane ze sprawami o: alimenty, ochronę środowiska, ochronę konsumentów, ochronę praw własności przemysłowej, ochronę równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżnicowanie praw i obowiązków obywateli. Katalog ten należy uznać za zamknięty.

W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych organizacje pozarządowe (w zakresie swoich zadań statutowych, za zgodą pracownika lub ubezpieczonego wyrażoną na piśmie) mogą wytaczać powództwa na rzecz pracownika bądź wnosić odwołania od decyzji organów rentowych. Ponadto, za zgodą pracownika lub ubezpieczonego wyrażoną na piśmie, mogą przystępować do nich w toczącym się postępowaniu. 

Zapis statutowy

Organizacje pozarządowe, które w swoich statutach nie przewidziały realizacji opisanych wyżej celów, nie mogą występować na rzecz osób fizycznych w sprawach cywilnych.

Powództwo na rzecz przedsiębiorcy

W art. 61 § 3 kpc ustawodawca przewidział możliwość wystąpienia w procesie na rzecz przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną (przez wytoczenie powództwa bądź przystąpienie do toczącego się postępowania) organizacji pozarządowej, której ten przedsiębiorca jest członkiem. Przepis ten dotyczy organizacji pozarządowej przedsiębiorców, która może występować w procesie na rzecz przedsiębiorcy (będącego jej członkiem) we wszelkich sprawach dotyczących tego przedsiębiorcy, jeżeli tylko jest to sprawa z innym przedsiębiorcą o roszczenia wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej.

Natomiast art. 61 § 1 kpc dotyczy organizacji pozarządowych, które nie zrzeszają przedsiębiorców – organizacje te mogą występować na rzecz osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, ale nie we wszystkich sprawach – jedynie w tych, które dotyczą wymienionych wyżej celów statutowych. Wynika stąd, że powództwa na rzecz przedsiębiorcy na podstawie art. 61 § 3 kpc nie może wytoczyć organizacja zrzeszająca konsumentów – takie uprawnienie przysługuje wyłącznie organizacji pozarządowej przedsiębiorców.

Taką wolę ustawodawcy potwierdza również uzasadnienie projektu ustawy z 16 września 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. W uzasadnieniu tym wskazano, że art. 61 § 3 kpc odpowiada dotychczasowemu art. 479[6] kpc, który regulował możliwość udziału w procesie przez „organizację przedsiębiorców”, działającą „za zgodą zrzeszonego w nim przedsiębiorcy”. Omówiony na wstępie zamiar ustawodawcy wprowadzenia jednolitej terminologii spowodował zastąpienie pojęcia „organizacja przedsiębiorców” pojęciem „organizacja pozarządowa, której przedsiębiorca jest członkiem”. Zakres obu pojęć pozostał jednak taki sam.

Ustawą z 16 września 2011 r. dokonano również zmiany umiejscowienia art. 61 § 3 kpc jako odpowiednika art. 479[6] kpc, co było podyktowane likwidacją postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych.

Przykład:

Brak uprawnienia do wytoczenia powództwa
Spółka na podstawie umowy leasingu była użytkownikiem samochodu ciężarowego, ubezpieczonego w zakresie AC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W dniu 18 września 2011 r. samochód ten uległ całkowitemu zniszczeniu na skutek pożaru. W przekonaniu spółki pozwany, czyli zakład ubezpieczeń, powinien wypłacić odszkodowanie za zniszczony samochód zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia. Wypłaty odszkodowania jednak odmówiono, przyjmując, że do pożaru doszło na skutek rażącego niedbalstwa kierowców. Zdaniem spółki taka wersja wydarzeń i przyczyn pożaru jest nieprawdziwa, tym samym ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za zniszczony samochód ciężarowy.

Spółka zwróciła się o pomoc do stowarzyszenia, którego celem statutowym jest pomoc gospodarcza. Sąd zbadał statut organizacji. W rubryce „cel działania organizacji” wymieniono 19 zadań stowarzyszenia, w tym: zrzeszanie konsumentów (pkt 1); udzielanie pomocy przedsiębiorcom w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej (pkt 19). W pozwie wskazano również, że na podstawie art. 61 § 3 kpc powodowej organizacji pozarządowej, której członkiem jest spółka, przysługuje legitymacja czynna do wytoczenia niniejszego powództwa. Roszczenie wynika bowiem z prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, a ponadto udzielił on pisemnej zgody do wytoczenia przez stowarzyszenie niniejszego powództwa. Zgodnie zaś z aktualnym odpisem z KRS powodowej organizacji pozarządowej jednym z jej statutowych zadań jest udzielanie pomocy przedsiębiorcom w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Stowarzyszenie będące organizacją pozarządową nie ma jednak uprawnienia do wytoczenia powództwa na rzecz przedsiębiorcy na podstawie art. 61 § 3 kpc. Za zgodą przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, wyrażoną na piśmie, organizacja pozarządowa, której jest on członkiem, może na jego rzecz wytoczyć powództwo lub przystąpić do niego w toczącym się postępowaniu w sporze z innym przedsiębiorcą o roszczenia wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej. Spółka nie jest członkiem organizacji pozarządowej i jako taka nie może korzystać z jej usług.

Spółka jest wprawdzie przedsiębiorcą, jednak jej spór z ubezpieczycielem jest sporem z innym przedsiębiorcą o roszczenie wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej, a stowarzyszenie nie jest organizacją pozarządową przedsiębiorców. Zarówno z wpisów w KRS, jak i ze statutu stowarzyszenia wynika, że stowarzyszenie to zrzesza wyłącznie konsumentów.

Wprawdzie statut stowarzyszenia przewiduje udzielanie pomocy przedsiębiorcom w zakresie działalności gospodarczej, jednak stowarzyszenie – jako organizacja pozarządowa niebędąca organizacją przedsiębiorców – może realizować ten cel nie przez wytaczanie powództw na rzecz przedsiębiorców, ale w każdy inny sposób.

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z 12 grudnia 2013 r., VIII GC 157/13

Interes osoby fizycznej

Organizacje pozarządowe mogą działać jedynie w interesie osób fizycznych. Wytoczenie powództwa czy też przystąpienie do toczącego się postępowania może odbywać się na korzyść przedsiębiorcy lub osoby niebędącej profesjonalnym uczestnikiem obrotu gospodarczego. Nie przewiduje się natomiast możliwości działania na rzecz osób prawnych czy też jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Dodatkowo osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą może korzystać jedynie z pomocy organizacji pozarządowej, której jest członkiem i tylko w postępowaniu toczącym się przeciwko innemu przedsiębiorcy, o roszczenie wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgoda na wytoczenie powództwa

Organizacja pozarządowa działa w konkretnej sprawie i tej konkretnej sprawy powinna dotyczyć zgoda wyrażona przez osobę fizyczną na piśmie. W zgodzie na wytoczenie powództwa powinno się, możliwie detalicznie, określić przedmiot postępowania. Organizacja ma obowiązek dołączyć tę zgodę do pozwu lub do pisma, w którym wyrażona zostaje wola przystąpienia do toczącego się postępowania. Oznacza to, że osoba, która chce skorzystać z pomocy organizacji pozarządowej, kieruje zgodę do tej organizacji, a nie bezpośrednio do sądu – to na organizacji spoczywa obowiązek dostarczenia zgody do sądu prowadzącego sprawę, a więc udowodnienia swojej legitymacji procesowej.

Pozew i wytoczenie powództwa

Wytaczając powództwo na rzecz określonej osoby, organizacja jest zobowiązana wskazać tę osobę w pozwie. Zostaje ona poinformowana o wytoczeniu pozwu przez sąd, który zobligowany jest do doręczenia jej odpisu pozwu. Osoba ta może wstąpić do sprawy w charakterze powoda. W tym przypadku do udziału organizacji pozarządowej w sprawie stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym. Osoba taka, wstępując do sprawy, jest zobowiązana uiścić opłatę od pozwu, natomiast organizacja pozarządowa z mocy ustawy nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych.

Stroną w znaczeniu materialnym jest podmiot prawa, obowiązku albo innej sytuacji prawnej, o jakiej mowa w powództwie. Stroną w znaczeniu procesowym jest natomiast ten, kto jest oznaczony jako strona danego procesu, a więc przede wszystkim ten, kto we własnym imieniu wytoczył powództwo, oraz ten, przeciwko komu imiennie powództwo zostało wytoczone, a także ten, kto imiennie stał się stroną w wyniku podmiotowego przekształcenia procesu. Na ogół jest tak, że strona w znaczeniu materialnym to jednocześnie strona w znaczeniu procesowym. W procesie zdarzają się jednak sytuacje, kiedy inny podmiot jest stroną w znaczeniu procesowym i inny stroną w znaczeniu materialnym.

Organizacja nie może samodzielnie rozporządzać przedmiotem sporu. Może działać jedynie na rzecz określonej osoby, co oznacza, że nie może wnieść pozwu przeciwko wszystkim stronom stosunku prawnego, którego dotyczy powództwo. Nie może też wstępować do postępowania w każdym jego stadium – bez zgody osoby fizycznej. Ponadto organizacje mogą brać udział jedynie w postępowaniu spornym, co oznacza, iż nie mogą reprezentować osób fizycznych w postępowaniu nieprocesowym. Organizacja pozarządowa działa na rzecz strony, dla której wytoczyła powództwo, w związku z czym jest ona z nią związana.

Organizacja może zgłosić swój udział w sprawie do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji. Ma prawo podejmować wszelkie czynności procesowe, które nie pozostają w sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpiła. Sąd doręcza organizacji wszelkie zawiadomienia o terminach i orzeczeniach. Ze względu na specyfikę instytucji przystąpienia organizacji do sprawy wydaje się, że nie jest możliwe wejście organizacji w miejsce strony, do której przystąpiła. Ponadto organizacja powinna udowodnić przed sądem prowadzącym sprawę, że jej przedmiot objęty jest jej celami statutowymi.

Z reguły organizacja będzie podejmować działania na skutek poinformowania jej przez stronę o potrzebie wytoczenia powództwa w jej sprawie lub też przystąpienia do toczącego się postępowania. Nie są jednak wykluczone sytuacje, w których organizacja będzie czerpała informacje z innych źródeł niż strona postępowania i zwróci się do strony z prośbą o wyrażenie zgody na podjęcie działań w jej sprawie.

Podstawa prawna:

Ustawa z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.).

Przemysław Gogojewicz, prawnik

ngo

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Czym charakteryzuje się umowa zlecenia https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/czym-charakteryzuje-sie-umowa-zlecenia.html 7acbad2babe5d21ff5c70179cb5624f5 Fri, 31 Aug 2012 00:00:00 +0200 Experto24.pl Umowa zlecenie jest jedną z umów cywilnoprawnych, uregulowaną przepisami Kodeksu cywilnego. Istotą tej umowy jest dokonanie przez osobę przyjmującą zlecenie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Wykonanie powierzonego zlecenia ma nastąpić z dochowaniem należytej staranności, ale przyjmujący zlecenie nie jest zobowiązany do osiągnięcia umówionego rezultatu.< Czym charakteryzuje się umowa zlecenia

Czym charakteryzuje się umowa zlecenia

Experto24.pl

Umowa zlecenie jest jedną z umów cywilnoprawnych, uregulowaną przepisami Kodeksu cywilnego. Istotą tej umowy jest dokonanie przez osobę przyjmującą zlecenie określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Wykonanie powierzonego zlecenia ma nastąpić z dochowaniem należytej staranności, ale przyjmujący zlecenie nie jest zobowiązany do osiągnięcia umówionego rezultatu.

 

Czynności w ramach umowy zlecenia mogą być wykonane przez osobę przyjmującą bez otrzymania przez nią wynagrodzenia, a więc nieodpłatnie. Jednakże nieodpłatność czynności musi wynikać z umowy zawartej między stronami lub z konkretnych okoliczności, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się do jego dokonania nieodpłatnie. W razie braku powyższych warunków przyjmuje się, że za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Wynagrodzenie jest płatne dopiero po wykonaniu zlecenia, jednak inaczej tę kwestię można uregulować, np. umową.

Warte uwagi jest także uregulowanie, które pozwala przyjmującemu zlecenie powierzyć jego wykonanie osobie trzeciej. Taka sytuacja może mieć miejsce wtedy, gdy wynika ona z umowy lub ze zwyczaju, albo gdy przyjmujący zlecenie jest do tego zmuszony przez okoliczności. Ostatnia przesłanka jest jednak bardzo ocenna i zależna od okoliczności danej sytuacji.

W razie przekazania wykonania zlecenia osobie trzeciej, przyjmujący zlecenie jest obowiązany do poinformowania dającego zlecenie o osobie i jej miejscu zamieszkania. Gdy przyjmujący zlecenie prawidłowo poinformuje dającego zlecenie o osobie trzeciej, wówczas jest odpowiedzialny tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy.

Porady prawne adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych - on line lub telefonicznie

 

Jeżeli umowa zlecenia nie stanowi inaczej, to zlecenie wygasa tylko w razie śmierci przyjmującego zlecenie lub w razie utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych. Również, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przyjmuje się, że zlecenie nie wygasa na skutek śmierci dającego zlecenie, ani na skutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych.

Zobacz też:

 

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Umowa komisu na gruncie prawa cywilnego https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/umowa-komisu-na-gruncie-prawa-cywilnego.html 1c7ae5ebd6c0fc522c8ab9d45543eb21 Wed, 13 Jun 2012 00:00:00 +0200 Experto24.pl Niezwykle popularną formą sprzedaży rzeczy jest oddanie ich w komis. W przypadku umowy komisu biorący w komis nie ponosi kosztu zakupu towaru, tym samym nie „zamraża” pieniędzy. Umowy komisowe najczęściej stosowane są w przypadku rzeczy używanych.< Umowa komisu na gruncie prawa cywilnego

Umowa komisu na gruncie prawa cywilnego

Experto24.pl

Niezwykle popularną formą sprzedaży rzeczy jest oddanie ich w komis. W przypadku umowy komisu biorący w komis nie ponosi kosztu zakupu towaru, tym samym nie „zamraża” pieniędzy. Umowy komisowe najczęściej stosowane są w przypadku rzeczy używanych.

Umowa komisu to umowa regulowana przez art. 765–773 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Celem zlecenia komisowego jest więc zawarcie przez komisanta z osobą trzecią umowy sprzedaży, przy czym może on występować bądź to jako sprzedawca (komis sprzedaży), bądź też jako kupujący (komis kupna).

Nie jest jednak dopuszczalne, aby komisant sam dostarczył rzecz jako sprzedawca lub odebrał rzecz jako kupujący, a więc zawarł umowę z samym sobą. Przy komisie sprzedaży zasadniczym obowiązkiem komisanta jest przekazanie komitentowi uzyskanej ceny, przy komisie kupna zaś przeniesienie własności rzeczy nabytej dla komitenta. Charakterystyczne dla umowy komisu jest występowanie komisanta w imieniu własnym, jako strony, wobec osoby trzeciej – nabywcy lub zbywcy. Na nim i tylko na nim ciążą obowiązki kupującego lub sprzedającego wobec osoby trzeciej. Osoba trzecia nie wchodzi więc w jakikolwiek stosunek prawny z komitentem.

Reasumując umowa komisu polega na tym, że:

  • komisant (czyli przyjmujący zlecenie) zobowiązuje się do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych,
  • komitent (dający zlecenie) zobowiązuje się zapłacić komisantowi wynagrodzenie (prowizję),
  • komisant wykonuje zlecenie komitenta w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, działając w imieniu własnym, ale na rachunek komitenta.

Komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy, jak również za jej wady prawne, jeżeli przed zawarciem umowy poinformował kupującego, że nie ponosi takiej odpowiedzialności. Komisant nie może w ten sposób wyłączyć swojej odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy oraz za jej wady prawne, jeżeli wiedział o nich lub z łatwością mógł się dowiedzieć (art. 770 k.c.).

kodeks cywilny

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Rozwiązanie umowy zawartej pod wpływem błędu https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/rozwiazanie-umowy-zawartej-pod-wplywem-bledu.html ea87c637b39888c658d0df637ae8990f Fri, 01 Jun 2012 00:00:00 +0200 Experto24.pl W kodeksie cywilnym nie znajdziemy bezpośrednio zdefiniowanego słowa „błąd”. Sąd Najwyższy w swym orzecznictwie przyjął, że błędem jest niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o czynności, a niezgodność ta może dotyczyć zarówno faktów, jak i prawa.< Rozwiązanie umowy zawartej pod wpływem błędu

Rozwiązanie umowy zawartej pod wpływem błędu

Experto24.pl

W kodeksie cywilnym nie znajdziemy bezpośrednio zdefiniowanego słowa „błąd”. Sąd Najwyższy w swym orzecznictwie przyjął, że błędem jest niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie o czynności, a niezgodność ta może dotyczyć zarówno faktów, jak i prawa.

 

O możliwości uchylenia się od złożonego pod wpływem błędu oświadczenia woli (np. gdy ktoś zawarł umowę mając fałszywe wyobrażenie o przedmiocie transakcji), mówi art. 84 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z powołanym artykułem, w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli.

Sytuacja nieco komplikuje się, gdy owo oświadczenie woli było złożone innej osobie. Wówczas, uchylenie się od jego skutków prawnych jest możliwe tylko w sytuacji, gdy błąd został wywołany przez tę osobę. Nie jest istotnym tutaj czy osoba ta celowo wprowadziła kontrahenta w błąd czy nastąpiło to bez jej winy, gdyż skutek w postaci możliwości uchylenia się od złożonego oświadczenia woli zawsze będzie mógł wystąpić. Jednakże, jeżeli przedmiotem jest czynność prawna nieodpłatna, ograniczenie powyższe nie będzie miało zastosowania.

Aby móc powołać się na błąd, na podstawie którego możliwe jest odstąpienie od złożonego oświadczenia woli, kodeks wymaga aby ten owy błąd był istotny. Oznacza to, że musi zachodzić uzasadnione przypuszczenie, że składający oświadczenie woli nie złożyłby oświadczenia tej treści, gdyby nie działał pod wpływem błędu i gdyby mógł ocenić sprawę rozsądnie.


Porady prawne adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych - on line lub telefonicznie

 

Przepisy zawarte w Kodeksie cywilnym dotyczące błędu mają charakter ogólny, generalny i są bezwzględnie obowiązujące. Oznacza to, że ich modyfikacje lub odstępstwa od ich stosowania są możliwe tylko na podstawie przepisów szczególnych również znajdujących się w Kodeksie cywilnym.

 

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Zawarcie umowy między przedsiębiorcami https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/zawarcie-umowy-miedzy-przedsiebiorcami.html b89a142a072bd7d25512b1fbb0bb8368 Fri, 01 Jun 2012 00:00:00 +0200 Experto24.pl W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią.< Zawarcie umowy między przedsiębiorcami

Zawarcie umowy między przedsiębiorcami

Experto24.pl

W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie. W takim wypadku strony wiąże umowa o treści określonej w ofercie, z uwzględnieniem zastrzeżeń zawartych w odpowiedzi na nią.

 

Kwestię zawierania umów między przedsiębiorcami, a więc w obrocie profesjonalnym, reguluje art. 68(1) § 1 kodeksu cywilnego. Ustawodawca przyjął w tym przypadku rozwiązanie funkcjonujące w konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży, które dopuszcza możliwość tzw. modyfikującego przyjęcia oferty. Polega ono na tym, że odpowiedź jednego przedsiębiorcy na ofertę drugiego, w której znajdują się zastrzeżenia zmian lub uzupełnienia niezmieniające istotnie jej warunków, uważa się za przyjęcie oferty. W takim wypadku strony zostają związane umową o treści oferty, ale z uwzględnieniem tych zastrzeżonych zmian.

Powołany przepis nie precyzuje co należy rozumieć przez sformułowanie „zmiany lub uzupełnienia niezmieniające istotnie treści oferty”. Aby dookreślić to stwierdzenie należy posłużyć się wykładnią, która powinna być dokonywana każdorazowo, w konkretnym stanie faktycznym.

Pewną wskazówkę w interpretacji tego przepisu może stanowić Konwencja wiedeńska, która za zmieniające w istotny sposób warunki oferty uznaje postanowienia dotyczące ceny, płatności, jakości i ilości towaru, miejsca i czasu dostawy, zakresu odpowiedzialności jednej ze stron względem drugiej oraz sposobu rozstrzygania sporów.


Porady prawne adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych - on line lub telefonicznie

 

Oczywiście nie jest wykluczone, aby jedna ze stron (oferent czyli składający ofertę lub adresat oferty) nie mogła wyłączyć stosowania tego modyfikującego przyjęcia oferty. Wyłączenie jest możliwe, na podstawie § 2 powołanego przepisu, poprzez zamieszczenie w treści oferty oświadczenia, że oferta może zostać przyjęta tylko bez zastrzeżeń. Niezwłoczne sprzeciwienie się włączeniu do umowy proponowanych przez adresata oferty zmian, również skutkuje tym, że oferta może zostać przyjęta tylko bez zastrzeżeń.

 

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>
Czy można wprowadzić zadatek przy umowie przedwstępnej https://www.experto24.pl/prawo-prywatne/prawo-cywilne/umowy/czy-mozna-wprowadzic-zadatek-przy-umowie-przedwstepnej.html 1ac7d5d7a4cf4aa1eeec76228ea7757b Fri, 18 May 2012 00:00:00 +0200 Experto24.pl Zadatek jest jednym z najczęściej występujących zabezpieczeń w umowach. Przede wszystkim zadatek wprowadza się do umów przedwstępnych. < Czy można wprowadzić zadatek przy umowie przedwstępnej

Czy można wprowadzić zadatek przy umowie przedwstępnej

Experto24.pl

Zadatek jest jednym z najczęściej występujących zabezpieczeń w umowach. Przede wszystkim zadatek wprowadza się do umów przedwstępnych.

Istota zadatku

Zadatek zdefiniowany jest w kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 394 k.c., nie ma żadnych ograniczeń co do tego w jakich umowach można ustanawiać zadatek. Pamiętać należy jednak o tym, że zadatek powinien dotyczyć zobowiązań pieniężnych. Wynika to z samej jego istoty. Zadatek bowiem uiszcza się w pieniądzu, a następnie zalicza na poczet świadczenia przewidzianego w umowie przyrzeczonej. Żaden przepis jednak nie wyłącza możliwości ustanawiania zadatku przy umowach niepieniężnych.

Umowa przedwstępna

Każdą umowę można poprzedzić zawarciem umowy przedwstępnej. Jednakże najczęściej praktyka zawierania umów przedwstępnych wiąże się z obrotem nieruchomościami.

Umowie przedwstępnej poświęcone są art. 389-390 k.c. Zgodnie z tym pierwszym umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej. Jak zatem widać ten przepis również nie wyłącza ustanowienia zadatku w umowie przedwstępnej.

Wykonanie umowy

Warto również wiedzieć jakie skutki powoduje zastrzeżenie zadatku. Innymi słowy co się dzieje z zadatkiem w wypadku zawarcia lub niezawarcia umowy przedwstępnej. W razie zawarcia umowy zadatek powinien być zaliczony na poczet świadczenia do jakiego zobowiązana jest strona, która go dała. Świadczenie to będzie określone w umowie przyrzeczonej.

Jeżeli nie można zaliczyć zadatku na poczet świadczenia, np. przy świadczeniach niepieniężnych, zadatek powinien być po wykonaniu umowy zwrócony osobie, która go dała.

Niewykonanie umowy

Jeżeli umowa przyrzeczona nie została zawarta z winy jednej ze stron a przy zawieraniu umowy był dany zadatek, sytuacja może wyglądać dwojako. Jeżeli zadatek dała strona umowy, która jej nie wykonała, to zadatek może zatrzymać druga strona. Jeżeli zadatek dała druga strona, to może żądać jego podwójnej wysokości.

Ważne jest, że strona nie musi wyznaczać dodatkowego terminu na zawarcie umowy przyrzeczonej. Bez wyznaczenia terminu może zachować zadatek (lub żądać go w podwójnej wysokości).

2024 © Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
]]>