Czy dziadkowie mogą być zobowiązani do płacenia alimentów na wnuki

Experto24.pl

Fri, 24 Aug 2012 00:00:00 +0200

Powszechne jest przekonanie, że tylko rodzice mają obowiązek alimentacyjny względem dziecka. W niektórych przypadkach taki obowiązek może także ciążyć na dziadkach dziecka. Dzieje się tak mi.in. w przypadku, gdy nie ma osoby zobowiązanej do alimentów w bliższej kolejności.

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny nie ciąży na rodzicach w sytuacji, gdy dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Przepisy wskazują, że obowiązek alimentacyjny, czyli obowiązek dostarczania środków utrzymania, a także w razie potrzeby środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Prawo reguluje kolejność, w jakiej na krewnych spoczywa obowiązek alimentacyjny. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych (dzieci) przed wstępnymi (rodzicami), a wstępnych (rodziców) przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obowiązek ten obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.

Jeżeli w tym samym stopniu znajduje się kilku krewnych, w takim wypadku obowiązek alimentacyjny obciąża ich w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Może się zdarzyć, że obowiązek alimentacyjny będzie spoczywał na dziadkach wobec wnuka. Taka sytuacja może mieć jednak miejsce tylko wówczas, jeżeli:

• nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo
• gdy osoba ta nie może sprostać obowiązkowi alimentacyjnemu lub uzyskanie środków utrzymania dziecka jest niemożliwe albo bardzo utrudnione.

Porady adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych w sprawach prywatnych - on line lub telefonicznie
Sprawy rodzinne, majątkowe, windykacyjne, pracownicze, odszkodowania.
BEZPŁATNA WYCENA PORADY PRAWNEJ

Aneta Mościcka

Zobacz także:

• Alimenty w czasie ciąży
• Czy trzeba płacić alimenty na dorosłe dziecko
• Zasądzenie alimentów od osoby pozbawionej wolności

Kiedy można ubiegać się o alimenty z Funduszu Alimentacyjnego

Experto24.pl

Wed, 20 Jun 2012 00:00:00 +0200

Sprawy sądowe, mające za przedmiot ustalenie i nałożenie obowiązku alimentacyjnego, nie należą do łatwych i niestety często bardzo długo trwają. Prawomocny wyrok w tym zakresie oraz postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanego, nie zawsze jednak doprowadzają do faktycznego uzyskania alimentów od niego, co więc zrobić w takiej sytuacji?

Na podstawie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, możliwe jest ubieganie się przez osoby uprawnione do alimentów (tj. osoby na rzecz, których alimenty zostały zasądzone), o pomoc państwa, w sytuacji, gdy egzekucja wobec zobowiązanego do ich zapłaty okazała się bezskuteczna. W tym celu powstał tzw. fundusz alimentacyjny.

Świadczenia z funduszu przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18. roku życia, a jeżeli kontynuuje naukę, to do osiągnięcia przez nią 25 lat. W przypadku, gdy osoba uprawniona posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, wówczas świadczenia należą się bezterminowo.

Świadczenia z funduszu są wypłacane, jeżeli dochód rodziny, w przeliczeniu na jedną osobę w rodzinie, nie przekracza kwoty 725 zł. Należy pamiętać, że ustalając wysokość dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się członka rodziny, który przebywa w instytucji zapewniającej jej całodobowe utrzymanie.

Świadczenia z wyżej wymienionego funduszu przysługują w wysokości ustalonego obowiązku alimentacyjnego, jednak w kwocie nie wyższej niż 500 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie będą przysługiwały, jeżeli osoba uprawniona do ich pobierania, przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej, bądź zawarła związek małżeński.

Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 listopada 2010 r., utraciła moc przesłanka stanowiąca, że osobie pełnoletniej i posiadającej własne dziecko nie przysługują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, mimo iż była do nich uprawniona.

Alimenty w czasie ciąży

Experto24.pl

Wed, 20 Jun 2012 00:00:00 +0200

Ciąża i poród jest dla każdej kobiety niezwykłym wydarzeniem, które zmienia całe jej dotychczasowe życie. Niestety, wymaga także znacznych nakładów finansowych. Oczywiste jest, że małżonkowie, którzy spodziewają się potomstwa, wspólnie ponoszą te wydatki. Co jednak powinna zrobić, matka, która urodzi dziecko poza związkiem małżeńskim, a ojciec tego dziecka nie poczuwa się do materialnej pomocy?

Ustawodawca, w art. 141 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, uregulował rozwiązanie dla tego typu sytuacji, przyznając matce dziecka uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem przeciwko ojcu dziecka. Roszczenie matki może w tym wypadku obejmować wydatki poniesione przez nią w związku z ciążą i porodem (a więc koszty wyprawki dla dziecka, łóżeczka, opieki lekarskiej), oraz koszty jej trzymiesięcznego utrzymania w okresie porodu. Zobowiązanie do pokrycia kosztów utrzymania matki, o ile wystąpiły ważne powody, może być przedłużone na dłuższy okres czasu.

Ponadto, jeżeli matka na skutek ciąży i porodu poniosła inne dodatkowe koszty, których nie mogła uniknąć, lub szczególne straty majątkowe, może dodatkowo żądać, żeby ojciec dziecka pokrył odpowiednią część tych wydatków.

Wskazane roszczenia przysługują matce także w wypadku, jeżeli dziecko urodziło się martwe. Nie jest jednak uzasadnione i żądanie nie zostanie uwzględnione, jeżeli matka poroniła lub przerwała ciążę.

Powyższe uprawnienie skierowane jest do matki dziecka pozamałżeńskiego, a więc zanim będzie ona mogła wystąpić ze wskazanymi roszczeniami wobec ojca dziecka, musi najpierw nastąpić prawne ustalenie ojcostwa poprzez uznanie dziecka przez ojca lub ustalenie ojcostwa w trybie sądowym.

Zasądzona z tytułu tego roszczenia kwota może być uiszczona przez ojca jednorazowo lub w miesięcznych ratach, zależy to od decyzji sądu.

Matka może wystąpić ze wskazanymi roszczeniami w ciągu trzech lat od dnia porodu.

Obowiązek alimentacyjny po rozwiązaniu stosunku przysposobienia

Experto24.pl

Wed, 20 Jun 2012 00:00:00 +0200

Rozwiązanie stosunku przysposobienia powoduje, ustanie wszelkich skutków jakie poprzez nawiązanie tego stosunku powstały. Jednak, na podstawie art. 125 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd może, pomimo orzeczenia rozwiązania przysposobienia, utrzymać w mocy istniejący pomiędzy stronami obowiązek alimentacyjny.

Owy obowiązek alimentacyjny jest uzasadniony istnieniem tylko stosownych okoliczności, jakie zachodzą między stronami, a więc sąd ma obowiązek każdą sprawę o rozwiązanie przysposobienia zbadać pod tym kątem.

Obowiązek alimentacyjny może być nałożony od przysposabiającego na rzecz przysposobionego (np. gdy przysposobiony jest jeszcze dzieckiem), lub odwrotnie (np. gdy przysposabiający jest osobą starszą i wymagającą pomocy, a przysposobiony pozostaje w pełni sił).

Powołany artykuł pozwala na ustalenie obowiązku alimentacyjnego tylko między stronami stosunku przysposobienia, gdyż z tego stosunku ten obowiązek wynika. Sąd nie może więc w wydanym, na podstawie tego artykułu, orzeczeniu wyłączyć obowiązku alimentacyjnego między przysposobionym a jego rodziną naturalną. Innymi słowy, sąd poprzez ustanowienie obowiązku alimentacyjnego między przysposobionym a przysposabiającym, nie może orzec, że obowiązek ten jednocześnie wyłączy zobowiązania rodziców naturalnych wobec przysposobionego.

Sąd orzekający o alimentach ma uprawnienie nie tylko do określenia samego obowiązku alimentacyjnego, ale także do ustalenia wysokości alimentów należnych w stosunku między przysposabiającym a przysposobionym.

Istotne jest także, że o utrzymaniu obowiązków alimentacyjnych wynikających ze stosunku przysposobienia sąd orzeka z urzędu, nie jest potrzebny w tym względzie wniosek stron. Za takim stanowiskiem opowiedział się także Sąd Najwyższy.

Czy trzeba płacić alimenty na dorosłe dziecko

Experto24.pl

Thu, 14 Jun 2012 00:00:00 +0200

Rodzice muszą płacić alimenty do momentu osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się. Nie ma przy tym znaczenia, czy dziecko jest już dorosłe, czy nie. Są jednak sytuacje, kiedy rodzice mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego w stosunku do dorosłych (pełnoletnich) dzieci.

Dziecko, nawet jeśli jest pełnoletnie, ale nadal się uczy, a w związku z tym nie pracuje i nie osiąga dochodów pozwalających mu na utrzymanie się, ma prawo do alimentów. Rodzice są więc zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka (np. czynsz z wynajmowanego mieszkania) wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W przypadku gdy dziecko ma jakiś majątek nie jest brana jednak pod uwagę jego wartość (a więc np. wartość mieszkania). Rodzic nie może żądać by dziecko sprzedało majątek (czyli np. mieszkanie) i z tych pieniędzy, a nie z alimentów, utrzymywało się.

Pełnoletnie dziecko nie może jednak prawa do alimentów nadużywać. Jeżeli nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, a więc na przykład specjalnie przedłuża naukę, często zmienia szkoły i osiąga bardzo słabe wyniki w nauce, nie ma pracy bo nie próbuje jej znaleźć, rodzic może starać się o stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Ma do tego prawo również w sytuacji gdy świadczenie połączone jest z nadmiernym dla niego uszczerbkiem. Sądy przyznając alimenty biorą zazwyczaj pod uwagę, czy dziecko wykazuje chęć do dalszej nauki. Jeśli sąd uzna, że dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, może zwolnić rodzica z obowiązku płacenia alimentów. O uchylenie się od świadczeń alimentacyjnych można wystąpić do sądu rejonowego.

Sądy przyznając alimenty biorą zazwyczaj pod uwagę, czy dziecko wykazuje chęć do dalszej nauki. Jeśli sąd uzna, że dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, może zwolnić rodzica z obowiązku płacenia alimentów. O uchylenie się od świadczeń alimentacyjnych można wystąpić do sądu rejonowego.

Porady adwokatów, radców prawnych, doradców podatkowych w sprawach prywatnych - on line lub telefonicznie
Sprawy rodzinne, majątkowe, windykacyjne, pracownicze, odszkodowania.
BEZPŁATNA WYCENA PORADY PRAWNEJ

Wysokość alimentów a możliwości zarobkowe zobowiązanego

Experto24.pl

Fri, 01 Jun 2012 00:00:00 +0200

Ustawodawca, w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, określając zakres obowiązku alimentacyjnego, uzależnił go od dwóch czynników: usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Co należy więc rozumieć, przez możliwości zarobkowe i majątkowe?

Otóż, użycie takiego sformułowania, oznacza, że określając wysokość obowiązku alimentacyjnego brane są pod uwagę nie tylko faktycznie osiągane dochody z majątku oraz z pracy zarobkowej, ale także te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana powinna i może uzyskiwać stosownie do swoich sił fizyczny i psychicznych, przy dochowaniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki. Oznacza to, że faktycznie osiągane dochody nie zawsze są tożsame z możliwościami zarobkowymi danej osoby.

Ustalając wysokość alimentów, sąd powinien wziąć pod uwagę także te dochody, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn, które nie zasługują na usprawiedliwienie. Tak będzie w przypadku, gdy zobowiązany nie wykonuje wyuczonego i dobrze płatnego zawodu, a para się zajęciami dodatkowymi, w niepełnym wymiarze godzin, poniżej jego kwalifikacji.

W przypadku osób, które zakończyły aktywność zarobkową, zgodnie z wytycznymi Sądu Najwyższego, o zakresie możliwości zarobkowych decyduje wysokość pobieranej renty, emerytury oraz, ewentualnie, pieniądze otrzymane w ramach odszkodowania.

Nie można oczywiście określić możliwości zarobkowych zobowiązanego ponad jego siły, z uszczerbkiem dla jego zdrowia. Ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego, należy także mieć na względzie usprawiedliwione potrzeby zobowiązanego.

W przypadku braku jakichkolwiek możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, obowiązek alimentacyjny jest wobec niego wyłączony.

Zasądzenie alimentów od osoby pozbawionej wolności

Experto24.pl

Fri, 01 Jun 2012 00:00:00 +0200

Od jakiegoś czasu można zaobserwować coraz większą ilość spraw, których przedmiotem jest ubieganie się o świadczenia alimentacyjne od osób, które nie przyczyniają się do zaspokojenia podstawowych potrzeb rodziny, gdyż odbywają karę pozbawienia wolności.

Początkowo, w rozstrzyganiu tego typu powództw, kierowano się wskazaniami Sądu Najwyższego, który przyjął, iż wykładnikiem możliwości zarobkowych zobowiązanego, jeżeli nie posiada on żadnego majątku, są należności jakie skazany może uzyskać za pracę wykonywaną w zakładzie karnym. Skazani, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, powinni być zatrudniani w pierwszej kolejności, przy pracach wysoko wynagradzanych. Po transformacji ustrojowej powyższe stanowisko straciło jednak na aktualności.

Dalsze rozważania Sądu Najwyższego na temat ustalenia możliwości zarobkowych zobowiązanego do świadczeń alimentacyjnych, który odbywa karę pozbawienia wolności, pozwoliły zająć stanowisko, że zasadne w takiej sytuacji będzie kierowanie się przesłankami określonymi w art. 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z powołanym artykułem, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. W tym twierdzeniu Sąd Najwyższy podkreślił, że uregulowanie zakresu alimentacyjnego nie jest zależne od tego gdzie zobowiązany do alimentacji przebywa. Kryteria oceny pozostają niezmienne zarówno wobec osoby pozbawionej wolności, jak i osoby, która nie popadła w konflikt z prawem.

Przyjęcie takiego stanowiska oznacza również, że zawsze, w takich przypadkach, znajdzie zastosowanie art. 136 powołanej ustawy, który stanowi, że jeżeli w ciągu trzech lat przed dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była do nich zobowiązana, zrzekła się praw majątkowych lub w jakikolwiek sposób uszczupliła swój majątek, nie uwzględnia się wynikłej z tego tytułu zmiany przy określeniu wysokości świadczenia alimentacyjnego.