Odpis aktualizujący w bilansie może zostać potraktowany jako odchylenie od cen ewidencyjnych danej grupy zapasów (materiałów, towarów, produktów itp.) lub wyodrębniony, jako aktualizacja wyceny danej grupy zapasów spowodowanej utratą wartości. Sprawdźmy ewidencję księgową i ujęcie w bilansie odpisów aktualizujących.
W każdym przypadku odpis pomniejsza wynikającą z ksiąg rachunkowych wartość określonych składników zapasów, a późniejszy częściowy lub całkowity rozchód zapasów pociąga za sobą potrzebę ustalenia części odpisu wymagającego wyksięgowania w ślad za rozchodem.
W sklepie XYZ towary ewidencjonuje się w cenach sprzedaży netto. W związku z utratą wartości obniżono cenę sprzedaży. Konieczne jest także obniżenie wartości odchyleń z tytułu marży, odchyleń z tytułu podatku VAT. Wartość towarów objętych aktualizacją wg cen sprzedaży to 30.000 zł. Odchylenia z tytułu VAT 5.610 zł, odchylenia z tytułu marży 2.500 zł. Cena zakupu to 21.890 zł. Następuje obniżenie ceny sprzedaży do poziomu 20.000 zł. W nawiasach podano sposób wyliczenia kwoty obniżki w poszczególnych elementach ceny ewidencyjnej. Liczby dla uproszczenia zaokrąglono do jedności.
VAT w cenie po obniżce 20.000 × 23/ 123= 3.740.
Odchylenia z tytułu marży w nowej wartości 250/30.000 × 20.000 = 1.667 zł.
Cena nabycia po obniżce 20.000 - 3.740 - 1.667 = 14.593 zł.
Ewidencja księgowa dokonana w związku z taką przeceną może przebiegać następująco:
- Wn Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu marży - obniżenie marży zawartej w cenie ewidencyjnej: 2.500 - 1.667= 833 zł,
- Wn Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT - obniżenie VAT zawartego w cenie ewidencyjnej: 5.610 - 3.740 = 1.870 zł,
- Wn Pozostałe koszty operacyjne - odpis aktualizujący z tytułu trwałej utraty wartości towarów: 7.297 zł,
- Ma Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu obniżenia wartości - łączna kwota obniżki: 30.000 - 20.000 = 10.000 albo 7.297+ 1.870 + 833 = 10.000 zł.
Jeśli potem nastąpi sprzedaż tych towarów, to trzeba będzie dokonać następujących księgowań:
Sprzedaż towarów za gotówkę - według raportów fiskalnych:
Ma Sprzedaż towarów, wartość w cenach sprzedaży netto po obniżce,
Ma Rozrachunki z tytułu VAT należnego - VAT należny zawarty w zainkasowanych utargach,
Wn Kasa - razem utarg gotówkowy brutto.
- Rozchód sprzedanych towarów:
Wn Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia),
Ma Towary.
Wyksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych towarów:
- odchylenia z tytułu obniżenia wartości,
Wn Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu obniżenia wartości,
Ma Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia),
- odchylenia od cen ewidencyjnych z tytułu marży i VAT,
Wn Odpisy aktualizujące wartość towarów z tytułu marży,
Wn Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów z tytułu VAT,
Ma Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia).
Podstawa prawna:
- art. 7 ust. 1, art. 28 ust. 7, art. 28 ust. 1 pkt 6, art. 28 ust. 3,
ust. 4a , art. 34, art. 37 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.).
Katarzyna Trzpioła
Opracowanie redakcyjne: Sylwia Maliszewska
Zobacz także:
