Wcześniej czy później do każdej jednostki samorządowej zawita kontrola RIO. Zazwyczaj kontrolerzy badają zgodność gospodarowania środkami publicznymi z przepisami oraz poprawność ewidencji księgowej. Jeżeli nie jest znany dokładny zakres kontroli RIO nie trzeba przygotowywać wcześniej żadnych dokumentów. Można ewentualnie wydrukować potwierdzenia z rachunku bankowego w zakresie wydatków.
Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych stanowi, że izby kontrolują gospodarkę finansową, w tym realizację zobowiązań podatkowych oraz zamówienia publiczne na podstawie kryterium zgodności z prawem i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym.
Różne rodzaje kontroli RIO
Regionalne Izby Obrachunkowe, sprawują nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich jednostek organizacyjnych oraz dokonują kontroli w jednostkach samorządu terytorialnego w trybie kontroli:
-
doraźnej,
-
problemowej,
-
kompleksowej,
-
sprawdzającej.
Poszczególne tryby kontroli RIO różnią się zakresem kontrolowanych działań jednostki, a ich celem jest ustalenie ewentualnych nieprawidłowości mogących występować w zakresie gospodarki finansowej w jednostce publicznej.
Kontrola doraźna i problemowa , przeważnie obejmuje badanie pojedynczych
problemów prawno finansowych w jednostce sektora budżetowego.
Kontrolą kompleksową objęta jest m.in.:
-
ocena realizacji budżetu,
-
zgodność wewnętrznych regulacji prawnych z obowiązującymi przepisami prawa,
-
prawidłowość realizacji dochodów i wydatków budżetowych,
-
prawidłowość prowadzenia rachunkowości,
-
gospodarowanie mieniem gminnym oraz
-
rozliczenia z jednostkami organizacyjnymi.
Natomiast kontrola sprawdzająca polega przeważnie na weryfikacji wykonania zaleceń pokontrolnych.
Dokumentacja zależy od rodzaju kontroli
Wobec tego, jeżeli np. przedmiotem kontroli RIO miała by być gospodarka finansowa jednostki w zakresie zgodności zapisów księgowych ze złożonymi sprawozdaniami budżetowymi, to mogą zostać sprawdzone wydruki z konta rachunku bankowego w zakresie wydatków.
Jeżeli jednak jednostka nie zna zakresu kontroli RIO mającej się odbyć w jednostce, powinna wstrzymać się z przygotowywaniem jakichkolwiek wydruków do czasu zażądania ich przez kontrolujące RIO.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r., poz. 1113).
Izabella Kopka, księgowa w samorządowej jednostce budżetowej