Pełna odpowiedzialność w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi spoczywa na gminach. Nie ma jednak jednolitego stanowiska organów podatkowych co do tego, czy w zakresie osiąganych dochodów z tego tytułu gmina jest podatnikiem VAT.
Początek lipca 2013 r. to termin ostatecznego wprowadzenia przez gminy nowych zasad odbierania odpadów komunalnych. Wiąże się to z obowiązkami organizacji całego systemu związanego z utrzymaniem czystości, a co za tym idzie – ponoszeniem wydatków na ten cel, które mają być przerzucone na mieszkańców.
Rozbieżności interpretacyjne
Z wydanych przez organy podatkowe interpretacji indywidualnych dotyczących pobierania opłaty za odpady komunalne wynika, że w jej stawce nie uwzględnia się VAT. Uzasadnienia zawarte w tych interpretacjach są jednak rozbieżne w zależności od organu podatkowego.
Pierwsza z interpretacji wydana w okresie obowiązywania znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości została wydana 23 kwietnia 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (nr IBPP2/443-1378/11/ICz). Wynikało z niej, że opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi należy traktować nie jako niepodlegającą VAT, lecz jako zwolnioną z tego podatku.
Gmina jako władza publiczna
Stanowisko takie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdził również w drugiej interpretacji wydanej 13 czerwca 2012 r. (nr IBPP1/443-293/12/LSz). Jednak w tym przypadku gmina będąca wnioskodawcą nie zgadzając się z tą interpretacją, wniosła skargę do sądu, w której zwróciła się m.in. o jej uchylenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie (dalej: WSA) rozpatrujący tę skargę w wyroku z 13 listopada 2012 r. (sygn. akt I SA/Rz 968/12) uznał, że jest ona zasadna i w zakresie pobierania opłat za odpady komunalne gmina występuje z pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w tej czynności (właścicieli nieruchomości).
Należy więc stwierdzić, że pobieranie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest czynnością mieszczącą się w sferze publicznoprawnej, w wykonywaniu której gmina występuje w roli organu władzy publicznej.
Najnowsze stanowiska
Obecnie organy podatkowe w wydanych w grudniu 2012 r. oraz styczniu 2013 r. interpretacjach (czyli już po wyroku WSA) stoją na stanowisku, że czynności gospodarowania odpadami komunalnymi, za które gmina pobiera opłaty, nie podlegają VAT.
I tak w uzasadnieniu do interpretacji wydanej 24 grudnia 2012 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (nr ITPP1/443-1167/12/AT) czytamy, że określony w ustawie o utrzymaniu czystości charakter opłaty wskazuje, że mamy do czynienia z daniną publiczną. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie podlega więc opodatkowaniu VAT.
Takie samo stanowisko zajmuje Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w wydanych interpretacjach z 24 stycznia 2013 r. (nr IPTPP1/443-924/12-2/AK i IPTPP1/443-925/12-2/AK oraz z 15 stycznia 2013 r. nr IPTPP1/443-862/12-2/AK).
Jednostkom samorządu terytorialnego pozostaje mieć nadzieję, że minister finansów – zgodnie z art. 14a Ordynacji podatkowej – będzie dążył do zapewnienia jednolitego stosowania prawa i wyda interpretację ogólną.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz.U. z 2012, poz. 391 ze zm.).
- Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Halina Skiba, główny specjalista ds. finansowych JSFP
Zobacz także: